Chảy máu tiêu hoá

Chảy máu tiêu hóa có thể xảy ra ở bất cứ vị trí nào dọc theo đường dạ dày ruột .Tính nguy hiểm của chảy máu có thể thay đổi từ chảy máu trực tràng không triệu chứng cho tới trụy tim mạch do mất một khối lượng máu lớn.Bs lầm sàng cấp cứu có thể khó đánh giá bệnh ngay từ đầu ,đưa ra một chẩn đoán và yêu cầu liệu pháp điều trị .
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chảy máu tiêu hoá Gastrointestinal Bleeding I. Phạm vi vấn đề - Chảy máu tiêu hóa có thể xảy ra ở bất cứ vị trí nào dọc theo đường dạ dày ruột .Tính nguy hiểm của chảy máu có thể thay đổi từ chảy máu trực tràng không triệu chứng cho tới trụy tim mạch do mất một khối lượng máu lớn.Bs lầm sàng cấp cứu có thể khó đánh giá bệnh ngay từ đầu ,đưa ra một chẩn đoán và yêu cầu liệu pháp điều trị . - Chảy máu đường tiêu hoá có thể xảy ra ở bất cứ tuổi nào ,hầu hết xảy ra ở lứa tuổi 40-79t .Tỷ lệ tử vong thí tăng cao sau 60t.Chảy máu dd-r được phân thành chảy máu dạ dày ruột trên và chảy máu đ dày ruột dưới .XHTH trên xảy ra trong 50- 150/100000 người lớn mỗi năm .Có 250000 bn nhập viện mỗi năm cho XHTH trên với chi phí lên đến 1 tỉ $. II. Bản chất giải phẫu - Góc Treiz là chỗ giữa tá tràng và hỗng tràng .Chảy máu trên góc Treiz là XHTH trên, dưới góc Triez là XHTH dưới .Nôn máu là chất nôn có máu .Nôn như bã cà phê là XHTH mà máu được ở trong dạ dày một thời gian đủ dài đã được thoái hoá một phần bởi acid dạ dày .XHTH trên thường đưa đến tiêu hoá máu khi nó đi qua ruột non .Điều này đưa đến đi cầu phân đen (phân giống hắc ín ,đen huyền ,hôi thối)mà thướng có mùi hôi thối .Phâ màu đỏ sẫm or nâu sậm được gọi là đi cầu phân có máu .Điều này thường từ XHTH dưới .Tuy nhiên đềiu này cũng xảy ra với XHTH trên nhanh ,thời gian đi qua ruột nhanh .Máu đỏ tươi qua trực tràng thìthường là xuất huyết ở xa ( đại tràng xuống ,trực – kết tràng xichma or trực tràng )or thời gian qua ruột nhanh . - Hỗng tràng đoạn xa có thể có dị dạng bẩm sinh ,được biết như là túi thừa Meckel mà có thể chứa biểu mô dạ dày và vì vậy đưa đến một ổ loét khu trú or XHTH. III. Bệnh sử - Bệnh nhân tấhy máu ở đâu ? Bn có thể có máu cả trong chất nôn (nôn máu ) or trong phân của họ ( đi cầu ra máu ).Nôn máu xảy ra trong 50% XHTH trên .Máu qua trực tràng có thể là má đỏ tươi ,có` thể thấy trên giấy vệ sinh or được trộn lẫn với phân . Đi cầu ra máu thường biểu hiện XHTH dưới nhưng có thể do XHTH trên nhanh với thời gian đi qua ruột nhanh . - Chất nôn của bn có màu nâu or giống bã cà phê ? Bn có thể không nhận ra mà có triệu chứng của XHTH trên - Bn có đi cầu phân đen huyền ,giống hắc ín or dính ? Đi cầu phân đen xảy ra khoảng 70% với XHTH trên và 1/3 bn với XHTH dưới .Đi cầu phân đen có thể là kết quả của ít nhất 60ml máu XHTH trên .Đi cầu phân đen dễ dàng bị sai lệch bởi bn mà có thị lực yếu ,khó phân biệt màu or những bn già và ko thể cho bs thông tin về phân của họ or chất nôn . - Bn xuất huyết tiêu hoá nhiều bao nhiêu? Điều này thường khó để đánh giá nhưng phải hỏi bn nếu máu trong chất nôn thì là vết đơn thuần or là máu rõ ràng ,bao gồm sự hiện diện của máu cục ..Đối với chảy máu qua trực tràng .bn có thể chỉ nhìn thấy một lượng máu nhỏ trên giấy vệ sinh or ngẫu nhiên có thể nhìn thấy máu cục .Chỉ cần một số lượng nhỏ máu có thể làm thay đổi màu sắc của nước bồn cầu (khoảng 5 ml),Nếu có thể có gắng xác định số lượng máu bn đã mất ,ước lượng như một thìa uống trà or ít hớn giữa một thìa uống trà và một cái chén ,or nhiều hơn một chén máu . - Chảy máu bắt đầu khi nào ? Chảy máu trên nhiều ngày or nhiều tuần có thể biểu hiện nhẹ ,nhưng cũng có thể đưa đến mất máu nhiều và bn bệnh nặng trầm trọng .Khởi đầu vừa mới chảy máu nhiều thì đôi khi biểu hiện bình phục tự phát nhưng thường thì xuất hiện dấu hiệu xấu. - Chảy máu có đau or không đau kèm theo? Đau thì từ nội tạng or từ bản thể .Nếu bị viêm ,dạ dày và ruột có thể gây ra đau nội tạng .Chu vi khẩu hầu và hậu môn có sợi thần kinh bản thể ;chảy máu từ những vùng này có thể đưa đến đau bản thể .Trong trường hợp XHTH trên ,đau có thể hiện diện trên ổ loét or viêm dạ dày .Trong XHTH dưới ,đau có thể kết hợp với bệnh viêm ruột or tiêu chảy nhiễm trùng .Đau bản thể có thể từ vết nứt hậu môn or trĩ ngoại .Chảy máu không đau thì thường có nguồn gốc ruộit non or trĩ nội mà không có viêm . - Bn có nôn trước sau đó mới nôn máu ? Diều này gợi ý vết rách Mallory – Weiss của thực quản . - Những triệu chứng khác bn có là gì? • Bn có hoa mắt or chóng mặt ?Bn mất máu số lượng lớn có thể có triệu chứng của giảm thể tích or shock. • Bn có đau ngực hay thở nhanh ,nông ?;Mất máu và shock có thể thúc đầy thiếu máu cơ tim or bù hô hấp được cố gắng tăng lên . • Bn có sốt không ? Điều này có thể xảy ra trong những bn với bệnh viêm ruột. - Trước đây có XHTH chưa? Chảy máu từ những vị trí trước đó có thể quay trở lại trong 60% trường hợp - Bn có những bệnh khác không ? Loét trước đó or viêm dạ dày có thể chỉ rõ XHTH trên .Bệnh gan với tăng áp lực TMC có thể đưa đến dãn thực quản .Bệnh đông máu và những vấn đề cầm máu( như là hemophilia và giảm lượng PLT) có thể đưa đế ...