Chất lượng đào tạo đại học hạn chế: Đâu chỉ có bảy nguyên nhân

trước tiên là tình trạng chạy theo phát triển qui mô đào tạo mà bỏ rơi chất lượng, mặc dù trên lý thuyết Bộ GD-ĐT luôn đề cao phương châm phát triển qui mô nhưng không làm giảm chất lượng cả hệ thống. Thực chất phương châm nói trên nêu ra chỉ để làm yên lòng dư luận xã hội trước những lo ngại, phê phán về phát triển qui mô vượt quá thực lực của ngành! Làm sao chất lượng đào tạo vẫn giữ vững, nếu không phải là giảm sút khi số lượng sinh viên trong khoảng 15...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chất lượng đào tạo đại học hạn chế: Đâu chỉ có bảy nguyên nhân Chất lượng đào tạo đại học hạn chế: Đâu chỉ có bảy nguyên nhântrước tiên là tình trạng chạy theo phát triển qui mô đào tạo mà bỏ rơi chấtlượng, mặc dù trên lý thuyết Bộ GD-ĐT luôn đề cao phương châm phát triểnqui mô nhưng không làm giảm chất lượng cả hệ thống. Thực chất phươngchâm nói trên nêu ra chỉ để làm yên lòng dư luận xã hội trước những lo ngại,phê phán về phát triển qui mô vượt quá thực lực của ngành! Làm sao chấtlượng đào tạo vẫn giữ vững, nếu không phải là giảm sút khi số lượng sinhviên trong khoảng 15 năm qua tăng nhanh gấp nhiều lần so với cơ sở vậtchất, và đội ngũ cán bộ giảng dạy vốn đã thiếu về số lượng và hạn chế vềtrình độ. Tiêu chí tối thiểu để thành lập một trường đại học đã ban hành từ lâu (tuycòn rất thấp so với thế giới), nhưng vì sao đến nay nhiều trường vẫn chỉ đạt0,6m2/sinh viên? Vì sao biết rõ sự hụt hẫng rất lớn về cơ sở vật chất và độingũ thầy cô giáo mà vẫn liên tục cấp phép cho ra đời nhiều trường đại họcmới, thậm chí có trường khi thành lập còn chưa có nổi một phòng học phảichạy đi thuê mướn chỗ tạm bợ, nói chi đến thư viện hay phòng thí nghiệm?Sự thiếu hụt về đội ngũ cán bộ giảng dạy trong hoàn cảnh số trường và sốsinh viên gia tăng quá nhanh đã dẫn đến hiện tượng thầy chạy sô, tạo ranguồn thu nhập lớn hơn rất nhiều so với lương chính thức của thầy cô giáo.Trong tình hình đó, dù cho nguồn kinh phí nghiên cứu có dồi dào đến đâucũng chẳng có mấy thầy cô nhiệt tâm và thời gian để đầu tư cho nghiên cứukhoa học, nên mục tiêu đào tạo có chất lượng vẫn còn đầy trắc trở. Trong một thời gian dài quyền tự chủ của các trường, yếu tố hàng đầuphát huy tính năng động sáng tạo bị hạn chế, tạo ra tình trạng thụ động, thiếusự bứt phá đi lên. Nguyên nhân quan trọng đó vẫn chưa được đề cập đúngmức. Quan trọng hơn, sự mơ hồ về triết lý đào tạo hướng đến hình thành co nngười thế nào về chuyên môn, đạo đức, nhân cách, phong cách làm việc vàkèm theo đó là chương trình, phương pháp dạy và học theo triết lý đó vẫnchưa được vạch rõ. Một triết lý phù hợp với yêu cầu của thời đại phải là sợichỉ đỏ xuyên suốt mọi tư tưởng chỉ đạo và hành động của hệ thống. Trongkhi chương trình khung của bộ còn chưa thể hiện điều đó thì từng trườngxây dựng chuẩn riêng của mình liệu có tránh chuyện lặp lại những mục tiêuđào tạo được đề ra rất cao nhưng cũng rất xa chất lượng thực tế. Phải chăng những điều trình bày ở trên đều qui tụ ở sự bất cập về nănglực quản lý của hệ thống và sự chậm tiếp thu những ý kiến phản biện xã hộitừ lâu đã chỉ rõ những nguyên nhân hạn chế chất lượng đào tạo đại học? Chương trình càng nặng thì cách dạy càng nhồi nhét và người họccàng thụ động, tiếp thu càng khó khăn là hiển nhiên. Tính năng động sángtạo của cả thầy và trò cũng khó lòng tránh khỏi bi thui chột dần. Tác hạinhiều mặt đã được dư luận xã hội chỉ rõ từ lâu. Mặc dù sự quá tải củachương trình đã được các thầy cô và các nhà khoa học cảnh báo từ lâunhưng mãi đến vài năm gần đây mới được những người có trách nhiệm ghinhận, nhưng mới chỉ trong giáo dục phổ thông! Tuy vậy d ường như tư duycũ về chất lượng vẫn không thay đổi. Bằng chứng rõ ràng nhất là đề xuấtgiảm tải ở phổ thông bằng cách kéo dài năm học thêm hai tuần của Bộ Giáodục-Đào tạo, thực chất là một cách tăng tải khác. Suy cho cùng vấn đề này chỉ có thể giải quyết được tốt khi nhữngngười có trách nhiệm cao ở cả trong và ngoài ngành giáo dục từ bỏ những tưduy lỗi thời đã quá rõ ràng trong giáo dục và làm đúng theo những điều đãnêu rõ trong các văn kiện của Đảng, đặc biệt là vào thời điểm Quốc Hội sắpthông qua Dự luật Giáo dục sử đổi và Đảng chuẩn bị ra nghị quyết về đổimới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học ...