Câu đằng trị huyết áp

Câu đằng là loại cây mọc hoang ở những vùng thượng du nước ta như Cao Bằng, Lào Cai… Bộ phận được sử dụng làm thuốc trong đông dược chính là phần đốt thân có móc câu (loại đốt có 1 móc câu hay loại có 2 móc câu tốt hơn) cắt nhỏ phơi hay sấy khô của loài thực vật có tên khoa học là Uncaria rhynchophylla (Miq) Jack, thuộc họ cà phê (Rubiaceae). Thường được thu hoạch vào mùa xuân hoặc mùa thu.Là loại cây dây leo, thường mọc ở nơi mát. Lá mọc đối có cuống,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Câu đằng trị huyết áp Câu đằng trị huyết áp Câu đằng là loại cây mọc hoang ở những vùng thượng du nước ta như CaoBằng, Lào Cai… Bộ phận được sử dụng làm thuốc trong đông dược chính là phầnđốt thân có móc câu (loại đốt có 1 móc câu hay loại có 2 móc câu tốt hơn) cắt nhỏphơi hay sấy khô của loài thực vật có tên khoa học là Uncaria rhynchophylla(Miq) Jack, thuộc họ cà phê (Rubiaceae). Thường được thu hoạch vào mùa xuânhoặc mùa thu. Là loại cây dây leo, thường mọc ở nơi mát. Lá mọc đối có cuống, hìnhtrứng đầu nhọn, mặt dưới lá như có phấn, ở mặt lá có gai mọc cong xuống trônggiống như lưỡi câu nên gọi là câu đằng. Hoa nhỏ hình cầu nở vào mùa hạ, có màuvàng trắng. Ngoài ra còn có một số loại câu đằng khác được khai thác ở nước tanhư Uncaria tokinensis Havil, Uncaria hirsute Havii, Uncaria sessilifructusRoxb… Đông y cho rằng câu đằng có vị ngọt, tính hàn, đi vào các kinh Can và Tâmbào. Có công năng thanh nhiệt, bình can, trấn kinh, trừ nội phong, chống co thắt.Chủ trị trẻ em bị hàn nhiệt, kinh giãn, trị nhức đầu hoa mắt ở người lớn. Y học hiện đại có nhiều kết quả nghiên cứu cho thấy chất rhynchophylintrong câu đằng có cấu tạo hóa học gần giống cấu trúc hóa học của yohimbin nêntác giả T. Sollmann, 1984 đã cho rằng cơ chế tác dụng của thuốc câu đằng là ứcchế thần kinh giao cảm. Do đó với liều nhỏ rhynchophylin chỉ làm hưng phấntrung khu hô hấp, mạch máu ngoại biên, vi huyết quản bị giãn, khiến cho huyết áphạ xuống rõ rệt. Hiện nay câu đằng được sử dụng làm thuốc trấn kinh, trấn tĩnh, bệnh caohuyết áp, mắt hoa, trẻ con kinh giật, khóc đêm, phụ nữ bị xích, bạch đới. Liềudùng trung bình mỗi ngày cho dạng thuốc sắc 6 – 15g. Để tham khảo dưới đây xin giới thiệu những phương thuốc trị liệu tiêu biểumà trong đó có vị câu đằng. * Trị chứng cao huyết áp: Câu đằng 10g, xuyên khung 5g, cam thảo 2g, quếchi 3g. Đổ 3 bát nước sắc còn lại 1 bát chia 3 lần uống trong ngày. * Trị chứng cao huyết áp (biểu hiện huyết áp cao, đau đầu, ù tai, hoa mắt,mất ngủ, hoặc bị bán thân bất toại, lưỡi đỏ, mạch huyền sác): Dùng phương“Thiên ma câu đằng ẩm” có công năng Bình can, tức phong tư âm thanh nhiệt(phương này có tác dụng thanh nhiệt mạnh, dưỡng huyết, an thần), gồm các vịthiên ma 8 – 12g, câu đằng 12 – 16g, thạch quyết minh 20 – 30g, chi tử 8 – 12g,hoàng cầm 8 – 12g, ngưu tất 8 – 12g, ích mẫu 12 – 16g, tang ký sinh 20 – 30g, dạđằng giao 12 – 20g, bạch linh 12 – 20g. Sắc lấy nước thuốc uống ngày 1 thangchia 3 lần. * Trị viêm nhiễm sốt cao, chân tay co giật hoặc chứng sản giật (nhờ côngnăng của phương là bình can tức phong, thanh nhiệt chỉ kinh): Dùng phương“Linh giác câu đằng thang”, công năng thiên về chống co giật, hóa đàm thông lạc,gồm các vị linh dương giác (sắc trước) 2g, câu đằng 12g, tang diệp 8 – 12g, xuyênbối mẫu 8 – 16g, trúc nhự 12 – 20g, sinh địa 12 – 20g, cúc hoa 8 – 12g, bạchthược 8 – 12g, phục thần 8 – 12g, cam thảo 3 – 4g. Sắc lấy nước uống ngày 1thang, chia 3 lần. * Trị can phong nội đồng do nhiệt thịnh (sốt cao, co thắt, co giật): Dùng câuđằng với linh dương giác, cúc hoa, thạch cao. * Trị can thận âm hư, can dương vượng, hoặc nhiệt thịnh ở kinh Can (biểuhiện hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi, nhìn mờ, đau đầu): Dùng câu đằng với hạ khôthảo, hoàng cầm, thạch quyết minh và vị cúc hoa. * Trị trẻ em khóc đêm: Câu đằng, thuyền thoái đều 3g, bạc hà 1g sắc uống,ngày 1 thang liên tục 2 - 3 ngày.