Chiến lược quan tâm là chiến lược thông minh

Chiến lược quan tâm là chiến lược thông minhQua lăng kính ngôn ngữ học, thử tìm hiểu một vài nguyên nhân mà từ sự bất đồng nhỏ trong ý kiến lại dẫn đến mối bất hòa, và đi xa hơn là cuộc chiến tranh lạnh!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chiến lược quan tâm là chiến lược thông minh Chiến lược quan tâm là chiến lượcthông minhChiến lược quan tâm là chiến lược thông minhQua lăng kínhngôn ngữ học, thử tìm hiểu một vài nguyên nhân mà từ sựbất đồng nhỏ trong ý kiến lại dẫn đến mối bất hòa, và đi xahơn là cuộc chiến tranh lạnh! Những tình huống bất đồng ýkiến là chuyện xảy ra thường nhật tại đời sống doanh nghiệpcho dù hai từ quan tâm, hợp tác thường được nhắc đến nhiều. Thử lấy một ví dụ, trong lúc thảo luận, có một ý kiến khó nghe - đó chỉ là một bất đồng nhỏ về quan điểm - lập tức tôi hỏi người vừa phát biểu ý kiến: “Tại sao anh nóithế?”.Nghe qua câu hỏi có vẻ bình thường nhưng thật ra đã giới hạncâu trả lời. Thứ nhất, khi hỏi “tại sao” đã ngụ ý rất rõ rằng ý kiếncủa người hỏi là phản đối, phê phán, xuất phát từ cái tôi củangười hỏi. Thứ hai, câu hỏi như thế thường buộc người được hỏiphải trả lời bằng việc tái khẳng định ý kiến đã đưa ra, lại từ cái tôicủa người trả lời.Hai tôi thì không còn là chúng ta nữa! Nếu cuộc đối thoại cứ tiếpdiễn như thế thì từ sự bất đồng ban đầu dễ dẫn đến bất hòa vàcó thể từ thảo luận biến tướng thành tranh luận và chiến tranh“nóng hay lạnh” là một hệ lụy logic, chỉ là vấn đề mức độ mà thôi.Có những câu hỏi với phong cách hai lần phủ định, tưởng chừngthoáng, nhẹ nhàng, nhưng thật ra rất “trói buộc”, đưa người đốithoại vào thế tiến thoái lưỡng nan. Chẳng hạn như câu hỏi: “Chắcanh không hiểu là tôi không có ý xấu?”. Câu trả lời đã đượcngười đặt câu hỏi ấn định trước: “Tôi hiểu là anh có ý tốt!”. Nếungười trả lời, có cái tôi lớn, không muốn chấp nhận sự áp đặt, thìcâu trả lời có thể là: “Đúng như thế, anh không có ý tốt!”.Thảo luận với những câu hỏi như thế là trong tiềm thức muốn chếngự người đối thoại. Tính “hơn, thua” đã định trước thì làm saocó được sự hợp tác thông minh là cả hai cùng thắng. Ý nghĩa củaviệc thảo luận để có một mẫu số chung lớn có thể chấm dứt ởđây.Dẫn ra hai ví dụ trên để minh họa một tính không hiện hữu - là sựquan tâm - trong cuộc đối thoại. Vậy quan tâm là gì? Trong cuộcsống chúng ta thường nói nhiều về từ ghép này, nhưng quên đi ýnghĩa cốt lõi của sự quan tâm là nhìn bằng trái tim. Trái tim củachúng ta như thế nào? Chúng ta có thật sự có một trái tim không?Việc bất đồng ý kiến là một bằng chứng sống động của tính tựdo. Tìm cách giải quyết bất đồng là bằng chứng sống động củatính dân chủ. Nhưng tại sao lại lắm sự bất hòa, và đôi khi lànhững cuộc chiến công khai hay âm ỉ trong nhiều doanh nghiệp?Trong khi thảo luận và nhất là lúc tranh luận, ít khi một trongnhững người đang liên quan nói một cách ôn hòa rằng: “Tôi thấychúng ta đang bất đồng ý kiến về điểm 1, 2, 3... Vậy làm thế nàođể có giải pháp hài hòa?”. Với câu hỏi cởi mở như thế, hy vọngmột giải pháp hài hòa được nảy sinh.Phải chăng sự quan tâm đang bị xem nhẹ? Cuộc sống đặt trênnền tảng, là khi đã có tôi và bạn thì phải có một thắng, một thua?Cũng có lắm khi là chỉ có một mình tôi mà vẫn có chiến tranhgiữa tôi và tôi! Hà khắc với chính mình chỉ làm khổ cho nhiềungười!Biết quan tâm xem chừng là dễ nhưng thật ra cần được hun đúc,bồi dưỡng, bổ trợ bởi nhiều đức tính và thói quen khác. Chúng tacó thể bắt đầu từ vài điều cơ bản như: học để biết nghe; học đểbiết nói; học để biết viết; học để biết im lặng; học để biết tôn trọng(mình và người); học để biết đâu là ánh sáng và đâu là bóng tối vìsự hợp tác thông minh bền vững cần sự chính trực.Gần đây, một số nhà nghiên cứu về quản trị doanh nghiệp đãkhảo cứu và đưa tính quan tâm lên hàng chiến lược gọi là chiếnlược quan tâm hay chiến lược hợp tác thông minh. Chiến lượcnày xoay quanh ba điểm cốt lõi: 1) “tôi không ăn người đối thoại”(bạn); 2) “tôi không để bạn ăn tôi”; và 3), “tôi không là quan tòa”.Triết lý trên rất đơn giản, rất xưa mà lại rất mới. Đó là phong cáchsống văn hóa và văn minh của cả phương Đông lẫn phương Tây.Như thể chiến tranh là điều “bắt buộc”, chung sống hòa bìnhđược mới là cứu cánh.Chúng ta cũng có thể vẽ một biểu đồ minh họa hàm số quan tâmvới các tham số (mà thực ra là những ẩn số):(1) Sự minh bạch/chính trực(2) Sự có đi có lại hài hòa(3) Sự tự do chuyển đổi để cùng thắng.Và ở đây, khi chúng ta bàn đến sự quan tâm, thì phải là sự quantâm thật lòng.Đó là điều mà Juliette Tournand, nhà nghiên cứu tại các học việnquản trị nổi tiếng châu Âu như EDHEC, INSEAD, đã công bốtrong tác phẩm “La stratégie de la Bienveillance ou l’Intéligencede la coopération” 2008. Chính bà và các đồng nghiệp quốc tế đãvà đang tư vấn áp dụng chiến lược này cho các doanh nghiệp lớntại châu Âu và Bắc Mỹ tạo ra sự đồng thuận lớn từ ban tổng giámđốc cho đến các cấp nhân viên, một điểm cốt lõi cho sự thànhcông lớn và ...