Chị là con cả của một gia đình có mười bốn người con. Bởi vậy, ngay từ thuở bé, chị đã phải lao động rất vất vả. Mười tuổi chị đã xay được thóc. Cái cần cối xay cao ngang mũi chị được nối với cây luồng ở mái hiên bằng sợi dây thừng to đen và sần sùi. Tối tối, cơm nước xong, bắc nồi cơm rượu lên bếp là chị lại xay thóc. Chị đứng choãi chân, tay hơi với lên một chút và kéo. Cái cối quay ù ù. Mẹ chị bảo xay thóc phải kéo cho...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chị Hạo Chị HạoChị là con cả của một gia đình có mười bốn người con. Bởi vậy, ngay từ thuở bé, chị đãphải lao động rất vất vả. Mười tuổi chị đã xay được thóc. Cái cần cối xay cao ngang mũichị được nối với cây luồng ở mái hiên bằng sợi dây thừng to đen và sần sùi. Tối tối, cơmnước xong, bắc nồi cơm rượu lên bếp là chị lại xay thóc. Chị đứng choãi chân, tay hơi vớilên một chút và kéo. Cái cối quay ù ù.Mẹ chị bảo xay thóc phải kéo cho tròn, đừng kéo hình vuông, lâu lắm. Chị vừa quay vừađếm. Cứ xong độ năm lần một trăm thì hết cối. Lúc ấy, nồi cơm cũng vừa cạn. Suốt từsáng cho tới khuya, chị làm quần quật: xay thóc, nấu cơm, ủ rượu, nấu rượu, chăn lợn,trồng rau, xay thóc... Từ năm mười tuổi đến năm mười bảy tuổi chị cũng chỉ làm có ngầnấy thứ việc. Lặng lẽ quay như cái cối xay, có khi cả ngày chị chẳng nói câu nào. Năm chịmười tám tuổi, em gái chị lấy chồng rồi sinh con cùng với mẹ. Hôm mẹ chuyển dạ, chịthức suốt đêm. Chị thấy đau đẻ thật là khổ. Mẹ chị mồ hôi túa ra, hai tay túm chặt songcửa sổ trạm y tế, nghiến răng, ghì xuống. Chị thương mẹ lắm. Lúc ấy, chị nghĩ tại sao mẹlại phải đẻ nữa? Rồi thoáng qua rất nhanh trong đầu chị một nỗi lo sợ: sau này chị cũngphải đau đẻ như thế. Nhưng rồi chị xấu hổ không dám nghĩ tiếp. Hôm sau, chị định xưngtội nhưng lại đắn đo mãi. Không biết nghĩ như thế có phải là có tội hay không?Chẳng biết nghĩ thế là có tội hay không nhưng mỗi khi nhìn đứa con của người em gáicòn đỏ hỏn bọc trong cái tã, đầu đội mũ hoa có cái riềm trước trán, chị lại xúc động. Đứatrẻ vừa đẻ ra, mắt đã to sáng, cái nhìn thì trong veo như Đức Mẹ đồng trinh. Những ngóntay bé xíu, nhăn nheo bị buộc chặt vào trong tã, thi thoảng quẫy ra được, huơ huơ trướcmặt chị. Chị thường ngồi ngắm cháu thật lâu. Chị nghĩ đau đẻ chỉ một lúc nhưng lại đượcđứa con. Từ độ ấy, chị thấy trong người khác hẳn. Có đêm chị mơ thấy mình chửa. Bụngphình to như cái nồi nấu rượu, đi lại rất khó khăn. Thế rồi lúc đang xay thóc, tự nhiênbụng chị xì xì như nồi rượu bị nứt, phả hơi rượu thơm nồng. Chị lấy bát cám trét bụng lạinhưng càng trét nó càng lở. Hơi rượu làm tay chị bỏng rát rồi teo lại, nhăn nheo như tayđứa trẻ mới đẻ. Sáng dậy, chị bực mình lắm. Lúc cho lợn ăn xong, chị tự tát vào má mìnhmột cái. Chỉ tại mình nghĩ bậy nên mới mơ ngủ như thế. Đêm đó, chị ngồi đọc kinh đếnmột giờ sáng.Đầu mùa thu năm ấy, xứ đạo Tân An xây lại nhà thờ. Các em chị một buổi đi học, mộtbuổi thay nhau đi làm. Chị nghĩ xây nhà thờ là việc chung, và chị muốn nghỉ vài ngàyviệc nhà để tham gia. Mẹ chị bảo thế cũng được. Công việc ngoài nhà thờ chẳng nặngnhọc gì. Chỉ gánh đá, gánh gạch, trộn vữa và xách hồ khi thợ gọi. Trước khi đi, mẹ chịnhắc nhở: Đội thợ xây này là dân ngoại đạo nên phải chừng mực, tuyệt đối không đượccười đùa trêu chọc. Nhớ lời mẹ, ra đến nơi là chị lặng lẽ làm. Thế nhưng là phòng thếthôi chứ chẳng thấy ai trêu chọc gì. Quãng độ ba tháng thì nhà thờ xây xong phần thô.Việc hoàn thiện lại do một nhóm thợ khác, giỏi hơn, chuyên trang trí, đảm nhiệm. Mộtem gái nữa của chị đi lấy chồng. Việc trong nhà dồn lại nhiều hơn.Một hôm, lễ xong, chị rẽ vào nhà thờ mới. Nghe nói người ta đắp nổi các tích trong kinhthánh đẹp lắm. Đang vơ vẩn, chị bỗng nghe tiếng gọi giật giọng: Cô gì kia, giúp tôi mộttay. Quay lại tiếng gọi, chị thấy một anh thanh niên đứng cạnh cái thùng to. Lẳng lặng điđến khênh hộ, mắt chị vẫn nhìn xuống đất. Ấy, cẩn thận kẻo dây ra áo cô đấy. Chị ý tứgiữ lấy vạt áo dài, thầm nghĩ: Giọng anh ta khác quá, nghe ấm mà gần gũi như ngườiquen. Lúc đến nơi, đặt cái thùng xuống đất, liếc vội người thanh niên, chị kịp nhận ra anhta thật nhiều râu, đã cạo nhưng vẫn xanh rì khắp mặt. Chị vội vã ra về.Hôm sau, rồi hôm sau nữa, chị muốn kiếm cớ để ra nhà thờ. Chị muốn nhìn xem có đúngmặt anh ta nhiều râu như thế hay không. Nhưng chẳng có cớ gì cả. Thế rồi chị tự tráchmình. Nhiều râu thật thì đã sao. Anh ta lại là người ngoại đạo. Mẹ đã dặn. Mình khôngđược để ý. Thực ra thì mình cũng mới nhìn anh ta có một lần chứ có để ý gì đâu. Mìnhmuốn biết xem hôm ấy nhìn có đúng không thôi. Rồi chị tự bảo không được nghĩ nữa.Nhưng khi dọn chuồng lợn, con nái Móng Cái cọ vào chân buồn buồn, chị lại nghĩ đếnkhuôn mặt đầy râu của anh thợ. Vô lý nhỉ. Người ta có râu làm gì mà lắm thế? Rồi chị lạigạt đi, biết cũng chẳng để làm gì.Thế rồi nhà thờ cũng kịp khánh thành trước lễ Giáng Sinh. Mọi người háo hức chuẩn bịcho ngày lễ trọng. Chị ủ thêm một nồi rượu mỗi ngày. Hôm hồi công thợ, chị gánh rượura nhà thờ. Đám thợ đang ngồi ngay trước tiền sảnh gọi chị: Thơm quá, cô em ơi, rượuhả ?. Chị im lặng nghiêng nón nhưng khẽ liếc tìm khuôn mặt nhiều râu mà chẳng kịpnhìn thấy gì cả. Tự nhiên chị thất vọng rồi mắng mình: Rõ là vớ vẩn. Thế nhưng trong lúcphụ giúp nấu nướng, chị vẫn cố ý tìm. Chị muốn nhìn thấy khuôn mặt ấy, nghe lại giọngnói ấy. Để làm gì thì chị cũng chẳng biết. Cũng như vì sao nhà chị lại nấu rượu. Vì saocác em chị đã đi lấy chồng mà chị thì chưa. Chị thấy cuộc đời này có quá nhiều cái khóhiểu. Có cái diễn ra hằng ngày, cả trong con người chị mà chị cũng không lý giải được.Năm ấy, chị hai tư tuổi. Hai tư tuổi mà vẫn chưa lấy chồng là đã bắt đầu muộn. Chịkhông thắc mắc vì sao không có ai đến hỏi mình. Ngày ngày công việc cứ êm ả trôi. Chịchăm chỉ và cần mẫn. Mỗi năm hai con nái cho bốn lứa lợn con. Lợn mẹ khoang đen.Lợn con trắng bạch. Mỗi ngày một nồi rượu, một nồi cơm. Mỗi nồi rượu lấy năm lít.Cơm nấu xong dỡ nguội thì trộn men. Mùa nóng sáu viên. Mùa lạnh tám viên. Ủ hai ngàythì vào nước. Ngâm hai ngày thì nấu... Chị như một cỗ máy thành thạo. Mọi người tronggia đình xem đó là sự phân công rất tự nhiên, không cần thay đổi. Có lúc chị nghĩ rồimình cũng phải lấy chồng chứ. Nhưng lấy ai thì chị không thể nghĩ được. Chị không cóbạn. Trong xứ có dăm bảy người cùng học với chị đến lớp năm giờ đã con cái đề huề. Cómột người đi xa, còn một người làm lò vôi bị đá lăn dập chân rồi bị vi trùng ...