CHỌN LỌC BÒ CÁI TRONG CHĂN NUÔI BÒ THỊT - CHƯƠNG 3

CHỌN LỌC BÒ CÁI TRONG CHĂN NUÔI BÒ THỊTCHƯƠNG 3 CHỌN NHỮNG CON CÁI TỐT. Giống bò hợp lý sẽ là giống sản xuất có hiệu quả ở một địa điểm nào đó, trong điều kiện chăm sóc quản lý nhất định và thõa mãn với các nhu cầu của thị trường.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHỌN LỌC BÒ CÁI TRONG CHĂN NUÔI BÒ THỊT - CHƯƠNG 3 CHỌN LỌC BÒ CÁITRONG CHĂN NUÔI BÒ THỊT CHƯƠNG 3 CHỌN NHỮNG CON CÁI TỐTCh−¬ng 3Chän nh÷ng bß c¸i tèt§¹i c−¬ng C¸c tÝnh tr¹ng quan träng vÒ kinh tÕ, dïng ®Ó chän läc bao gåm: • Sù thÝch nghi víi m«i tr−êng. • Kh¶ n¨ng thô thai. • Tèc ®é sinh tr−ëng. • ThÓ khÝ. • C¸c tinh tr¹ng thÞt xÎ. • CÊu tróc c¬ thÓ hîp lý. TÇm quan träng t−¬ng ®èi hoÆc sù xÕp h¹ng c¸c tÝnh tr¹ng nµy sÏ phô thuéc vµo vÞ trÝ cña trang tr¹i vµ c¬ cÊu cña ®µn gia sóc hiÖn t¹i. Gièng bß hîp lý sÏ lµ gièng s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ ë mét ®Þa ®iÓm nµo ®ã, trong ®iÒu kiÖn ch¨m sãc qu¶n lý nhÊt ®Þnh vµ tho¶ m·n víi c¸c nhu cÇu cña thÞ tr−êng. Trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¾c nghiÖt, thÝch nghi m«i tr−êng lµ tÝnh tr¹ng quan träng nhÊt v× tÝnh tr¹ng nµy ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn tû lÖ nu«i sèng cña gia sóc. Trong c¸c vïng stress vÒ dinh d−ìng nghiªm träng l¹i kÕt hîp víi c¸c stress vÒ m«i tr−êng, tû lÖ m¸u cao c¸c gièng thÝch nghi tèt víi vïng nhiÖt ®íi cÇn ®−îc sö dông (nh−: Zebu, Sanga) viÖc nµy sÏ lµm gi¶m chi phÝ ®iÒu hµnh vµ t¨ng n¨ng suÊt. C¸c stress m«i tr−êng còng gåm c¶ néi, ngo¹i ký sinh trïng vµ thêi tiÕt nãng. Møc ®é m¸u bß gièng Zebu hoÆc Sanga sö dông ®Ó t¹o sù thÝch nghi vÒ m«i tr−êng nhiÖt ®íi ph¶i ®−îc c©n b»ng víi tiÒm n¨ng s¶n xuÊt cao h¬n cña c¸c gièng Anh vµ gièng Ch©u ¢u. Sù kÕt hîp tèt nhÊt sÏ ®−îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së t×nh h×nh mèi trang tr¹i. Chän läc trong c¸c gièng lµ rÊt quan träng bëi v× ®èi víi nhiÒu tÝnh tr¹ng th−êng sù kh¸c nhau trong mét gièng nhiÒu h¬n gi÷a c¸c gièng.C¸c nguyªn t¾c chän läc c¬ b¶n C¸c tiÕn bé vÒ di truyÒn th−êng l©u dµi vµ tÝch luü. §iÒu nµy cã nghÜa lµ kÕt qu¶ thu ®−îc vÒ di truyÒn trong ®µn sÏ gi÷ nguyªn trõ phi c¸c bß ®ùc hoÆc bß c¸i cã phÈm chÊt thÊp h¬n ®−îc ®−a tõ bªn ngoµi vµo trong ®µn. TiÕn bé vÒ di truyÒn cã thÓ thu ®−îc ë con ®ùc nhiÒu h¬n ë con c¸i. §iÒu nµy rÊt ®¬n gi¶n v× chóng ta gi÷ l¹i bß ®ùc Ýt h¬n bß c¸i nhiÒu, tû lÖ bß ®ùc dïng cho chän läc thÊp v× vËy ¸p lùc chän läc ë bß ®ùc lín h¬n nhiÒu. ¸p lùc chän läc cao ë c¶ bß ®ùc vµ bß c¸i sÏ t¨ng tèi ®a tiÕn bé di truyÒn. Chän läc cã hiÖu qu¶ kh«ng nh÷ng ®ßi hái sù nhËn d¹ng c¸ thÓ mµ ®ßi hëi ph¶i cã c¶ c¬ së h¹ tÇng nh− hµng rµo, ®iÓm cung cÊp n−íc ®Ó t¸ch riªng gia sóc vµ kiÓm so¸t phèi gièng. Cã mét sè nh©n tè quan träng cÇn c©n nh¾c khi chän läc gia sóc ®Ó nh©n gièng. NÕu mét sè tÝnh tr¹ng ®Æc biÖt ®−îc ®−a vµo trong ch−¬ng tr×nh nh©n gièng, chóng ph¶i ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn sau: • HÖ sè di truyÒn kh«ng qu¸ nhá. • Cã tÇm quan träng vÒ kinh tÕ. • Cã thÓ ®o ®äc ®−îc (trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp) • §−îc ®Æc tr−ng bëi c¸c biÕn ®éng trong quÇn x·. HÖ sè di truyÒn HÖ sè di truyÒn (h2) ®−îc ®Þnh nghÜa lµ møc ®é c¸c thuéc tÝnh di truyÒn cña bè mÑ ®−îc chuyÓn cho thÕ hÖ sau. C¸c biÕn ®æi kh«ng di truyÒn lµ kÕt qu¶ cña c¸c nh©n tè nh− dinh d−ìng, ch¨m sãc, qu¶n lý, bÖnh tËt vµ tÊt c¶ c¸c nh©n tè m«i tr−êng kh¸c. HÖ sè di truyÒn cña mét tÝnh tr¹ng cµng lín phÇn gi¸ trÞ di truyÒn cña bè mÑ truyÒn sang cho con c¸i cµng lín. PhÇn lín c¸c tÝnh tr¹ng sinh tr−ëng ë bß thÞt cã hÖ sè di truyÒn 19gi÷a 30 vµ 50% ®iÒu nµy cã nghÜa sai kh¸c ®o ®−îc vÒ tèc ®é sinh tr−ëng gi÷a c¸c c¸thÓ trong cïng mét nhãm 30-50% lµ di truyÒn vµ 50-70% lµ do yÕu tè kh«ng di truyÒnhay ngo¹i c¶nh.C¸c tÝnh tr¹ng vÒ thÞt xÎ nãi chung cã hÖ sè di truyÒn 30-50%. HÖ sè di truyÒn chu vi tinhhoµn lµ 25-50% trong khi hÖ sè di truyÒn vÒ kh¶ n¨ng phèi gièng lµ 15-30% (cho Bostaurus). C¸c tÝnh tr¹ng sinh s¶n ë con c¸i cã hÖ sè di truyÒn thÊp h¬n rÊt nhiÒu (5-20%).§iÒu nµy cã nghÜa lµ sai kh¸c ®o ®¹c ®−îc vÒ kh¶ n¨ng sinh s¶n gi÷a c¸c con c¸i chñyÕu lµ do c¸c nguyªn nh©n kh«ng di truyÒn v× thÕ tiÕn bé di truyÒn vÒ c¸c tÝnh tr¹ng nµychËm h¬n tiÕn bé di truyÒn ®¹t ®−îc ë c¸c tÝnh tr¹ng kh¸c. HÖ sè di truyÒn −íc tÝnh ®¹t®−îc cho mét sè tÝnh tr¹ng quan träng ë bß thÞt ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 5.B¶ng 5. HÖ sè di truyÒn −íc tÝnh cho mét sè tÝnh tr¹ng ë bß thÞt trong m«itr−êng «n ®íi vµ nhiÖt ®íi. TÝnh tr¹ng HÖ sè di truyÒn % Bß ¤n ®íi (Angus) Bß NhiÖt ®íi (Brahman Sinh s¶n Tû lÖ phèi chöa 0-5 5-20 Tuæi ®Î lÇn ®Çu 0-10 0-10 Thêi gian chöa 15-25 ch−a cã Kh¶ n¨ng nu«i con 20-40 ch−a cã DÔ ®Î (bß c¸i t¬) 15-60 ch−a cã ChÊt l−îng tinh 25-40 6-44 Chu vi tinh hoµn (18 th¸ng) 20-50 28-36 Kh¶ n¨ng phèi ...