Chăm sóc điều dưỡng nội (Tập 1): Phần 2

Nối tiếp phần 1, phần 2 của tài liệu "Chăm sóc điều dưỡng nội (Tập 1)" tiếp tục trình bày các nội dung chính sau: Thăm khám hệ hô hấp; Chăm sóc bệnh nhân viêm phổi thùy; Chăm sóc bệnh nhân viêm phế quản; Chăm sóc bệnh nhân tràn dịch màng phổi; Chăm sóc bệnh nhân hen phế quản; Chăm sóc bệnh nhân áp xe phổi; Chăm sóc bệnh nhân đái tháo đường; Liệu pháp corticoid;... Mời các bạn cùng tham khảo để nắm nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chăm sóc điều dưỡng nội (Tập 1): Phần 2 Bµi 11 TH¡M KH¸M HÖ H¤ HÊPMôc tiªu 1. Tr×nh bµy ®−îc c¸c triÖu chøng c¬ n¨ng, thùc thÓ cña bé m¸y h« hÊp. 2. §¸nh gi¸ ®−îc c¸c xÐt nghiÖm cËn l©m sµng trong chÈn ®o¸n bÖnh h« hÊp.1. TRIÖU CHøNG C¥ N¡NG Lµ nh÷ng triÖu chøng mµ bÖnh nh©n c¶m thÊy, nhËn biÕt råi khai l¹i víithÇy thuèc vµ lµ nguyªn nh©n ®−a bÖnh nh©n ®i kh¸m.1.1. Ho1.1.1. §Þnh nghÜa Lµ mét ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn, môc ®Ých lµ tèng ®êm hay chÊt l¹ ra khái®−êng h« hÊp.1.1.2. Nguyªn nh©n − Tæn th−¬ng ®−êng h« hÊp: + Tæn th−¬ng ®−êng h« hÊp trªn nh−: häng, thanh qu¶n, amidan. + Viªm khÝ phÕ qu¶n cÊp hay m¹n tÝnh, gi·n phÕ qu¶n, u phæi, hen phÕ qu¶n, c¸c th−¬ng tæn chñ m« phæi, bÖnh mµng phæi, trung thÊt. − C¸c bÖnh vÒ tim m¹ch: c¸c bÖnh tim m¹ch lµm t¨ng ¸p lùc tuÇn hoµn ë phæi nh− hÑp van hai l¸, suy tim tr¸i, nhåi m¸u phæi.1.1.3. C¸c d¹ng ho − Ho khan (kh«ng cã ®êm). − Ho cã ®êm: trong ®êm cã chÊt nhÇy, mñ, m¸u... − Ho gµ: lµ ho tõng chuçi kÕ tiÕp nhau, cµng lóc cµng nhanh råi yÕu dÇn, sau ®ã cã giai ®o¹n hÝt vµo thËt s©u nghe nh− tiÕng gµ g¸y. Sau c¬n ho mÆt ®á, m«i tÝm, hai mÝ m¾t s−ng, tÜnh m¹ch cæ næi. 121 https://tieulun.hopto.org − Ho l−ìng thanh (hai ©m): ©m trÇm vµ ©m cao xen lÉn nhau do th−¬ng tæn d©y thÇn kinh quÆt ng−îc. − Ho t¾c tiÕng, khµn tiÕng.1.2. Kh¹c ®êm1.2.1. §Þnh nghÜa §êm lµ chÊt tiÕt cña ®−êng h« hÊp gåm cã chÊt nhÇy, hång cÇu, b¹ch cÇu,mñ... ®−îc tèng ra khái ®−êng h« hÊp sau khi ho.1.2.2. Nguyªn nh©n − ¸p xe phæi: ®êm cã mñ lÉn m¸u, sè l−îng cã thÓ nhiÒu hay tõng b·i nhá nh− h×nh ®ång xu, cã mïi tanh hay rÊt h«i thèi. − Nhåi m¸u phæi: ®êm cã mµu ®á bÇm, kh«ng cã bät. − Phï phæi cÊp: ®êm th−êng láng, cã bät, mµu hång. − Viªm phæi: ®êm mµu gØ s¾t, l−îng Ýt vµ khã kh¹c. − Hen phÕ qu¶n: ®êm dÝnh, cã lîn cîn nh÷ng h¹t gäi lµ ®êm ngäc, sau khi kh¹c ®êm sÏ ®ì khã thë vµ bÖnh nh©n thÊy dÔ chÞu. − Gi·n phÕ qu¶n: ®êm sè l−îng nhiÒu, mïi tanh, kh¹c nhiÒu vµo buæi s¸ng, khi ®Ó vµo èng nghiÖm thÊy cã 4 líp tõ d−íi lªn lµ: mñ ®Æc, n−íc nhÇy, mñ nhÇy vµ trªn cïng lµ bät.1.2.3. C¸c lo¹i ®êm − §êm thanh dÞch: lµ ®êm láng, trong cã Ýt bät, tiÕt ra tõ c¸c phÕ huyÕt qu¶n, gÆp trong phï phæi cÊp. − §êm nhÇy. − §êm mñ: chÊt nhÇy, b¹ch cÇu, tÕ bµo ho¹i tö, vi trïng cã khi lÉn m¸u. − §êm m¸u: m¸u t−¬i hay ®á sÈm, bÈm ®en. − §êm b· ®Ëu: cã mµu tr¾ng ngµ, nhuyÔn vµ dÞch nhÇy trong u lao vì.1.3. Khã thë1.3.1. §Þnh nghÜa Lµ c¶m gi¸c bÞ c¶n trë khi thë nªn ph¶i vËn dông ®Õn sù ho¹t ®éng cña c¸c c¬h« hÊp vµ c¬ hoµnh. §©y lµ mét triÖu chøng chñ quan vµ còng lµ triÖu chøng kh¸chquan mµ thÇy thuèc nhËn biÕt qua sù thay ®æi c¸c yÕu tè h« hÊp b×nh th−êng. B×nh th−êng nhÞp thë tõ 12-20 lÇn /phót, d−íi 10 lÇn lµ khã thë chËm, trªn24 lÇn lµ khã thë nhanh, nhÞp thë ë trÎ em nhanh h¬n ng−êi lín, ng−êi ch¬i thÓthao nhÞp thë chËm h¬n ng−êi b×nh th−êng.122 https://tieulun.hopto.org1.3.2. Ph©n lo¹i khã thë − Khã thë vµo: th−êng gÆp do th−¬ng tæn hay hÑp ®−êng h« hÊp trªn nh− viªm yÕt hÇu, thanh khÝ qu¶n, bÖnh b¹ch hÇu, chÌn Ðp thanh qu¶n, khÝ qu¶n vµ phÕ qu¶n lín. − Khã thë ra: do co th¾t c¸c tiÓu phÕ qu¶n trong hen phÕ qu¶n, viªm phÕ qu¶n cÊp th−êng khã thë chËm. − Khã thë cÊp tÝnh: lµ khã thë c¶ hai th×, khã thë nhanh gÆp trong c¸c bÖnh lµm gi¶m thÓ tÝch h« hÊp nh− viªm phæi, trµn khÝ, trµn dÞch mµng phæi, bÖnh tim... − Khã thë d¹ng Kussmaul: lµ khã thë s©u, chËm. Thë vµo: nghØ, sau ®ã thë ra: nghØ, gÆp trong tr−êng hîp m¸u bÞ nhiÔm toan. − Khã thë d¹ng Cheynes-Stokes: nhÞp thë nhanh dÇn råi chËm l¹i dÇn sau ®ã nghØ vµ tiÕp tôc nh− thÕ, gÆp trong th−¬ng tæn trung t©m h« hÊp nh− nhiÔm ®éc nÆng, chÊn th−¬ng sä n·o. − Khã thë tõng c¬n: gÆp trong hen phÕ qu¶n. − Khã thë khi g¾ng søc: trong suy h« hÊp m¹n, bÖnh tim nhÑ. − Khã thë th−êng xuyªn: trong suy tim nÆng, suy h« hÊp nÆng.1.4. §au ngùc Lµ mét triÖu chøng hoµn toµn chñ quan, nªn ph¶i hái kü tÝnh chÊt cñatriÖu chøng nµy nh− hoµn c¶nh xuÊt hiÖn, vÞ trÝ, c−êng ®é, h−íng lan, tÝnh chÊt(liªn tôc hay tõng c¬n, thay ®æi theo t− thÕ, t¨ng khi g¾ng søc...) vµ c¸c triÖuchøng kÌm theo.1.4.1. §au xãc ngùc Th−êng lµ ®au n«ng, ë ®¸y ngùc, x¶y ra ®ét ngét vµ nhiÒu khi kÌm theokhã thë cÊp, gÆp trong viªm phæi, trµn dÞch mµng phæi...1.4.2. §au nh− dao ®©m Lµ ®au s©u ë mét bªn ngùc, ®au d÷ déi nh− cã mét vËt nhän ®©m vµongùc, kÌm theo khã thë, v· må h«i, m¹ch nhanh gÆp trong trµn khÝ mµng phæi.1.4.3. §au th¾t ngùc C¬n ®au ®ét ngét hay t¨ng dÇn lªn ë phÝa sau x−¬ng øc hay vïng tr−íc tim lanlªn vai tr¸i vµ ch¹y däc theo mÆt trong c¸nh tay tr¸i, gÆp trong nhåi m¸u c¬ tim.1.4.4. §au ran tr−íc ngùc Th−êng ®au ©m Ø, liªn tôc, ®au n«ng, th−êng gÆp trong c¸c bÖnh phæi m¹n tÝnh. Tuy nhiªn, ®au ngùc còng cã thÓ lµ mét triÖu chøng cña c¸c bÖnh ngoµi ®−êngh« hÊp nh− ¸p xe gan, c¬n ®au quÆn gan, ®au thÇn kinh s−ên, ®au d¹ dµy. 123 https://tieulun.hopto.org2. TH¡M KH¸M L¢M SµNG Khi kh¸m ph¶i ®Ó bÖnh nh©n ngåi (hoÆc n»m) t− thÕ tho¶i m¸i, c©n ®èi,c¸c c¬ ngùc ë tr¹ng th¸i nghØ ng¬i, më hÕt ¸o ®Õn th¾t l−ng, b¶o bÖnh nh©n thë®Òu vµ thë b»ng mòi. Ph¶i kh¸m kü ®−êng h« hÊp trªn vµ toµn th©n ®Ó giópchÈn ®o¸n nguyªn nh©n hay chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh vµ chÈn ®o¸n ph©n biÖt c¸cbÖnh kh«ng ph¶i ë h« hÊp.2.1. Nh×n Ph¶i nh×n toµn thÓ nh−: t− thÕ ng−êi bÖnh, c¸ch thë, vÎ mÆt, mµu s¾c da,nh÷ng bÊt th−êng trªn da, mãng tay, ch©n...2.1.1. Da − Mµu s¾c: xem da cã ...