Chế độ dinh dưỡng đặc biệt cho người cao tuổi

Người có tuổi như đèn treo trước gió, cơ thể ngày một yếu dần hơn. Tính tình, khẩu vị cũng bỗng nhiên thay đổi. Chính vì thế, người cao tuổi cũng cần một chế độ dinh dưỡng đặc biệt để hạn chế tối đa, phòng ngừa những bệnh thường dễ xâm nhập.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chế độ dinh dưỡng đặc biệt cho người cao tuổi Chế độ dinh dưỡng dành cho người cao tuổiNgười có tuổi như đèn treo trước gió, cơ thể ngày một yếu dần hơn. Tính tình, khẩuvị cũng bỗng nhiên thay đổi. Chính vì thế, người cao tuổi cũng cần một chế độ dinhdưỡng đặc biệt để hạn chế tối đa, phòng ngừa những bệnh thường dễ xâm nhập.Đủ về năng lượngĐủ là không thừa mà cũng không thiếu so với nhu cầu của cơ thể. Để biết là đủ, thừa haythiếu, nên vận dụng kết hợp nhiều biện pháp: * Điều tra, quan sát bữa ăn hàng ngày của họ. * Tìm hiểu cách tự đánh giá của người có tuổi về cách nuôi dưỡng mình, về cảm giácchung (khỏe, mệt, thiếu sức,...), về sức dẻo dai. * Quan sát sắc thái, vóc dáng đi đứng. * Đối chiếu cân nặng (thể trọng) với chiều cao. Để phòng nhầm lẫn do biến đổi bấtthường của cột sống. Tuy có một vài nhược điểm cần đề phòng, phương pháp này có thểgiúp chẩn đoán nhanh và sớm trạng thái thiếu nuôi dưỡng, từ đó can thiệp kịp thời vàhiệu lực.Bảo đảm về chất lượngCó nghĩa là: • Không gây thêm bệnh qua việc ăn uống. • Góp phần duy trì, củng cố chất lượng sự sống khi có tuổi.Những bệnh cần đề phòng ở người có tuổi • Bệnh huyết áp cao • Bệnh nhiễm mỡ xơ mạch (Atherosclerosis). • Bệnh đái tháo đường (Diabetes Mellitus).Những thức ăn cần quan tâm, không dùng quá mức cần- Muối NaCl. Cần nói rõ, không nên yêu cầu người có tuổi ăn lạt hoàn toàn, vì: Khôngcần thiết; và còn có hại - kiêng muối hoàn toàn sẽ làm cho họ chán ăn, dẫn đến thiếu dinhdưỡng. Ở người cao tuổi, mỗi ngày có thể ăn 3-5g muối (dưới dạng nước chấm, nấunướng,...) cũng đủ bảo đảm khẩu vị ngon miệng, không nhạt nhẽo. Người có huyết áp caonên tránh những món quá mặn như: mắm, cá khô, đồ hộp, trứng muối,...- Hạn chế đường mía (saccharoz) và các loại bánh, kẹo, mứt làm bằng đường. Hạn chếkhông có nghĩa là cấm tuyệt đối. Nếu thèm ngọt, có thể và nên dùng trái cây chín, mậtong.- Nên hạn chế mỡ động vật bảo hòa (mỡ heo): Nhưng nên dùng mỡ dầu cá và dầu thựcvật (trừ dầu dừa). Tác dụng của dầu thực vật đã được các nhóm dân cư quanh biển ĐịaTrung Hải biết từ lâu. Những nghiên cứu của Kensell, Sinclair (1952) đã đánh giá tốt dầuthực vật (giảm nguy cơ nhiễm mỡ xơ mạch, không có nguy cơ gây già trước tuổi).- Một số thức ăn có thể chọn lọc, thay thế, bổ sung khi có điều kiện thuận lợi.- Người có tuổi dễ bị thiếu các chất đạm, calci, vitamin D, và dễ mắc bệnh về hệ timmạch. Vì thế các nhà dinh dưỡng học khuyên: Nên dùng cá thay thịt. Khuyến khích dùngnguồn đạm thực vật như: các loại rau tươi họ đậu (đậu đũa, đậu côve, đậu Hà Lan, đậurồng,...) vì chúng có tác dụng chống táo bón, chống thối rữa trong ruột, giảm cholesterol-huyết. Khuyến khích dùng sữa tươi, sữa chua (yaourt): 250ml sữa tươi (hoặc 2 hũ yaourt)cung cấp 300mg calci. Thiếu calci, thiếu vitamin D dễ bị gãy xương (xẹp đốt sống, gãycổ xương đùi,...). Để đảm bảo chất lượng, thức ăn phải sạch (không bị ô nhiễm) tươi,mới, được bảo quản đúng cách.Thực đơnNên đa dạng, phong phú, thay đổi khi có điều kiện. Được như vậy sẽ đạt những lợi điểmsau: * Tránh kéo dài trạng thái thừa chất này, thiếu chất kia. * Có thể chọn lọc theo sở thích. * Tránh nhàm chán, giúp ăn ngon miệng, tiêu hóa, hấp thu tốt.Cách chế biến thức ănCần bảo vệ giá trị dinh dưỡng - đặc biệt là các vitamin và chất chống oxy hóa. Nghệ thuậtnấu nướng, tạo ra những món ăn dễ cảm tình (thơm ngon, hấp dẫn, hợp khẩu vị,...), dễnhai, dễ nuốt, dễ tiêu hóa, dễ hấp thu.Theo các nhà dinh dưỡng học Marie Paule Rietsch và M.Demole, khuyến khích dùng cácgia vị mà người có tuổi ưa thích (như ớt, tiêu, hành, tỏi, rau thơm,...), vì gia vị giúp cảithiện khẩu vị, chống chán ăn.Phân chia khẩu phần ănKhẩu phần ăn của người có tuổi nên được chia thành nhiều bữa ăn nhỏ, nhẹ, tránh ăn quáno trong một lần.Buổi chiều tối không nên ăn quá muộn, vì như vậy sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ, có thể tạotiền đề cho tai biến mạch não, mạch vành.Nhà dinh dưỡng học lão khoa J.L.Schlienger khái quát những yêu cầu nêu trên bằng lờikhuyên nôm na như sau:Tự nuôi dưỡng tốt nhất là: * Ăn tất, cái gì cũng ăn. * Ăn đủ. * Ăn ít nhất 3 lần trong một ngày. * Ăn các chất sữa và phô-mai. * Ăn rau cải và trái cây. * Ăn thịt, cá hoặc trứng ít nhất một lần mỗi ngày. * Uống đủ nước: mỗi ngày ít nhất cũng phải 1 lít. * Hạn chế hoặc thận trọng trong việc tiêu thụ các chất sau đây: Mỡ động vật; đường vàkẹo bánh làm từ đường; rượu...Khi bắt đầu bước vào tuổi 50, hệ tiêu hóa của con người bắt đầu suy giảm hiệu suấthoạt động. Thị lực giảm, răng yếu, mũi kém nhạy, tuyến nước bọt tiết ít, khiếnngười cao tuổi (NCT) cảm thấy ăn không ngon miệng, làm ảnh hưởng đến nhu cầudinh dưỡng của tuổi già. Vì thế, ngoài việc duy trì cơ thể khỏe mạnh, một chế độdinh dưỡng hợp lý, khoa học sẽ giúp kéo dài tuổi thọ đáng kể.Các chức năng giảm sútTheo thời gian, một số bộ máy hoạt động của cơ ...