CHỌN LỌC BÒ CÁI TRONG CHĂN NUÔI BÒ THỊT - CHƯƠNG 2

CHỌN LỌC BÒ CÁI TRONG CHĂN NUÔI BÒ THỊT CHƯƠNG 2: GIÁ TRỊ CỦA CHỌN LỌC BÒ CÁI. Những con cái tạo nên đàn giống trong các trại chăn nuôi bò thịt. Cũng như trong bất kỳ nhà máy nào khả năng cho lãi phụ thuộc vào số lượng đơn vị được sản xuất ra và giá trị tương đối của mỗi một đơn vị sản phẩm trừ đi chi phí sản xuất chúng
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHỌN LỌC BÒ CÁI TRONG CHĂN NUÔI BÒ THỊT - CHƯƠNG 2 CHỌN LỌC BÒ CÁI TRONG CHĂN NUÔI BÒ THỊT CHƯƠNG 2: GIÁ TRỊ CỦA CHỌN LỌC BÒ CÁI Ch−¬ng 2 Gi¸ trÞ cña chän läc bß c¸i Giíi thiÖu chung Nh÷ng con c¸i t¹o nªn ®µn gièng trong c¸c tr¹i ch¨n nu«i bß thÞt. Còng nh− trong bÊt kú nhµ m¸y nµo kh¶ n¨ng cho l·i phô thuéc vµo sè l−îng ®¬n vÞ ®−îc s¶n xuÊt ra vµ gi¸ trÞ t−¬ng ®èi cña mçi mét ®¬n vÞ s¶n phÈm trõ ®i chi phÝ s¶n xuÊt chóng cã nghÜa lµ L·i trong tr¹i ch¨n nu«i bß thÞt = (Sè l−îng bß b¸n ra x gi¸ b¸n) - chi phÝ. §µn bß c¸i ¶nh h−ëng ®Õn toµn bé c¸c phÇn cña ph−¬ng tr×nh nµy. Th«ng qua chän läc con c¸i nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt cã thÓ lµm t¨ng tû lÖ thô thai, khèi l−îng bª cai s÷a, khèi l−îng bß thÞt vµ gi¸ trÞ b¸n thÞt mãc hµm v.v. T¨ng kh¶ n¨ng thô thai vµ tû lÖ nu«i sèng sÏ lµm t¨ng sè l−îng gia sóc b¸n ra. Chän läc ®Ó thÝch nghi m«i tr−êng, t¨ng tèc ®é sinh tr−ëng, tÝnh t×nh, cÊu tróc c¬ thÓ vµ theo c¸c tÝnh tr¹ng thÞt xÎ sÏ ¶nh h−ëng ®Õn gi¸ b¸n vµ lîi nhuËn. C¸c yÕu tè nh− thÝch nghi m«i tr−êng, bao gåm c¶ søc ®Ò kh¸ng ®èi víi bÖnh tËt vµ ký sinh trïng, tèc ®é sinh tr−ëng cao sÏ ¶nh h−ëng ®Õn chi phÝ ®Ó s¶n xuÊt mçi gia sóc cho ®Õn khi ®¹t khèi l−îng giÕt mæ. Ng−êi qu¶n lý ch¨n nu«i ®µn gia sóc cÇn tËp trung vµo chän läc ®µn lµm gièng vµ quyÕt ®Þnh c¸ch ch¨m sãc qu¶n lý ®Ó t¨ng lîi nhuËn cña ®µn trong mét thêi gian dµi. TiÕn bé nhanh chãng nhÊt trong c¶i biÕn di truyÒn ®µn bß thÞt cã thÓ ®¹t ®−îc th«ng qua chän läc bß ®ùc gièng mét c¸ch chÝnh x¸c vµ cã hiÖu qu¶. Trung b×nh mét ®ùc gièng cã thÓ ¶nh h−ëng di truyÒn ®Õn 50-150 bª trong suèt ®êi lµm viÖc cña nã trong khi mçi con c¸i chØ chuyÓn c¸c ®Æc tÝnh di truyÒn cho kho¶ng 5-10 con c¸i trong ®êi cña nã. Tuy nhiªn do sè l−îng cña con c¸i vµ mèi quan hÖ quan träng cña nã víi c¸c c¶n trë cña m«i tr−êng trang tr¹i, thÝ dô kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña ®ång cá, chóng tiªu tèn nhiÒu nguån lîi tù nhiªn. §iÒu nµy lµ hîp lý v× nhiÒu nguån lîi thu ®−îc tõ ®µn gièng lµ do nh÷ng thay ®æi trong ch¨m sãc qu¶n lý, thÝ dô nu«i d−ìng c¸c con gièng ®· c¶i tiÕn. Nh÷ng ng−êi ch¨n nu«i bß thÞt sö dông nhiÒu thêi gian chän läc bß c¸i t¬ thay thÕ vµ ®¸nh gi¸ nh÷ng con c¸i ®· thµnh thôc vÒ tÝnh ®Ó gi÷ l¹i trong ®µn. Chän läc ®−îc tiÕn hµnh hoÆc b»ng quan s¸t (chñ quan) hoÆc sö dông c¶ c¸c tÝnh tr¹ng cã thÓ nh×n thÊy ®−îc vµ ®o l−êng (kh¸ch quan) thÝ dô ®o khung chËu vµ kÕt qu¶ kiÓm tra chÈn ®o¸n cã thai. Khi chóng ta xem xÐt mét ®µn gia sóc ë gãc ®é triÓn väng vÒ qu¶n lý hay nh− mét kh¸ch th¨m mét xÝ nghiÖp bß thÞt chóng ta cÇn chó ý: • ®Õn c¸c ®Æc ®iÓm cã thÓ nh×n thÊy ®−îc cña ®µn bß gièng (thÝ dô gièng, mÇu s¾c vµ ®µn bß nh×n nh− thÕ nµo). • sù phï hîp cña bß thÞt cho c¸c thÞ tr−êng môc tiªu (thÝ dô biÕn ®éng vÒ tuæi, khèi l−îng, giai ®o¹n kÕt thóc, gièng vµ c¸c yªu cÇu kh¸c cña thÞ tr−êng). §µn gièng lµ nh·n m¸c cho c¸c quyÕt ®Þnh vÒ qu¶n lý ®· ®−îc ®−a ra khi kÕt hîp víi c¸c trë ng¹i vÒ nu«i d−ìng, khi quyÕt ®Þnh tËp trung chó träng ®Õn thÞ tr−êng, sù di truyÒn cña gia sóc, gièng sö dông vµ c¸c c¬ héi cã thÓ sö dông ®Ó chän läc. HiÖu suÊt sinh s¶n Cã thÓ nh©n tè quan träng nhÊt ¶nh h−ëng ®Õn lîi nhuËn cña c¸c trang tr¹i bß thÞt lµ sinh s¶n, ®Æc biÖt víi khuynh h−íng gi¶m tuæi giÕt thÞt. Ngoµi thiÖt h¹i vÒ tµi chÝnh nhÊt thêi do kÕt qu¶ cña n¨ng suÊt sinh s¶n thÊp, tiÕn bé di truyÒn trong ®µn còng gi¶m do sinh s¶n kÐm. §Î kÐm sÏ s¶n xuÊt Ýt bß c¸i t¬ ®Ó thay thÕ. HËu qu¶ lµ ph¶i gi÷ l¹i nh÷ng bß c¸i t¬ cã phÈm chÊt thÊp kÐm h¬n, kh«ng lo¹i th¶i ®−îc nh÷ng bß c¸i cã n¨ng suÊt kÐm hoÆc ph¶i nhê ®Õn biÖn ph¸p mua 14 thay thÕ bæ sung. Kh«ng kÓ ®Õn gi¸ trÞ hoÆc tiÒm n¨ng cña bß c¸i, bß c¸i sÏ kh«ng ®¹t tiªu chuÈn nÕu kh«ng ®Î bª ®Òu ®Æn. §Òu ®Æn phô thuéc vµo trang tr¹i ë ®ã ®µn gia sóc ®−îc nu«i. ë vïng cã ®iÒu kiÖn tèt, ®Òu ®Æn cã thÓ cã nghÜa lµ cø 12 th¸ng s¶n xuÊt 1 bª. Tuy nhiªn ë c¸c m«i tr−êng kh¾c nghiÖt h¬n nh− ë B¾c Australia, ®iÒu nµy cã thÓ cã nghÜa lµ 18 th¸ng s¶n xuÊt mét bª hoÆc lµ bß c¸i s¶n xuÊt 2 bª trong 3 n¨m. §iÓm quan träng lµ n¨ng suÊt cña ®µn cÇn ph¶i ®−îc so s¸nh víi c¸c ®µn kh¸c trong cïng mét vïng hoÆc cïng n−íc. S¶n xuÊt 12 th¸ng 1 bª ®ßi hái c¸c kü n¨ng trong x©y dùng kÕ ho¹ch, chän läc, nu«i d−ìng vµ qu¶n lý sinh s¶n. Dinh d−ìng kh«ng ®ñ, bÖnh tËt vµ ch¨m sãc kÐm ®µn gièng cã thÓ dÉn ®Õn gi¶m tû lÖ ®Î mét c¸ch nghiªm träng. §Ó ®¸nh gi¸ viÖc qu¶n lý sinh s¶n cña mét ®µn bß thÞt b¹n cÇn ph¶i x¸c ®Þnh hiÖu suÊt sinh s¶n. Tû lÖ ®Î th−êng ®−îc sö dông ®Ó biÓu thÞ hiÖu suÊt nh©n gièng vµ ®−îc tÝnh to¸n b»ng c¸ch chia sè l−îng bª sèng cho sè l−îng bß c¸i cho phèi gièng vµ nh©n víi 100. Bª sinh ra Tû lÖ (%) ®Î = x 100 Bß cho phèi gièng vµo n¨m tr−íc Tû lÖ ®Î (%) trung b×nh cña ®µn bß thÞt ë Queensland dao ®éng gi÷a 55 vµ 85% cho thÊy r»ng hiÖu suÊt sinh s¶n lµ vÊn ®Ò kinh tÕ quan träng ®èi víi nh÷ng ng−êi ch¨n nu«i bß thÞt. Tû lÖ ®Î kh«ng cho ta thÊy ®−îc toµn bé bøc tranh kinh tÕ vÒ ®µn gièng. C¸c chØ tiªu nh− tû lÖ (%) bª cai s÷a hoÆc khèi l−îng bª cai s÷a trªn bß cho phèi gièng cung cÊp c¸c th«ng tin tèt h¬n vÒ sinh s¶n, cho ¨n, chän läc vµ ch¨m sãc qu¶n lý. Bª cai s÷a Tû lÖ (%) cai s÷a = x 100 Bß cho phèi gièng vµo n¨m tr−íc Khèi l−îng bª cai s÷a Tæng sè khèi l−îng bª lóc cai s÷a x 100 cho 1 bß phèi gièng = Sè bß cho phèi gièng vµo n¨m tr−íc Khi ®µn bß cã khèi l−îng cai s÷a c¸ thÓ cao, tû lÖ phÇn tr¨m bª cai s÷a cã ¶nh h−ëng râ rÖt ®Õn khèi l−îng cña bª cai s÷a trªn 1 bß cho phèi gièng nh− ë b¶ng ...