Cao nguyên đá Đồng Văn (phần 2)

Nằm ở độ cao trung bình 1.000 - 1.600m so với mực nước biển trên diện tích hơn 574km², cao nguyên đá Đồng Văn là một trong những vùng đá vôi đặc biệt của cả nước.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cao nguyên đá Đồng Văn (phần 2) Cao nguyên đá Đồng Văn (phần 2)Nằm ở độ cao trung bình 1.000 - 1 .600m so với mực nước biển trên diện tích hơn574km², cao nguyên đá Đồng Văn là một trong những vùng đá vôi đặc biệt củacả nước, có sức lôi cuốn mạnh mẽ đối với du khách và những nhà nghiên cứukhoa học...Từ thị xã Hà Giang, du khách đi theo quốc lộ 4C khoảng 43km là tới Quản Bạ.Tiếp tục theo con đư ờng quốc lộ n ày qua đèo Cán Tỷ hiểm trở, qua những cánhrừng thông đại ngàn, những con dốc quanh co, uốn lượn như những dải lụa, dukhách sẽ lần lượt tới Yên Minh, Đồng Văn và Mèo Vạc để khám phá caonguyên đá.Bởi chúng chứa đựng những dấu ấn tiêu biểu về lịch sử phát triển của vỏ tráiđất, những hiện tượng tự nhiên, những cảnh quan đặc sắc, tính đa dạng sinhhọc cao và nh ững truyền thống văn hóa đ ặc sắc của cộng đồng dân cư bản địa.Cao nguyên Đồng Văn có tới 80% diện lộ đá vôi, được tạo th ành từ những điềukiện môi trường và giai đoạn phát triển rất khác nhau. Theo khảo sát của cácnhà khoa học Viện khoa học Địa chất và Khoáng sản thì cao nguyên đá ĐồngVăn có 11 h ệ tầng địa chất gồm: Chang Pung, Lutxia, Sika, Làng Xảng, SiPhai, Tốc Tát, Lũng Nậm, Bắc Sơn, Đồng Đăng, Sông Hiến và Hồng Ngài,trong đó Chang Pung là hệ tầng cổ nhất có niên đại 545 triệu năm.Bởi chúng chứa đựng những dấu ấn tiêu biểu về lịch sử phát triển của vỏ tráiđất, những hiện tượng tự nhiên, những cảnh quan đặc sắc, tính đa dạng sinhhọc cao và nh ững truyền thống văn hóa đặc sắc của cộng đồng dân cư bản địa.Về cổ sinh vật có 17 nhóm hóa thạch được phát hiện rất đa dạng, phong phú vềgiống, loài gồm: Tay cuộn, Bọ ba thùy, Cá cổ, Thực vật thủy sinh, Vỏ cứng,San hô vách đáy, San hô 4 tia, Lỗ tầng, Răng nón, Trùng lỗ, Vỏ nón, Hai mảnhvỏ, Chân bụng, Chân đầu, Động vật dạng rêu, Huệ biển và Tảo. Các cổ sinh vậtnày đã giúp các nhà khoa học hoàn chỉnh bức tranh lịch sử phát triển địa chấtvùng cao nguyên đá Đồng Văn nói riêng và địa chất khu vực đông bắc ViệtNam – nam Trung Quốc nói chung.Do cao nguyên Đồng Văn có sự đa dạng địa chất cao cùng với sự thay đổi củakhí hậu nên quá trình tiến hóa karst đã tạo ra Các “vườn đá”, “rừng đá” rất đadạng và phong phú như vườn đá Khâu Vai (Mèo Vạc) có các chóp đá h ìnhbông hoa, nụ hoa, nhành hoa với muôn hình muôn vẻ; vườn đá Lũng Pù (MèoVạc) thì mỗi chóp đá, tảng đá, tháp đá lại có h ình rồng cuộn, hổ ngồi… cùngvới các loại cây địa y, lan …làm cho vư ờn càng trở nên sinh động hấp dẫn;vườn đá Vần Chải (Đồng Văn) thì lại có các phiến đá tròn nhẵn xếp gối lênnhau, trông tựa nh ư đàn hải cẩu hàng nghìn con, đen bóng tựa vào nhau ngh ỉtrên bãi biển bình yên, tạo cho người xem cảm giác bất ngờ, ngạc nhiên.Tuy nhiên những d ãy núi có dạng kim tự tháp đỉnh nhọn, sườn dốc nối tiếpnhau cao ngất trời là phổ biến nhất, tạo cho cao nguyên đá Đồng Văn một sự uynghi hùng vĩ. Hệ thống hang động trên cao nguyên đá Đồng Văn cũng là sảnphẩm của quá trình tiến hóa karst và là những điểm tham quan du lịch rất kỳthú như: hang Rồng ở Sảng Tủng (Đồng Văn), hang Khố Mỷ ở Tùng Vài(Quản Bạ), động Én ở Vần Chải (Đồng Văn)…Cao nguyên đá Đồng Văn cũng được các nhà khoa học đánh giá là vùng có hệđịa – sinh thái núi đá độc đáo và đa dạng. Quần xã rừng nguyên sinh còn tươngđối nguyên vẹn, có nhiều gỗ, lâm sản và các loài thuốc quý nh ư: nghiến, thôngđá, dẻ, thảo quả, đỗ trọng, nấm h ương…Đặc biệt, trên những hoang mạc đá ở cao nguyên Đồng Văn có tới trên 40 loàilan, điển hình là lan hài. Cao nguyên Đồng Văn còn là môi trường sống của cácloài động vật hoang dã với trên 50 loài thú, chim, bò sát như: sơn dương, voọc,hoẵng, lợn rừng, cầy hương, sóc, gà rừng, chim, khướu, hoạ mi… tạo nên nétđẹp tự nhiên, sinh động của vùng cao nguyên đá.Bên cạnh những giá trị về địa chất, địa mạo, cảnh quan… cao nguyên đá ĐồngVăn còn chứa đựng những giá trị văn hoá truyền thống của đồng bào các dântộc như Mông, Dao, Lô lô, Pu Péo… Người dân vùng cao Đồng Văn sốngquyện cùng với đá: dọn đá để dựng nh à, để có đất trồng trọt; khoét đá để tìmdòng nước ngọt… Đá dựng thành tường rào bao quanh làng xóm, đá giữ nước,giữ đất để có ruộng bậc thang, và đá dựng th ành rừng, th ành lũy để bảo vệ biêncương Tổ quốc.Ở nơi đây cúi xuống thấy đá tai mèo, ngẩng lên trời lại thấy đá - một m àu đáxám bao phủ. Nhưng xen lẫn với màu xám ngắt của đá là màu xanh của nhữngruộng ngô, màu vàng của những nương lúa. Ngô trồng trên đá, len lỏi bám chặtvào đá mà ra bắp. Bên cạnh đó, những phiên ch ợ vùng cao như Phố Bảng,Đồng Văn, Lũng Cú, Sà Phìn… cùng với các phong tục tập quán, các lễ hội đặcsắc của đồng bào dân tộc đ ã làm bao du khách say đ ắm khi đến với n ơi đây.Đến Đồng Văn đẹp nhất là vào mùa xuân, khi hoa cải rực vàng chân núi, hoađào đỏ thắm những mái ngói rêu phong, hơi thở của đá, sắc xanh của trời, tiếngrì rầm từ rẻo cao vọng lại, dáng vẻ kiêu hãnh của hàng sa mộc thẳng tắp… tạonên một bức tranh tuyệt đẹp.Từ thung lũng sâu, tiếng kh èn Mông lảnh lót gọi hoa lê, hoa mận thức dậy n ởtrắng xóa một vùng rừng. Những ngọn núi đá trùng trùng điệp điệp, nhữngcánh đồng đá trải d ài b ất tận thường ngày xám đen lạnh lẽo nay bỗng trở n ênrực rỡ bởi những sắc màu tươi m ới của mùa xuân. Tất cả cứ tràn vào nhau, hoàquyện vào nhau thành m ột bức tranh tuyệt đẹp n ơi cực bắc Tổ quốc. “Thiênđường m àu xám” – cao nguyên đá Đồng Văn dù có trở lại vẫn thấy là lạ, vì nóđẹp, cái đẹp hoang dại, từ con người đến cảnh vật. Cái đẹp m à khi trải nghiệmrồi vẫn có chút gì thú vị.Hiện nay, cao nguyên đá Đồng Văn đ ã được lập hồ sơ đ ể đề nghị công nhận làcông viên địa chất quốc gia và gia nhập mạng lư ới công viên địa chất toàn cầu. ...