Chế định bảo lĩnh trong tố tụng hình sự và hướng hoàn thiện

Bài viết trình bày, phân tích các vấn đề pháp lý quan trọng về chế định bảo lĩnh trong tố tụng hình sự, bao gồm: (i) Căn cứ áp dụng biện pháp bảo lĩnh; (ii) Nghĩa vụ cam đoan của bị can, bị cáo và điều kiện nhận bảo lĩnh của cá nhân, cơ quan, tổ chức; (iii) Trách nhiệm pháp lý của các chủ thể; (iv) Thẩm quyền áp dụng biện pháp bảo lĩnh; (v) Thủ tục áp dụng bảo lĩnh và các trường hợp huỷ bỏ áp dụng bảo lĩnh. Thông qua đó, tác giả đưa ra một số kiến nghị nhằm hoàn thiện quy định của pháp luật tố tụng hình sự về chế định bảo lĩnh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chế định bảo lĩnh trong tố tụng hình sự và hướng hoàn thiện THỰC TIỄN PHÁP LUẬT CHẾ ĐỊNH BẢO LĨNH TRONG TỐ TỤNG HÌNH SỰ VÀ HƯỚNG HOÀN THIỆN Nguyễn Thị Thu Hằng * *ThS. Khoa Luật Hình sự, Trường Đại học Luật Tp. Hồ Chí Minh Thông tin bài viết: Tóm tắt: Trong phạm vi bài viết này, tác giả trình bày, phân tích các vấn đề pháp Từ khóa: Tố tụng hình sự, biện pháp ngăn chặn, bảo lĩnh lý quan trọng về chế định bảo lĩnh trong tố tụng hình sự, bao gồm: (i) Căn cứ áp dụng biện pháp bảo lĩnh; (ii) Nghĩa vụ cam đoan của bị can, bị Lịch sử bài viết: cáo và điều kiện nhận bảo lĩnh của cá nhân, cơ quan, tổ chức; (iii) Trách nhiệm pháp lý của các chủ thể; (iv) Thẩm quyền áp dụng biện pháp bảo Nhận bài : 26/08/2020 lĩnh; (v) Thủ tục áp dụng bảo lĩnh và các trường hợp huỷ bỏ áp dụng bảo Biên tập : 16/09/2020 lĩnh. Thông qua đó, tác giả đưa ra một số kiến nghị nhằm hoàn thiện quy Duyệt bài : 19/09/2020 định của pháp luật tố tụng hình sự về chế định bảo lĩnh. Article Infomation: Abstract: Keywords: Criminal Under this article, the author provides introduction and analysis of procedure, preventive measures, important legal issues on bail in criminal procedure, including: (i) bail bail. conditions; (ii) obligations of suspects, defendants to make a guarantee and conditions for individuals, organizations undertaking bail as well Article History: (iii) liability of entities; (iv) competence to apply bail; (v) procedure for Received : 26 Aug. 2020 bail application and events of cancellation of bail. Base on that, the paper Edited : 16 Sep. 2020 gives some suggestions to improve regulations of the criminal procedure law on bail. Approved : 19 Sep. 2020 1. Khái quát về chế định bảo lĩnh trong tố thông qua một đạo luật tư pháp năm 1789; tụng hình sự theo đó, quyền được tại ngoại được bảo đảm Trên thế giới, chế định bảo lĩnh đã xuất trong tất cả các trường hợp bị cáo không có hiện từ thời trung cổ tại Anh và được quy quan hệ tình dục bị bắt vì các tội liên bang2. định chính thức trong nhiều đạo luật từ thời Đến thời điểm hiện tại, bảo lĩnh trở thành một kỳ này như Đạo luật Westminster năm 1275; chế định phổ biến trong pháp luật tố tụng hình Đạo luật Habeas Corpus năm 16771. Trên cơ sự (TTHS) ở nhiều quốc gia. Về cơ bản, các sở sự mô phỏng pháp luật của Anh, Hoa Kỳ quốc gia trên thế giới áp dụng hai xu hướng bắt đầu có sự ghi nhận về hoạt động bảo lĩnh cơ bản về bảo lĩnh sau đây: 1. Professional Bail Agents of the United States, About Bail - History of Bail, https://www.pbus.com/ page/14, truy cập ngày 14/5/2020. 2. Donald B. Verrilli, Jr., The Eighth Amendment and the Right to Bail: Historical Perspectives, Columbia Law Review, Vol. 82, No. 2 (Mar., 1982), pp. 338, https://www.jstor.org/stable/1122277?read-now=1&seq=11#page_ scan_tab_contents, truy cập ngày 10/5/2020. 74 Số 03 + 04 (427 + 428) - T2/2021 THỰC TIỄN PHÁP LUẬT Thứ nhất, người được bảo lĩnh hoặc “hạn chế việc áp dụng biện pháp tạm giam người nhận bảo lĩnh phải nộp một số tiền bảo đối với một số loại tội phạm”. Tuy nhiên, đảm nhất định hoặc chứng khoán có giá trị để trên thực tế, vì nhiều lý do khác nhau, bảo bảo đảm sự có mặt của người được bảo lĩnh lĩnh vẫn là biện pháp ngăn chặn ít được các khi có yêu cầu. Đây là xu hướng phổ biến ở cơ quan tiến hành tố tụng (THTT) lựa chọn hầu hết các quốc gia trên thế giới3. áp dụng. Một trong những nguyên nhân của Thứ hai, ngoài việc nộp tiền, người nhận thực trạng này là do các hạn chế, vướng bảo lĩnh có thể dùng uy tín cá nhân để bảo mắc của quy định bảo lĩnh trong TTHS. đảm tại ngoại cho người được bảo lĩnh4. 2. Căn cứ áp dụng biện pháp bảo lĩnh Pháp luật TTHS Việt Nam ghi nhận cả Xuất phát từ nguyên tắc tôn trọng và bảo hai hình thức bảo lĩnh tại ngoại: bằng tiền và vệ quyền con người, quyền và lợi ích hợp bằng uy tín cá nhân/tổ chức. Tuy nhiên, thuật pháp của cá nhân được quy định tại Điều 8 ngữ “đặt tiền để bảo đảm” được sử dụng cho Bộ luật TTHS, các biện pháp ngăn chặn được trường hợp bị can, bị cáo hoặc người thân áp dụng, huỷ bỏ và thay đổi dựa trên hai tiêu thích của họ nộp tiền để tại ngoại. Bảo lĩnh chí cơ bản được áp dụng để đánh giá: (i) tính trong pháp luật Việt Nam chỉ được hiểu là hợp pháp và/hoặc (ii) sự cần thiết. việc dùng uy tín cá nhân/tổ chức để bảo đảm Khi bị can, bị cáo đang bị tạm giam5, tại ngoại cho người được bảo lĩnh. căn cứ vào tính chất, mức độ nguy hiểm cho Chế định bảo lĩnh trong TTHS Việt xã hội của hành vi và nhân thân của bị can, Nam được định hình rõ rệt từ Bộ luật TTHS bị cáo, cơ quan THTT có thể quyết định áp năm 1988, ngày càng hoàn thiện trong Bộ dụng biện pháp bảo lĩnh thay thế cho biện luật TTHS năm 2003 và hiện nay là Bộ pháp tạm giam6. Như vậy, việc thay thế tạm luật TTHS năm 2015. Cùng với biện pháp ...