Chống Duyhring II Kinh tế chính trị học - Chương 6: Lao động đơn giản và lao động phức tạp

Ông Đuy-rinh đã phát hiện ở Mác một sai lầm thật là thô bạo, chỉ xứng đáng với một học sinh lớp bốn, nó đồng thời lại bao hàm một tà đạo xã hội chủ nghĩa nguy hiểm cho công chúng. Lý luận của Mác về "giá trị "chẳng qua chỉ là... học thuyết thông thường cho rằng lao động là nguyên nhân sinh ra mọi giá trị, và thời gian lao động là thước do mọi giá trị. Đồng thời cái quan niệm nêu suy nghĩ như thế nào về giá trị khác nhau của cái gọi là...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chống Duyhring II Kinh tế chính trị học - Chương 6: Lao động đơn giản và lao động phức tạpChống Duyhring II Kinh tế chính trị học Chương 6: Lao động đơn giản và lao động phức tạpÔng Đuy-rinh đã phát hiện ở Mác một sai lầm thật là thô bạo, chỉ xứng đáng vớimột học sinh lớp bốn, nó đồng thời lại bao hàm một tà đạo xã hội chủ nghĩa nguyhiểm cho công chúng.Lý luận của Mác về giá trị chẳng qua chỉ là... học thuyết thông thường cho rằnglao động là nguyên nhân sinh ra mọi giá trị, và thời gian lao động là thước do mọigiá trị. Đồng thời cái quan niệm nêu suy nghĩ như thế nào về giá trị khác nhau củacái gọi là lao động lành nghề, thì vẫn hoàn toàn không rõ... Cố nhiên, theo lý luậncủa chúng tôi, cũng chỉ có thời gian lao động đ ược sử dụng mới có thể đo đượcnhững giá thành tự nhiên và do đó, giá trị tuyệt đối của các vật phẩm kinh tế;nhưng ở đây thời gian lao động của mỗi người phải được coi trước hoàn toànngang nhau và chỉ cần chú ý rằng, trong những công việc thành thạo hơn, thì thêmvào thời gian lao động cá nhân của một người còn có thêm thời gian lao động củanhững người khác nữa... ví dụ như dưới dạng công cụ đã tiêu dùng. Như vậy làkhông phải như Mác đã quan niệm một cách mơ hồ, thời gian lao động của mộtngười nào đó tự nó không có nhiều giá trị hơn thời gian lao động của một ngườikhác, bởi vì như thế thì trong thời gian lao động của một người khác, bởi vì nhưthế thì trong thời gian lao động của người này dường như cô đọng nhiều thời gianlao động trung bình hơn; thực ra thì bất cứ thời gian lao động nào, không có ngoạilệ và theo nguyên tắc, do đó, không cần thiết phải đưa ra ngay từ đầu một mứctrung bình, đề hoàn toàn có giá trị ngang nhau, và đối với công việc của một ngườicũng như đối với bất cứ thành phần nào, người ta chỉ cần xét xem bao nhiêu thờigian lao động của những người khác ẩn giấu trong cái mà mới thoạt nhìn chỉ là sựChống Duyhring II Kinh tế chính trị họcchi phí thời gian lao động của bản thân. Dù cho đó là một công cụ sản xuất dobằng tay sử dụng, hay đó là bàn tay, hay là cả đầu óc nữa, tức là những cái mà nếukhông có thời gian lao động của những người khác thì không thể có một thuộc tínhđặc biệt và năng lực lao động đặc biệt, - đối với giá trị chặt chẽ của lý luận thì điềuđó hoàn toàn không quan trọng. Nhưng trong những lập luận của mình về giá trịthì ông Mác lại không sao thoát khỏi cái bóng ma lảng vảng ở phía sau là thời gianlao động thành thao. Cái cách suy nghĩ mà ông ta thừa kế được của các giai cấp cóhọc thức đã làm cho ông ta không thể triệt để đi theo phương hướng đó, đối vớicách suy nghĩ ấy thì sẽ là một điều kỳ quái nếu thừa nhận rằng tự nó thời gian laođộng của người đẩy xe bò và thời gian lao động của một kiến trúc sư đều có mộtgiá trị hoàn toàn ngang nhau về mặt kinh tế.Đoạn văn của Mác đã gây ra sự phẫn nộ mạnh mẽ đó của ông Đuy-rinh, thì rấtngắn. Mác nghiên cứu cái gì quyết định giá trị của các hàng hoá và trả lời: laođộng của con người chứa đựng trong những hàng hoá đó. ông tiếp : lao động đólà một sự tiêu phí sức lao động giản đơn mà trung bình bất cứ một người bìnhthường nào, không có sự phát triển đặc biệt, cũng đều có trong cơ thể mình... Laođộng phức tạp chỉ là bội số của lao động giản đơn, hay nói cho đúng hơn, là laođộng giản đơn được nhân bội lên, thành thử một số lượng lao động phức tạp nhỏhơn thì tương đương với một số lượng lao động giản đơn lớn hơn. Kinh nghiệmchứng tỏ rằng việc quy lao động phức tạp thành lao động giản đơn như thế là mộtviệc thường xuyên ra. Một hàng hoá có thể là sản phẩm của một lao động phức tạpnhất, nhưng giá trị của hàng hoá đó làm cho ngang với sản phẩm của một lao độnggiản đơn, và do đó bản thân nó chỉ là một số lượng nào đó của lao động giản đơn.Những tỷ lệ khác nhau, theo đó các loại lao động khác nhau được quy thành laođộng giản đơn với tư cách đơn vị đo lường chúng, được một quá trình xã hội xáclập ở đằng sau lưng những người sản xuất và vì vậy mà đối với họ, chúng dườngnhư là do tập quán quy định ra.[63]Chống Duyhring II Kinh tế chính trị họcỞ Mác, ở đây trước hết chỉ là nói đến việc quy định giá trị của các hàng hoá, nghĩalà của những đồ vật, trong một xã hội gồm những người sản xuất tư nhân, donhững người sản xuất tư nhân ấy sản xuất ra bằng những phương tiện riêng củahọ, và để trao đổi với nhau. Do đó ở đây tuyệt nhiên không phải nói đến giá trịtuyệt đối không kể là nó tồn tại ở đâu, mà là nói đến giá trị có hiệu lực trong mộthình thái xã hội nhất định. Giá trị đó, trong quan niệm lịch sử nhất định đó, r õ rànglà đã được tạo ra và được đo bằng lao động của con người đã nhập vào các hànghoá và tiếp nữa lao động của con người ấy lại là sự tiêu phí sức lao động giản đơn.Nhưng không phải mọi lao động chỉ đều là sự tiêu phí sức lao động giản đơn củacon người; rất nhiều loại lao động bao hàm trong bản thân nó việc vận dụng nhữngsự khéo léo hay những hiểu biết đã đạt được nhờ nhiều hay ít công sức khó nhọc,thời gian và tiền bạc. Những loại lao động phức tạp đó, trong những khoảng thờigian giống nhau, có sản xuất ra cùng một giá trị hàng hoá như lao động giản đơn,tức sự tiêu phí thuần tuý về sức lao động giản đơn không? Hiển nhiên là không.Sản phẩm của một giờ lao động phức tạp là một hàng hoá có giá trị cao hơn, gấpđôi hay gấp ba lần so với sản phẩm của một giờ lao động giản đơn. Thông quaviệc so sánh, giá trị của những sản phẩm của lao động phức tạp đ ược biểu hiện ratrong một khối lượng lao động giản đơn nhất định; nhưng việc quy lao động phứctạp ra lao động giản đơn như thế được thực hiện bằng một quá trình xã hội diễn raở đằng sau lưng những người sản xuất, bằng một quá trình mà ở đây trong bảntrình bày lý luận về giá trị, chúng ta chỉ có thể xác nhận, nhưng chưa giải thích.Chính cái sự thật đơn giản đó, hàng ngày diễn ra trước mắt chúng ta t ...