Cao su thiên nhiên - Khoa học kỹ thuật công nghệ

(BQ) Tài liệu Khoa học kỹ thuật công nghệ cao su thiên nhiên trình bày các nội dung sau: đại cương, thành phần và tính chất latex, thành phần hóa học và cấu trúc cao su, hóa tính của cao su, lý tính của cao su, sự lưu hóa, sự oxide hóa và lão hóa cao su thiên nhiên, lập công thức hỗn hợp cao su cho chế biến sản phẩm tiêu dùng, qui trình chế biến tổng quát, các loại nguyên liệu cao su và latex thiên nhiên, chất lưu hóa cao su, chất xúc tiến lưu hóa, chất tăng hoạt và trì hoãn lưu hóa, chất phòng lão cho cao su lưu hóa, chất độn trong cao su, chất hóa dẻo cao su và chất pepti (chất xúc tiến hóa dẻo cao su), chất tạo xốp, một số nguyên liệu hóa chất khác.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cao su thiên nhiên - Khoa học kỹ thuật công nghệ CHÛÚNG I ÑAÏI CÖÔNG Cao su thiïn nhiïn laâ möåt chêët coá tñnh àaân höìi vaâ tñnh bïìn, thu àûúåc tûâ muã (latex) cuãa nhiïìu loaåi cêy cao su, àùåc biïåt nhêët laâ loaåi cêy Hevea brasiliensis. Vaâo nùm 1875 nhaâ hoáa hoåc Phaáp Bouchardat chûáng minh cao su thiïn nhiïn laâ möåt höîn húåp polymer isoprene (C5H8)n; nhûäng polymer naây coá maåch carbon rêët daâi vúái nhûäng nhaánh ngang taác duång nhû caái moác. Caác maåch àoá xoùæn lêîn nhau, moác vaâo bùçng nhûäng nhaánh ngang maâ khöng àûát khi keáo daän, maåch carbon coá xu hûúáng trúã vïì daång cuä, do àoá sinh ra tñnh àaân höìi. Ta seä khaão saát caác tñnh chêët cuãa cao su thiïn nhiïn úã nhûäng trang sau. A. LÒCH SÖÛ I. Lõch sûã phaát hiïån cêy cao su: Ngûúâi Êu chêu àêìu tiïn biïët àïën cao su coá leä laâ Christophe Colomb(1). Theo nhaâ viïët sûã Antonio de Herrera thuêåt laåi, trong haânh trònh thaám hiïím sang chêu Myä lêìn thûá hai(2), öng Christophe Colomb coá biïët túái möåt troâ chúi cuãa dên àõa phûúng 1. Ngûúâi tòm ra Chêu Myä àêìu tiïn. Thûåc hiïån àûúåc 4 chuyïën thaám hiïím chêu Myä tûâ nùm 1492 àïën 1504. 2. Tûâ nùm 1493 àïën 1496. CAO SU THIÏN NHIÏN 7 Haiti (quêìn àaão thuöåc chêu Myä) laâ sûã duång quaã boáng taåo tûâ chêët nhûåa coá tñnh àaân höìi, kñch thûúác bùçng quaã boáng hiïån nay, tung chuyïìn àûa qua möåt löî khoeát trïn tûúâng bùçng vai hoùåc cuâi tay, bùæp vïë, thay vò duâng quaã boáng laâm bùçng vaãi àöån nhû luác bêëy giúâ taåi chêu Êu. Troâ chúi naây àûúåc dên chêu Myä(1) duâng qua nhiïìu thïë kyã, àûúåc chûáng minh qua khai quêåt khaão cöí nghiïn cûáu nïìn vùn minh Maya úã vuâng Trung Myä, vúái nhûäng di tñch baäi boáng cuâng vúái vêåt duång cao su vaâo thïë kyã XI. Maäi àïën nùm 1615, con ngûúâi múái biïët túái cao su qua saách coá tûåa àïì “De la monarquia indiana” cuãa Juan de Torquemada, viïët vïì lúåi ñch vaâ cöng duång phöí cêåp cuãa cao su, noái àïën möåt chêët coá tïn laâ “uleái” do dên àõa phûúng Mïhicö chïë taåo tûâ muã cêy goåi laâ “ule” maâ hoå duâng laâm vaãi quêìn aáo khöng thêëm nûúác. Tuy nhiïn, maäi àïën hún 1 thïë kyã sau, lúåi ñch vaâ cöng duång cuãa cao su múái àûúåc biïët túái do hai nhaâ baác hoåc Phaáp laâ öng La Condamine vaâ öng Fresneau. La Condamine àûúåc Viïån Haân lêm Khoa hoåc Paris cûã àïën Nam Myä ào chiïìu daâi àoaån kinh tuyïën chaåy qua xñch àaåo. Trong 8 nùm vúái nhiïåm vuå naây (1736-1744), öng coân quan saát nhiïìu sûå kiïån khoa hoåc khaác trong thiïn nhiïn. Tûåu trung, öng tûâ Quito (thuã àö nûúác Ecuador) gúãi vïì Viïån Haân lêm Khoa hoåc Paris (Phaáp) vaâi mêîu khöëi sêåm maâu, tûúng tûå nhû nhûåa, phaát xuêët tûâ möåt loaåi cêy maâ dên àõa phûúng goåi laâ “heáveá”, khi raåch voã úã thên coá chêët loãng maâu trùæng nhû sûäa tiïët ra, gùåp khöng khñ dêìn dêìn àöng laåi röìi khö ài. Àöìng thúâi, öng cuäng cho biïët cöng duång cuãa chêët naây vaâ cho biïët cêy tiïët ra chêët nhû thïë coân moåc caã bïn búâ söng Amazone vaâ dên töåc Maina (Mainas) àõa phûúng coân goåi chêët àoá laâ “caa-o-chu”; tûâ êm naây ngûúâi Phaáp goåi laâ “caoutchouc”, 1. Sau khi tòm àûúåc àêët múái chêu Myä, luác bêëy giúâ ngûúâi ta tûúãng laâ àêët ÊËn Àöå vaâ dên àõa phûúng laâ dên ÊËn Àöå. 8 CAO SU THIÏN NHIÏN ngûúâi Viïåt Nam laâ “cao su”, Anh laâ “caotchouc”(1), Nga laâ “Kayryk”, Àûác laâ “Kautchuk”, YÁ laâ “caucciu”, Têy Ban Nha laâ “caucho”, Bungari laâ “Kayryk”, Rumani laâ “caoutchouc”. Theo dên töåc Maina, Caa coá nghôa laâ cêy, göî vaâ o-chu coá nghôa laâ khoác, chaãy ra hay chaãy nûúác mùæt; do àoá yá nghôa nguyïn thuãy chûä cao su coá nghôa laâ nûúác mùæt cuãa cêy. Qua nhûäng baáo caáo khaác cuãa La Condamine, ngûúâi ta thêëy coá tin tûác quan hïå túái kyä sû Fresneau taåi Guayane (Nam Myä), gùåp gúä nhau vaâo nùm 1743. François Fresneau coá nhûäng baãn mö taã tûúâng têån vïì cêy cao su vaâ cho biïët khöng ngûâng tòm nhûäng núi sinh trûúãng cêy cao su, nghiïn cûáu caách chiïët ruát cao su, vaâ chñnh öng laâ ngûúâi àêìu tiïn àïì nghõ sûã duång nguyïn liïåu naây. Vaâo nùm 1762, cêy maâ öng Fresneau àïì cêåp túái, laâ cêy “Hevea guianensis”. Nhûäng nùm sau àoá, ngûúâi ta nhanh choáng nhêån thêëy cêy cho ra cao su khöng chó sinh trûúãng úã chêu Myä, coân coá caã úã chêu Phi cuäng nhû chêu AÁ. Nhû úã nhan àïì “Flora Indica”, Roxburgh àaä cho biïët dên àõa phûúng miïìn Àöng AÁ àaä biïët túái giaá trõ cuãa cao su tûâ lêu: cao su trñch lêëy tûâ möåt cêy cao su coá tïn laâ “Ficus elastica”, àûúåc sûã duång laâm àuöëc vaâ vêåt duång khöng thêëm nûúác. Tñnh àïën nay, cêy chûáa muã cao su coá rêët nhiïìu loaåi, moåc raãi raác khùæp quaã àêët, nhêët laâ úã vuâng nhiïåt àúái. Coá cêy thuöåc giöëng to lúán nhû cêy Hevea brasiliensis hay giöëng Ficus, coá cêy thuöåc loaåi dêy leo (nhû giöëng Landolphia), coá cêy thuöåc giöëng coã, v.v.... ta seä àïì cêåp tiïëp theo. Coá thïí noái têët caã nhûäng giöëng, loaåi cêy cao su àïìu thûåc sûå khöng thïí khai thaác theo löëi cöng nghiïåp àûúåc nhûng loaåi cêy ...