Chăm sóc người bệnh Alzheimer

Bệnh Alzheimer là một chứng mất trí, gặp khá nhiều trong cộng đồng. Alzheimer thường xuất hiện ở người trên 65 tuổi, nhưng có thể xuất hiện ở lứa tuổi trẻ hơn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chăm sóc người bệnh Alzheimer Chăm sóc người bệnh AlzheimerBệnh Alzheimer là một chứng mất trí, gặp khá nhiều trong cộng đồng. Alzheimerthường xuất hiện ở người trên 65 tuổi, nhưng có thể xuất hiện ở lứa tuổi trẻ hơn.Nguyên nhân dẫn đến AlzheimerBệnh được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1906 bởi bác sĩ tinh thần kinh, người Đức,Alois Alzheimer. Ông đã chỉ ra căn bệnh này mang tính thoái hóa thần kinh, khôngthể chữa được, và có khả năng gây tử vong. Vì vậy, căn bệnh này được đặt theo tênông là Alzheimer. Sau đó ít lâu, người ta cho rằng Alzheimer xuất hiện là do giảmtổng hợp của chất truyền đạt thần kinh acetylcholin (gọi là thuyết Acetylcholic). Tuynhiên, giả thuyết này gần đây đã không được sự ủng hộ nhiều, bởi vì các thuốc dùngđể điều trị thiếu hụt chất acetylcholine thực sự không có hiệu quả đối với bệnh nhân.Thay vào đó là các hiệu ứng liên quan đến hệ thống truyền đạt thần kinh bằngacetylcholin khác cũng được đề xuất, như việc tích tụ số lượng lớn các amyloid, dẫnđến việc viêm thần kinh lan dần. Đó là giả thuyết amyloid. Giả thuyết này cho rằngcho rằng Alzheimer là do sự tích tụ của amyloid beta (Abeta), nguyên nhân cơ bản củabệnh. Đồng thời, sự đột biến gen APOE4 (một yếu tố nguy cơ di truyền của bệnhAlzheimer) gây ra việc tích tụ quá nhiều amyloid trong não trước khi có các biểu hiệncủa bệnh Alzheimer xuất hiện. Tuy vậy, cho đến nay khoa học vẫn chưa biết một cách Người cao tuổi cần tích cực tham gia tập luyệnchính xác về nguyên nhân và tiến triển của bệnh Alzheimer. Nghiên cứu cho thấy cănbệnh này có liên quan với các mảng và đám rối trong não.Các phương pháp điều trị hiện tại chỉ giúp giảm một phần nhỏ triệu chứng bệnh, chưacó phương pháp trị liệu nào có thể ngăn chặn hoặc làm chậm tiến triển của bệnh. Cácnhà khoa học xác định rằng Alzheimer là một bệnh lý hết sức phức tạp và chịu ảnhhưởng của rất nhiều yếu tố khác nhau, trong đó yếu tố di truyền và có khoảng 0,1% làdo di truyền gen trội và thường bắt đầu mắc bệnh trước tuổi 65. Hoặc do có một sốbệnh liên kết lại có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer như cholesterol máucao, bệnh tăng huyết áp, bệnh đái tháo đường, nghiện thuốc lá hoặc bị strees liên tục.Cũng có ý kiến cho rằng yếu tố môi trường cũng có thể ảnh hưởng đến sự xuất hiệnAlzheimer, bởi vì người ta đã phát hiện ở một số bệnh nhân Alzheimer có lắng đọngnhôm trong não.Tuy vậy, thống kê cho thấy đa số các trường hợp bị bệnh Alzheimer đều là ngẫunhiên. Ngày nay, các nhà nghiên cứu về thần kinh học cho rằng sự xuất hiện bệnhAlzheimer là do mất dần nơron và synap thần kinh trong vỏ não và một số vùng dướivỏ não. Sự mất dần các tổ chức thần kinh trung ương này sẽ dẫn đến thoái hóa thùythái dương, thùy đỉnh, một phần của thùy trán và hồi đai dẫn đến suy giảm trí nhớkhông hồi phục. Các kết luận đưa ra là dựa vào kết quả chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặcchụp cộng hưởng từ (MRI). Như vậy, Alzheimer là một bệnh thoái hóa não nguyênphát, căn nguyên chưa rõ ràng, biểu hiện lâm sàng bằng trạng thái mất trí tiến triển,không phục hồi, thường khởi phát chủ yếu ở người cao tuổi (ở lứa tuổi trên 65).Biểu hiện của AlzheimerBệnh Alzheimer thường xuất hiện ở người trên 65 tuổi, nhưng đôi khi (hiếm) cũngthấy ở bệnh nhân dưới 40. Mặc dù ở các lứa tuổi khác nhau nhưng lại có triệu chứnglâm sàng giống nhau là mất trí nhớ rất khó hồi phục. Tuy vậy, theo thống kê thì tỉ lệ bịAlzheimer tăng dần theo tuổi tác, có khoảng 1 - 2% ở lứa tuổi 65, khoảng 5% ở tuổi từ80 trở lên. Và ở độ tuổi 90, có tới 50% trong số họ thì ít nhiều cũng có vài triệu chứngcủa Alzheimer. Phụ nữ bị nhiều hơn nam giới, một phần vì giới nữ có tuổi thọ cao hơnnam giới.Bệnh biểu hiện lúc đầu thường quên, rõ nhất là quên tên những người thân trong giađình mà hàng ngày gặp mặt, lúc nhớ, lúc quên, dần dần quên hẳn (vợ, chồng, con,cháu...) và cuối cùng có thể quên luôn cả tên mình. Sự biểu hiện của quên còn thể hiệnở nhiều sự việc hàng ngày như để quên đồ đạc, ví đựng tiền, kính hoặc vừa gọi điệncho bạn bè, người thân xong lại gọi lại. Dần dần theo năm tháng thì mất trí nhớ là rấtđiển hình và càng ngày càng nặng thêm, thậm chí “ăn rồi, bảo chưa”, quên ngàytháng, ra đường không biết đường về nhà mình. Rối loạn ngôn ngữ cũng bắt đầu xuấthiện, khó phát âm hoặc vừa nói xong nhưng không hiểu mình vừa nói những gì. Cácđộng tác vận động bình thường bị rối loạn như không mặc được quần áo hoặc mặc rấtkhó khăn, tay run, đi lại khó khăn ảnh hưởng rất lớn đến công việc cá nhân hàng ngày(vệ sinh cá nhân, ăn uống) và hay bị chuột rút (vọp bẻ). Càng ngày càng thấy xuấthiện rối loạn nhận thức, mất dần khả năng tính toán đơn giản.Ở một số người bệnh có thể có biểu hiện trầm cảm (khoảng 25%) nhưng không ổnđịnh (lúc có, lúc không) và có khoảng 10% người bệnh có triệu chứng loạn thần(hoang tưởng). Nếu có điều kiện chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc cộng hưởng từ (MRI)não sẽ có hình ảnh teo não lan tỏa suy thoái thùy thái dương, thùy đỉnh và một phầnthùy trán. Hậu quả của Alzheimer là thoái hóa các khối cơ, nhất là cơ vận động dẫnđến người bệnh phải nằm liệt giường và mất mọi khả năng tự chăm sóc mình ngay cảviệc tự ăn, uống. Người bệnh Alzheimer sau đó thường có các biến chứng bởi các tácnhân bên ngoài như: nhiễm trùng các vết loét do nằm lâu ngày hoặc viêm phổi...Chăm sóc bệnh nhân AlzheimerCho đến nay chưa có thuốc đặc hiệu để điều trị dứt điểm Alzheiner và cũng chưa cóbiện pháp hữu hiệu nào nhằm ngăn chặn sự xuất hiện hoặc ngăn chặn sự tiến triểnbệnh một cách hữu hiệu nhất. Vì vậy, việc dùng thuốc để hỗ trợ cũng như sự chăm sócngười bệnh tại gia đình là hết sức quan trọng. Đề phòng Alzheimer thì cần tạo chongười cao tuổi một chế độ sinh hoạt và ăn uống hợp lý. Người cao tuổi cần tích cựctham gia tập luyện thân thể như đi bộ, bơi, chơi thể thao (cầu lông, đánh cờ…) vàtham gia câu lạc bộ dành cho người cao tuổi. Hàng ngày nên đọc sách, báo, truyệnhoặc xem TV, nghe radio… để luyện tập trí não. ...