CHẤN THƯƠNG LỒNG NGỰC (CHEST TRAUMA) PHẦN I

1/ BỆNH NHÂN BỊ CHẤN THƯƠNG NGỰC NÊN ĐƯỢC THĂM KHÁM NHƯ THỂ NÀO ?Chúng ta phải nhận diện ngay những cấp cứu đe dọa mạng sống, thật sự hay tiềm tàng, căn cứ trên sự đánh giá lâm sàng. Sự đánh giá này bao gồm thị chẩn, thính chẩn, và ấn chẩn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHẤN THƯƠNG LỒNG NGỰC (CHEST TRAUMA) PHẦN I CHẤN THƯƠNG LỒNG NGỰC (CHEST TRAUMA) PHẦN I1/ B ỆNH NHÂN BỊ CHẤN THƯƠNG NGỰC NÊN ĐƯỢC THĂMKHÁM NHƯ THỂ NÀO ?Chúng ta phải nhận diện ngay những cấp cứu đe dọa mạng sống, thật sựhay tiềm tàng, căn cứ trên sự đánh giá lâm sàng. Sự đánh giá này baogồm thị chẩn, thính chẩn, và ấn chẩn. Thị chẩn. Cởi hoàn toàn quần áo của bệnh nhân và dùng mắt thị  chẩn toàn bộ ngực, cần lăn một bệnh nhân nằm ngửa. Hãy tìm kiếm một mảng sườn (flail chest) (cử động nghịch lý của thành ngực) và vết thương ngực hút (sucking chest wounds). Hãy xác định vị trí chính xác, số lượng, và lo ại (thí dụ xuyên hay đụng giập) của vết thương. Thính chẩn. Lắng nghe tìm tiếng thở (breath sounds), bị giảm hay  biến mất và các tiếng ruột (bowel sounds) trong ngực. Tiếng thở (breath sounds), bị giảm hay biến mất chỉ cho biết một tràn khí màng phổi (pneumothorax) nếu khí thủng dưới da (subcutaneous emphysema) nằm trên các xương sườn hay một tràn khí trung thất (pneumomediastinum) nếu khí thủng dưới da nằm ở vùng trên xương đòn. Tiếng xương lạo xạo (bony crepitus) chỉ cho biết một gãy xương sườn hoặc xương ức với khả năng thương tổn trong ngực. Ấn chẩn. Điều quan trọng là ấn chẩn thành ngực nhẹ nhàng, trước  hết để phát hiện khí thủng dưới da và tiếng xương lạo xạo. Khí thủng dưới da chỉ cho biết một chấn thương quan trọng vào lồng ngực với gãy các xương sườn và khả năng thương tổn cơ quan bên dưới, và tiếng xương lạo xạo, tùy thuộc vào vị trí, chỉ cho thấy tràn khí màng phổi hay tràn khí trung thất.2/ MẢNG SƯỜN (FLAIL CHEST) NGHĨA LÀ GÌ ?Một mảng sườn (flail chest) xảy ra khi một đoạn của thành ngực trở nênkhông được gắn với phần còn lại của lồng ngực. Mảng sườn xảy ra trongmột trong 3 bối cảnh : hai hoặc nhiều xương sườn bị gãy ở hai hoặc nhiều nơi ;  hơn một xương sườn bị gãy, liên kết với trật khớp sụn sườn (costal  cartilage disarticulation) ; hoặc các sụn sườn ở hai bên xương ức bị trật, dẫn đến một mảng ức  sườn hay trung tâm (sternal or central flail segment).Ý nghĩa của một mảng sườn là ở chỗ lực đã gây ra nó rất mạnh và gầnnhư chắc chắn là có sự hiện diện của những thương tổn liên kết trongngực.3/ ĐIỀU TRỊ MẢNG SƯỜN NHƯ THẾ NÀO ?Tình trạng của phổi bên dưới nói chung quyết định cách điều trị. Đụngdập phổi (pulmonary contusion) bên dưới, với hậu quả giảm oxy-huyết(hypoxemia), chỉ rõ sự cần thiết phải can thiệp. Nói chung, một mảngsườn nên được điều trị hỗ trợ ; nếu tình trạng bệnh nhân tốt và chịu đựngđược mảng sườn (thí dụ phân tích khí huyết không cho thấy giảm oxy-huyết hay tăng thán khí-huyết), thì chỉ cần điều trị hỗ trợ bằng oxy. Nếubệnh nhân ở trong tình trạng suy hô hấp (respiratory distress), về mặt lâmsàng hay như được chứng tỏ bởi phân tích khí huyết hay đo độ bảo hòaoxy, thì thông nội khí quản hay thông khí áp lực dương (positive-pressiveventilation) nên được thực hiện. Thông khí áp lực dương mang lại sự nởđồng đều lồng ngực từ bên trong và làm ổn định mảng sườn.4/ B ỆNH SỬ CÓ Ý NGHĨA N ÀO NÊN ĐƯỢC THỰC HIỆN NƠICÁC NẠN NHÂN BỊ TAI NẠN XE CỘ ? Tính chất cua tai nạn là gì: xe lật (rollover), xe đụng nhau trực diện  (head-on collision) ? Bệnh nhân có mang dây an toàn không ?  Túi khí (air bag) có mở ra không ?  Tay lái và kính che gió có bị vỡ không ?  Xe có b ị thiệt hại quan trọng hay không ?  Chỗ hành khách ngồi có bị xâm phạm không ? Khi đó là cơ chế giảm tốc trực diện (frontal deceleration mechanism),phải xem xét không chỉ các thương tổn thành ngực và đ ụng dập, mà cònnhững thực thể đặc biệt khác, đụng giập cơ tim (myocardial contusion) vàvỡ động mạch chủ (aortic rupture).5/ ĐỤNG GIẬP CƠ TIM ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN V À ĐIỀU TRỊ NHƯTHẾ NÀO ?Không có tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán đụng dập cơ tim (myocardialcontusion). Nhiều phương thức đã được sử dụng để chẩn đoán, gồm điệntâm đồ, radionuclide scanning, phân tích các men tim, và siêu âm tim.Bởi vì một đụng dập hiếm khi gây những loạn nhịp nghiêm trọng hay ảnhhưởng lên lưu lượng tim, nên có một khuynh hướng tránh monitoring tíchcực các bệnh nhân chỉ căn cứ trên cơ chế. Thay vì thế, hầu hết khuyếnnghị sử dụng điện tâm đồ và đánh giá lâm sàng như là công cụ thăm dò.Một điện tâm đồ b ình thường không có bất ổn định huyết động loại trừ sựcần thiết phải monitoring kéo dài và có thể thực sự loại bỏ một đụng dậpcơ tim có ý nghĩa về mặt lâm sàng. Một điện tâm đồ không bình thườnghay hạ huyết áp không giải thích được có thể cần đánh giá chẩn đoánthêm, như siêu âm tâm ký hay radionuclide scan. Điều trị triệu chứng, vớikềm chế loạn nhịp và những biện pháp để tối ưu lưu lượng tim.6/ LÀM SAO MỘT NẠN N ...