Chẩn đoán xử trí bệnh viêm não cấp ở trẻ em

Ngày 4/6/2003, Bộ trưởng Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 1905/2003/QĐ-BYT về việc “Hướng dẫn chẩn đoán và xử trí bệnh viêm não cấp ở trẻ em”. Sau đây là những điểm chính yếu. Viêm não cấp là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính ở hệ thần kinh trung ương, do nhiều nguyên nhân gây ram chủ yếu là do virus. Bệnh thường xảy ra ở trẻ nhỏ, khởi phát cấp tính, diễn biến nặng, có thể dẫn đến tử vong nhanh hoặc để lại di chứng nặng nề. Dịch tễ học:Bệnh xuất hiện rải rác quanh năm,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chẩn đoán xử trí bệnh viêm não cấp ở trẻ em Chẩn đoán xử trí bệnh viêm não cấp ở trẻ em Ngày 4/6/2003, Bộ trưởng Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 1905/2003/QĐ-BYT về việc “Hướng dẫn chẩn đoán và xử trí bệnh viêm não cấp ở trẻ em”. Sau đây là những điểm chính yếu.Viêm não cấp là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính ở hệthần kinh trung ương, do nhiều nguyên nhân gây ramchủ yếu là do virus. Bệnh thường xảy ra ở trẻ nhỏ,khởi phát cấp tính, diễn biến nặng, có thể dẫn đến tửvong nhanh hoặc để lại di chứng nặng nề.Dịch tễ học:Bệnh xuất hiện rải rác quanh năm, ở nhiều địaphương khác nhau, số người mắc bệnh có xu hướngtăng vào thời gian nắng nóng, từ tháng 3 đến tháng 8hằng năm.Viêm não Nhật Bản: lây qua trung gian muỗi đốt, gặpnhiều ở trẻ em từ 2 đến 8 tuổi. Do Enterorirus: lây qua đường tiêu hóa, thườnggặp ở trẻ nhỏ. Do Herpes simplex virus tuýp 1, lây qua đườnghô hấp, thường gặp ở trẻ trên 2 tuổi.Triệu chứng lâm sàng: Giai đoạn khởi phát:o C nhưng cũng có khi sốt không cao.Sốt: làtriệu chứng phổ biến, xảy ra đột ngột, sốt liên tục 39 –40o Nhức đầu, quấy khóc, dễ bị kích thích hoặckém linh hoạt.o Buồn nôn, buồn ói.o Có thể có các triệu chứng khác như tiêuchảy, ho, chảy nước mũi, phát ban: mẩn đỏ mọngnước hoặc ban máu ở lòng bàn tay, bàn chân kèmloét miệng. Giai đoạn toàn phát sau giai đoạn khởi phátnhanh chóng xuất hiện các biểu hiện thần kinh:o Rối loạn tri giác từ nhẹ đến nặng như ngủgà, li bì lơ mơ đến hôn mê.o Thường có co giậto Có thể có các dấu hiệu thần kinh khác: hộichứng màng não, các dấu hiệu thần kinh khu trú (liệtnửa người hoặc tứ chi), tăng hoặc giảm trương lựccơ,…o Có thể suy hô hấp hoặc sốc.Các thể lâm sàng: Thể tối cấp: sốt cao liên tục, hôn mê sâu, suy hôhấp, trụy mạch, và dẫn đến tử vong nhanh. Thể cấp tính: diễn biến cấp với các biểu hiện lâmsàng nặng điển hình. Thể nhẹ: rối loạn tri giác mức độ nhẹ và phục hồinhanh chóng.Điều trị: Viêm não do virus là một bệnh nặng, nguycơ tử vong và di chứng cao, cần được điều trị sớm.Hiện tại chưa có đềiu trị đặc hiệu trừ viêm não doHerpes simplea. Vì vậy, điều trị triệu chứng và điều trịhỗ trợ là chủ yếu. Hạ nhiệt:o Cho trẻ uống đủ nước, nới rộng quần áo, tãlót và lau mát.o Nếu sốt cao trên 38,5 độ C hạ nhiệt bằngparacetamol 15mg/kg/lần uống hoặc đặt hậu môn. Chống co giật: Diazepam: sử dụng một trong cáccách: tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch, trực tràng.o Bảo đảm thông khí, chống suy hô hấpo Luôn luôn đảm bảo thông đường thở: đặt trẻnằm ngửa, kê gối dưới vai, đầu ngửa ra sau vànghiêng về một bên, hút đờm dãi khi có hiện tượngtắc đường hô hấp do xuất tiết ứ đọng.o Nếu suy hô hấp: thở oxy, chỉ định đặt nội khíquản, bóp bóng hoặc thở máy. Chống phù não:o Khi có dấu hiệu như nhức đầu kèm theo kíchthích, vật vã hoặc li bì, hôn mê.o Điều chỉnh rối loạn điện giải đường huyếtnếu có Chống sốc Đảm bảo dinh dưỡng và chăm sóc phục hồi chứcnăng.o Dinh dưỡng: cung cấp thức ăn dễ tiêu, nănglượng cao, đủ muối khoáng và vitamine. Năng lượngđảm bảo cung cấp 50-60 Kcal/ngày.o Trẻ nhũ nhi thì tạo điều kiện cho bú mẹ. Trẻkhông bú được thì phải vắt sữa mẹ, đút từng thìa nhỏhoặc cho ăn bằng ống thông dạ dày (chia làm nhiềubữa hoặc nhỏ giọt liên tục) cần thận trọng vì dễ sặcvà tránh hội chứng bị trào ngược.Chăm sóc và theo dõi:Chú ý chăm sóc da, miệng thường xuyên thay đổi tưthế để rtánh tổn thương do đè ép gây loét và vỗ rungđể tránh xẹp phổi và viêm phổi do ứ dịch. Hút đờmdãi thường xuyên, chống táo bón. Khi bí tiểu, căngbàng quang thì xoa bóp bàng quang, hạn chế thôngtiểu vì có nguy cơ bội nhiễm.Phục hồi chức năng: tiến hành sớm khi trẻ ổ định lâmsàng hoặc khi có di chứng: Thuốc kháng virus: khi chẩn đoán viêm não doHerpes simplex thì có thể dùng acyclovir Thuốc kháng sinh: khi bội nhiễm hoặc chưađược loại trừ viêm màng não mủ. ...