CHẨN ĐOÁN HỘI CHỨNG ĐAU ĐẦU – Phần 2

Khám bệnh nhân đau đầu Triệu chứng đau đầu là cảm giác chủ quan và phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác nhau cho nên việc thăm khám bệnh nhân đau đầu không phải để khẳng định triệu chứng đau và các tính chất của nó. Khám bệnh nhân đau đầu nhằm mục đích phát hiện các triệu chứng kèm theo, tránh bỏ sót triệu chứng của những bệnh thực thể và để tìm nguyên nhân đau đầu. Việc khám bệnh phải được tiến hành toàn diện, đầy đủ và kỹ càng. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHẨN ĐOÁN HỘI CHỨNG ĐAU ĐẦU – Phần 2 CHẨN ĐOÁN HỘI CHỨNG ĐAU ĐẦU – Phần 22. Khám bệnh nhân đau đầu Triệu chứng đau đầu là cảm giác chủ quan và phụ thuộc vào rất nhiều yếutố khác nhau cho nên việc thăm khám bệnh nhân đau đầu không phải để khẳngđịnh triệu chứng đau và các tính chất của nó. Khám bệnh nhân đau đầu nhằm mụcđích phát hiện các triệu chứng kèm theo, tránh bỏ sót triệu chứng của những bệnhthực thể và để tìm nguyên nhân đau đầu. Việc khám bệnh phải được tiến hành toàndiện, đầy đủ và kỹ càng.- Toàn thân...- Tâm thần...- Thần kinhCác cơ quan; sọ, cột sống cổ, các đôi dây thần kinh sọ não, điểm xuất chiếu củacác dây thần kinh vùng sọ mặt, các động mạch lớn...IV. CẬN LÂM SÀNGCó nhiều phương pháp chẩn đoán bổ trợ được ứng dụng cho việc thăm khám bệnhnhân đau đầu. Tuy nhiên tuỳ từng trường hợp cụ thể, tuỳ từng đặc tính bệnh họccủa các quá trình bệnh lý mà người thầy thuốc cần lựa chọn ph ương pháp thíchhợp.1. Chụp X-quang cắt lớp vi tính (CLVT) sọ nãoƯu thế trong chẩn đoán khối choán chỗ, nhồi máu, chảy máu, áp x e, não nước...Khó chẩn đoán trong bệnh lý hố sau, khoang sọ gần nền, vùng gần lỗ chẩm lớn vìhay có nhiễu xương. Ở bệnh nhân Migraine: hình ảnh CLVT bình thường, nhưng nếu đau liên tụcvài ngày có thể thấy một vùng phù não nhưng không thấy ổ nhồi máu. Đau đầu chuỗi, đau đầu do căng thẳng, đau đầu chức năng: cho h ình ảnh CTbình thường.2. Chụp sọ thường: - Khi đã có phim CLVT với hình ảnh mở cửa sổ xương thì không cần cho chỉđịnh chụp x - quang sọ quy ước nữa.- Các tổn thương dễ thấy trên phim x - quang sọ quy ước là: dãn hố yên, tổnthương xương, dị dạng sọ…3. Chụp cột sống cổ - Các bệnh nhân đau vùng chẩm, có hội chứng vai- cánh tay, hội chứng thiểunăng sống – nền có thể thấy hình ảnh thoái hoá cột sống cổ. - Khi nghi ngờ có tổn thương vùng C1, C2 cần cho chỉ định CLVT .4. Chụp hình cộng hưởng từ (magnetic resonance imaging hay MRI): thườngkhông nhất thiết chỉ định cho mọi bệnh nhân đau đầu. - Ưu điểm: có ưu thế trong chẩn đoán các bệnh lý hố sau, biểu hiện lỗ chẩm lớnrất rõ, phát hiện dị dạng chẩm - cổ tốt, và chẩn đoán các bệnh lý phần mềm (não,tuỷ, phần mềm cổ), và cột sống cổ.5. Chup mạch cộng hưởng từ (magnetic resonance angiography hay MRA):dùng điều tra mạch máu trong hoặc ngoài sọ, chẩn đoán dị dạng mạch rất tốt và rấtthích hợp trong chẩn đoán huyết khối xoang tĩnh mạch nội sọ.6. Chụp động mạch não qua da (percutant angiography hay AG) hoặc chụpmạch mã hoá xoá nền: hiếm khi được dùng để chẩn đoán các chứng đau đầukhông kèm theo tổn thương khu trú. Có lợi ích trong chẩn đoán tắc, hẹp mạch gây đau đầu. Cần tiến hành chụpđộng mạch não để chẩn đoán thông động - tĩnh mạch, phình mạch. Tuy nhiên theoquan điểm của đa số tác giả nếu chụp AG trong cơn đau đầu có thể gây các taibiến nguy hiểm.7. Chẩn đoán phóng xạ: dùng để chẩn đoán rò dịch não tuỷ.8. Xét nghiệm dịch não tuỷ: dùng để loại trừ các bệnh thực thể.9. Điện não đồ: hiếm có tác dụng trong chẩn đoán đau đầu, không có thay đổi đặchiệu trong từng loại đau đầu. Có lợi trong chẩn đoán đau đầu có tổn th ương thầnkinh khu trú nhưng chẩn đoán hình ảnh cho kết quả bình thường và có lợi trongchẩn đoán các bệnh lý gây biến đổi ý thức.V. CHẨN ĐOÁN1. Chẩn đoán lâm sàngNếu đau đầu là triệu chứng của một bệnh thì ta cần căn cứ vào nhiều triệu chứngkhác nhau cũng như căn cứ vào các chỉ tiêu cận lâm sàng để chẩn đoán bệnh lýgốc. Trong trường hợp các chứng đau đầu nguyên phát, hầu hết các tác giả trên thếgiới đều khẳng định rằng vấnđề chẩn đoán chỉ dựa cơ bản vào lâm sàng mà thôi. Sau đây chúng tôi chỉ xin nêutiêu chuẩn chẩn đoán lâm sàng của các chứng đau đầu nguyên phát do nguyênnhân mạch máu của IHS năm 1988.2. Mô hình chẩn đoán lâm sàng đau đầu Đau đầu căn lan toả nguyên tâm thần tăng áp nội sọ viêm màng não, sốt tăng huyết áp đôi khi Migraine khu trú hai bên: ở trán: thường là viêm xoang, cũng có thể do tổn thương nơi khác ở chẩm: thường do tổn thương hố sau, cột sống hoặc rễ TK cổ, nhưng cũngcó thể do tổn thương vùng khác. giữa đầu: thường do viêm xoang sàng, xoang bướm đau một bên: phải, khi bên trái thường do Migraine khi bên đau một bên cốđịnh dị dạ ...