Thông tin tài liệu:
Gan là kho chứa chính của cơ thể cho việc dự trữ những chất dinh dưỡng. Nó hấp thu và dự trữ rất nhiều vitamin và khoáng chất từ máu. Nếu chế độ ăn của một người không cung cấp một số lượng thích hợp các chất dinh dưỡng này cho một ngày nhất định thì gan sẽ giải phóng ngay số lượng cần thiết của chúng vào trong máu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chế độ ăn - Dinh dưỡng - Tập luyện cho người bệnh gan (Phần 5) Chế độ ăn - Dinh dưỡng - Tập luyện cho người bệnh gan (Phần 5) PHẦN 5: CÁC VITAMIN VÀ NHỮNG KHOÁNG CHẤT Gan là kho chứa chính của cơ thể cho việc dự trữ những chất dinhdưỡng. Nó hấp thu và dự trữ rất nhiều vitamin và khoáng chất từ máu. Nếuchế độ ăn của một người không cung cấp một số lượng thích hợp các chấtdinh dưỡng này cho một ngày nhất định thì gan sẽ giải phóng ngay số lượngcần thiết của chúng vào trong máu. Tuy nhiên, khả năng của gan có giới hạnlà không chuyển hoá các vitamin và các khoáng chất. Bất kỳ số lượng dư thừavitamin nào mà gan không thể chuyển hóa được nói chung sẽ được đào thảira khỏi cơ thể. Chưa nói đến tại một vài khía cạnh, gan có thể trở nên bị nguyhiểm bởi xu hướng chuyển hoá quá mức thừa của những vitamin và nhữngkhoáng chất. Nếu một người ăn một chế độ cân bằng, tốt cho sức khỏe thì tất cảnhững vitamin và khoáng chất được yêu cầu cho nhu cầu cơ bản và hoạtđộng hàng ngày được cung cấp đầy đủ. Mặc dù vậy, nhiều người cảm thấyrằng họ nên ăn bổ sung vitamin và khoáng chất để cho chắc chắn. Trong khiđiều này có thể tốt đối với một người khỏe mạnh hoàn tòan thì nó có thể nguyhiểm thật sự cho một vài người có bệnh gan. Vì vậy, những lượng bổ sungquá nhiều vitamin và khoáng chất có thể có hại nhiều hơn là tốt đối với mộtcái gan đã tổn thương thật sự. Tuy nhiên, có những ngoại lệ đối với quy luật này: đầu tiên là khôngmột ai ăn được chế độ ăn cân bằng, tốt cho sức khỏe. Vì thế, một số ngườitheo chế độ ăn chay nghiêm ngặt. Ở những tình huống này, việc bổ sungvitamin và khoáng chất là cần thiết. Những người với bệnh gan chắc chắn,đặc biệt những bệnh ứ mật như xơ gan tắc mật nguyên phát, hấp thu một sốvitamin nghèo nàn. Những người này cũng có thể yêu cầu sự bổ sung. Nhữngngười với bệnh gan rượu cần sự bổ sung vitamin bởi vì những ảnh hưởng làmtiêu hao chất dinh dưỡng của rượu đối với cơ thể. Mặt khác, một vài bệnhgan là do thừa một vitamin hay khoáng chất xác định. Ví dụ bệnhhemochromatosis - bệnh gan thừa sắt. Một vài bệnh gan có liên quan đếnthiếu sắt do chảy máu đường ruột, ví dụ có thể xảy ra ở những người có dãntĩnh mạch thực quản chảy máu do xơ gan mất bù. Vì vậy, những yêu cầuvitamin và khóang chất trong chế độ ăn của một người với bệnh gan phảiđược đánh giá trên nền tảng của từng cá thể. Tóm lại, phải cân nhắc khi bổsung vitamin và khoáng chất. A. CÁC VITAMIN Các vitamin là những chất hữu cơ từ những động vật và thực vật.Chúng là thành phần cơ bản để phát triển, lớn lên và hoạt động của conngười. Các vitamin được biết như những chất dinh dưỡng vi lượng bởi vì cơthể chỉ cần một số lượng nhỏ (so với protein hay nước làm ví dụ) để duy trìsức khoẻ. Bình thường số lượng được yêu cầu cung cấp bằng một chế độ ănđầy đủ. Cũng giống như thức ăn, và dược phẩm, các vitamin cũng phải đi quagan để được chuyển hóa. Nếu ăn vào quá nhiều, bất kỳ vitamin nào cũng cókhả năng gây nên những vấn đề sức khoẻ nghiêm trọng. Đấy là sự thật thậmchí đối với những người có chức năng gan bình thường. Tuy nhiên, ở nhữngngười có bệnh gan thì khả năng gây tổn hại sẽ cao hơn nhiều. Phụ thuộc vàomức độ trầm trọng của tổn thương gan mà người nào đó thậm chí có thể cầnphải loại bỏ khỏi chế độ ăn của họ những thức ăn mà nó làm tăng mạnhnhững vitamin được xác định. Chúng có thể bao gồm những thức ăn thôngthường như một vài món ăn ngũ cốc buổi sáng. Mặt khác, một vài bệnh gan có khuynh hướng khiếm khuyết vitaminvà phải ăn bổ sung vitamin. Nếu bác sĩ của bạn khuyên bổ sung một vitamincụ thể thì chắc chắn là nó được uống cùng bữa ăn để được hấp thu vào trongcơ thể thích đáng. Hơn nữa những vitamin bổ sung nên được bảo quản ở chỗmát mẻ và khô ráo, vì hiệu lực của chúng có thể bị giảm bởi ánh sáng mặttrời và ẩm ướt. Các vitamin có thể được phân loại dựa vào đặc điểm hoà tan của chúng– tan được trong mỡ và tan được trong nước. Sự khác biệt này có hàm ý quantrọng cho những người bệnh gan và sẽ được nói đến ở những phần sau trênnhững loại vitamin khác nhau. 1/CÁC VITAMIN TAN TRONG MỠ Các vitamin tan trong mỡ bao gồm vitamin A, D, E và K. Chúng đượchấp thu vào cơ thể chỉ với sự giúp đỡ của mỡ hay mật. Những vitamin nàyđược tích lũy ở trong những tế bào mỡ. Ở những người bệnh gan ứ mật (có sựsuy yếu hay hư hỏng dòng chảy của mật bên trong ống mật), chúng có thểlàm hấp thu kém cho cơ thể. Ở những trường hợp này, bổ sung vitamin là cầnthiết. Loại vitamin tốt nhất để dùng ở trường hợp này là một vitamin tantrong dầu nhưng có cấu tạo tan trong nước được. Thường thì các vitamin củatrẻ em tất cả đều tan được trong nước. Khi nhỏ đường tiêu hoá còn non nớt,việc bổ sung được thiết kế đặc biệt để chúng có khả năng tiêu hoá dễ dàngnhất. Mỗi một vitamin tan được trong mỡ sẽ được thảo luận chi tiết thêm ởdưới. a)Vitamin A Vitamin A cần để duy trì thị lực bình thường, đặc biệt là nhìn vào buổitối, và chủ yếu cho hệ miễn dịch. Nó cũng đóng vai trò sống còn trong việcxây dựng và duy trì sức khỏe cho da, xương, răng. Vitamin A thuộc mộtnhóm hợp chất là retinoids (được tham khảo với các chất như retinol, retinoicacid, hay retinyl esters). Khoảng 80 đến 90% tổng số trong cơ thể được dựtrữ dưới dạng retinoid được tìm thấy trong gan. Gan có quyết định quantrọng là nơi nào vitamin A được cần nhất trong cơ thể. Đối với những người không mắc bệnh gan, 1000 mcg mỗi ngày (3333IU mỗi ngày) cho đàn ông và 800 mcg (2667 IU/ ngày) đối với phụ nữ là khốilượng tối đa của vitamin A nên ăn vào. Điều này có thể dễ dàng được chứatrong một chế độ ăn cân bằng. Mặc dù vậy, xấp xỉ ¼ những người trưởngthành ở Mỹ ăn bổ sung những thứ có chứa vitamin A. Đây là vitamin đượcthấy nhiều ở những thức ăn sau: gan, lòng đỏ trứng, sữa, những sản phẩm bơkhác, bơ thực vật, dầu gan, và dầu cá. Một người với bệnh gan tiến triểnkhông bao giờ nên bổ s ...