Chăm sóc trẻ bị co giật khi sốt tại nhà

"Co giật khi sốt" hay "Sốt cao co giật" là một tình trạng co giật toàn thân lành tính xảy ra khi trẻ bị sốt cao trên 39 độ C, thường xảy ra ở trẻ nhỏ từ 6 tháng đến 6 tuổi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chăm sóc trẻ bị co giật khi sốt tại nhàChăm sóc tr b co gi t khi s t t i nhà nh: pro.corbis.comCo gi t khi s t hay S t cao co gi t là m t tình tr ng cogi t toàn thân lành tính x y ra khi tr b s t cao trên 39C, thư ng x y ra tr nh t 6 tháng n 6 tu i.Nh n bi t các c i m c a co gi t khi s t: • Nh ng tr em b co gi t khi s t (CGKS) thư ng có ngư i trong gia ình (b m hay anh em) ã b CGKS. • Cơn co gi t có th x y ra t ng t, ngay trong cơn s t u tiên và khi s t cao hơn 390C. Khi h t s t cũng h t co gi t, n u s t l i có th b co gi t l i. • Trong cơn co gi t, tr g ng c ng, co rút ngư i và rung gi t toàn thân, m t tr n ngư c, sùi b t mép và hơi th nông, khò khè, nghi n ch t răng, tiêu ti u không t ch . • Tr s m t ý th c t m th i (không bi t vi c gì ang x y ra). • Cơn co gi t thư ng ng n hơn 10-15 phút và t ch m d t. • Sau cơn co gi t tr s ph c h i ý th c hoàn toàn, nhưng m t m i, bu n ng và không nh gì v cơn co gi t. • M t s tr s có cơn CGKS tái phát.T i sao CGKS x y ra?CGKS ch x y ra tr nh (6 tháng n 6 tu i) b i vì nãoc a tr chưa phát tri n y và r t nh y c m v i các r ilo n nhi t . S t cao có th kích thích não c a tr nh vàgây kh i phát m t cơn co gi t. Dĩ nhiên không ph i t t ctr em u b co gi t khi b s t cao, nguyên nhân có th làdo não c a m t s tr nh y c m v i co gi t hơn các trkhác, khuynh hư ng này thư ng có tính ch t gia ình. Khi ư c 5-6 tu i thì não ã trư ng thành và tr s không cònnguy cơ b CGKS n a.Các nguyên nhân thư ng g p trong CGKS: • Nhi m trùng ư ng hô h p trên (chi m a s ). • Viêm tai gi a (chi m kho ng 20% CGKS). • Viêm ph qu n ph i. • Nhi m trùng ư ng tiêu hóa (ki t l , thương hàn,...). • Nhi m trùng ư ng ti u. • Nhi m trùng huy t ti m n (chi m kho ng 2-4%). • Sau chích ng a: quai b , s i (trong vòng 7-10 ngày); b ch h u, u n ván, ho gà (trong vòng 48 gi ). • Viêm màng não (chi m dư i 2%).M t s l i khuyên khi con b n b CGKS: 1. B n hãy bình tĩnh và ng nên h t ho ng vì a s các cơn co gi t ch kéo dài dư i 5 phút và hi m khi gây h i n s c kh e c a tr . Cũng không nh t thi t ph i mang tr n b nh vi n ngay mà hãy dành th i gian th c hi n các bi n pháp kh n c p sau ây. 2. Ghi nh th i gian b t u cơn co gi t xác nh chính xác kho ng th i gian cơn co gi t. Ðây là i u quan tr ng trong vi c ánh giá n ng c a CGKS.3. Tránh gây t n thương cho tr khi co gi t: C t t t c các v t c ng, nh n xung quanh tr và t tr n m nơi thăng b ng, r ng rãi (Ví d dư i sàn nhà). C n ch c ch n tr s không b ngã kh i giư ng, nhưng cũng không ư c c gi ch t tr .4. B o v ư ng th : Ð t tr tư th n m ng a và u nghiêng v m t bên ho c cho tr n m nghiêng m t bên ư ng th thông su t (tránh ngh t àm dãi). Khi có th , nên nh nhàng dùng ngón tay tr l y h t m i th trong mi ng tr như núm vú cao su, àm nh t, ch t nôn ói. Tuy t i không cho tr ăn u ng gì trong lúc b co gi t. Trư c ây chúng ta thư ng t 1 que c ng vào mi ng tr khi ang b co gi t ngăn không cho tr c n vào lư i hay môi c a mình. Hi n nay i u này không ư c th c hi n n a vì có th gây ch n thương lâu dài cho răng c a tr . Cũng ng quá lo l ng khi th y tr nghi n răng hay c n ph i môi hay lư i.5. H s t càng nhanh càng t t vì s làm rút ng n cơn co gi t: C i b qu n áo (bao g m c tã lót), lau mát toàn thân b ng nư c bình thư ng (t t nh t là nư c m) làm mát nhanh cho tr . Lau mát 2 gi 1 l n, m i l n không quá 30 phút. Sau khi ngưng lau mát 10 phút m i o l i nhi t cho tr . Ð p khăn ư t nh ng vùng có m ch máu l n n m sát da như c , nách, b n. Ch m d t lau mát khi nhi t h u môn th p hơn hay b ng 38,5 C. Alcool, rư u hay nư c á tuy làm gi m nhi t da nhanh hơn nhưng ít mang l i ích l i vì hi n tư ng co m ch ngo i vi (do dùng nh ng ch t này ngoài da) s gây tr ng i cho s m t nhi t, ngoài ra còn làm tăng t l b nh t t, nh t là tr sơ sinh, vì v y c n tránh.6. Dùng thu c h s t d ng nhét h u môn tránh nh hư ng ư ng th trong trư ng h p CGKS có s t cao hơn 38,50C. Thu c h s t thư ng ư c ch n là Paracetamol v i li u 10-15mg/kg cân n ng/l n, có th dùng thu c nhét h u môn 3-4 l n/ngày (nh ng gia ình có tr dư i 6 tu i nên có thu c thư ng xuyên trong t l nh). Khi cơn co gi t kéo dài t 5 phút tr lên thì ph i dùng 1 thu c ch ng co gi t (bơm thu c Diazepam tr c ti p vào tr c tràng).Chăm sóc tr t i nhà ngay sau cơn co gi t • Hãy tr ng yên (kho ng 1-2 gi ) vì tr r t m t và bu n ng . • Ð t tr n m nghiêng m t bên và ng a u ra phía sau. • Lau chùi àm nh t, ch t nôn mi ng. • Ðo l i nhi t . • C g ng cho tr u ng Paracetamol d ng siro duy trì h s t v i li u 10-15mg/kg cân n ng/m i 6 gi (khi tr ã t nh táo hoàn toàn). • C g ng cho tr u ng nhi u nư c sau cơn co gi t. • Trong th c t các ph huynh ch nên ưa tr vào b nh vi n hay n bác sĩ khám sau khi cơn co gi t ( u tiên) ch m d t ư c theo dõi, ánh giá và nh p vi n n u c n. Ði u này cho phép có nhi u th i gian hơn ti p t c ánh giá, làm yên lòng ph huynh và gi s n u có cơn co gi t th 2 x y ra thì tr s ang trong b nh vi n.L i khuyên cho các b c ph huynh:Nên dùng các bi n pháp h s t như trên hay u ng (ho cnhét h u môn) thu c h s t s m ngay t lúc kh i phát cácb nh có gây s t nh ng tr có ti n s b CGKS, ho c tronggia ình ã có nh ng tr khác b CGKS hay b m có ti ns lúc nh b CGKS.Ði u quan tr ng hơn c là các ph huynh không nên quáho ng s , ngư c l i ph i t nh táo có c nh x trí thíchh p. N u th c hi n t t các hư ng d n tr li u trên s giúpcon b n tránh kh i nh ng nguy hi m lâu dài. ...