Chú Sửu

Rượu làng Vân chính hiệu, tới bến cả rồi, giờ đến màn trà Bắc hảo hạng, xin mời anh em thưởng thức. Rồi, tôi kể cho anh em nghe chuyện này. Nghe xong, anh em phải phát biểu xem tôi xử sự như vậy là đúng hay sai. Quý hớp một nước trà rồi khề khà kể... ... Ngoài chuyện lần đầu tiên được đi hội chùa Hương, tôi cũng muốn đi Yên tử, vịnh Hạ Long lắm, nhưng cái túi nó không cho phép. Chỉ còn đủ tiền đi Việt Bắc một chuyến, thăm lại chốn xưa, nơi tôi...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chú Sửu Chú Sửu TRUYỆN NGẮN CỦA NGUYỄN MẠNH CƯỜNG- Rượu làng Vân chính hiệu, tới bến cả rồi, giờ đến màn trà Bắc hảo hạng, xin mời anhem thưởng thức. Rồi, tôi kể cho anh em nghe chuyện này. Nghe xong, anh em phải phátbiểu xem tôi xử sự như vậy là đúng hay sai. Quý hớp một nước trà rồi khề khà kể...... Ngoài chuyện lần đầu tiên được đi hội chùa Hương, tôi cũng muốn đi Yên tử, vịnh HạLong lắm, nhưng cái túi nó không cho phép. Chỉ còn đủ tiền đi Việt Bắc một chuyến,thăm lại chốn xưa, nơi tôi đã từng ở đến sáu năm trời. Hồi ấy mới mười sáu tuổi, vừa họcxong lớp bảy, tôi phải khai tăng thêm hai tuổi nữa, để được tuyển dụng làm công nhânlâm nghiệp. Cán bộ của nghành lâm nghiệp về tận xã tuyển người.Bố tôi mất lúc tôi còn nhỏ. Một nách, mẹ tôi tảo tần nuôi ba đứa con lít nhít. Tôi là concả, là cháu đích tôn nên bà nội tôi có phần cưng chiều lắm. Tôi được học hết lớp bảycũng một phần nhờ cơm áo của bà nội phụ giúp. Muốn học lên cấp ba lắm, ngặt nỗi nhàtôi nghèo quá, trường lại xa. Từ nhà tôi tới trường cấp ba gần hai mươi cây số. Muốn họcđược, phải mang gạo, nước cáy, mắm cá, mắm tép đi xin ở trọ nhờ bà con ở gần trường.Được mùa, còn phải độn sắn, độn khoai. Những năm mất mùa, đói vêu vao. Làm sao màhọc nổi đây? Đi làm công nhân tất có lương, có thể phụ mẹ tôi nuôi hai đứa em ăn học.Tôi xin khai tăng tuổi ở xã họ cũng xuê xoa cho. Lúc ấy phong trào đi xây dựng, pháttriển kinh tế miền núi đang rầm rộ. Từng đoàn người xung phong đi khai hoang được nhànước đánh ô tô về tận xã rước đi.Đến lâm trường học tập nội quy và lý thuyết khai thác, vận chuyển lâm sản vài ngày,đoàn chúng tôi được phân về các đội sản xuất. Đang ở đồng quê mắt nhìn hút tầm đồngruộng mênh mông, tới đây, rừng bát ngát, đồi tiếp đồi, nứa và nứa. Thỉnh thoảng mớithấy lác đác vài ba cây gỗ to cao ở ven đồi, ai cũng có cái cảm giác tưng tức mắt mộtcách kỳ lạ. Lần đầu tiên nghe tiếng con chim kêu “bắt cô trói cột”, sau này người ta lái rathành “khó khăn khắc phục”. Có loài kêu: thủ tỉ, thù thì, thật lạ, không giống như tiếngếch nhái ở quê mình. Đội sản xuất của tôi có khoảng năm chục người. Họ đã ở đây hơnmột năm, công việc có vẻ đã vào nề nếp. Bổ xung vào đội này gần một chục người,nhưng chỉ có tôi và Bân là hai người đã học hết lớp bảy. Đội trưởng vốn là anh du kíchhồi chống pháp, cũng chỉ mới biết đọc biết viết, cộng trừ nhân, chia còn lúng túng. Độiphó kiêm kế toán mới học hết lớp bốn. Có nhiều người từ trên hai mươi tuổi trở lên,nhiều người còn mù chữ. Chú Sửu, khoảng bốn chục là người lớn tuổi nhất đội. Nghiễmnhiên tôi là người trẻ tuổi nhất đội. Hồi ấy người tôi còn rỏng rớt, mảnh khảnh. Cũng cókỳ không mướn được trâu, anh em tôi phải thay trâu kéo bừa. Còn chủ yếu, vào vụ cấythì lo nhổ mạ, gánh mạ ra ruộng cho mẹ tôi. Tóm lại tôi chưa phải làm nhiều việc nặngnhọc bao giờ. Đến đây tôi được bổ sung vào tổ khai thác nứa. Mài con dao rựa dàikhoảng hơn bốn mươi phân cho thật sắc. Quần áo bảo hộ màu xanh, bằng loại vải thậtdầy, rộng thùng thình. Giầy vải đế cao su, tất cũng bằng loại vải thật dày. Ai cũng phảinai nịt thật chặt, không vắt nó chui được vào người thì tha hồ mà mất máu. Phải lựanhững cây nứa già trong những bụi nứa mà chặt. Nứa non, nứa bánh tẻ, phải để lại chochúng tiếp tục sinh sôi. Nứa năm đường kính từ bốn phân rưỡi trở lên, mỗi bó mười cây.Nứa bảy, đường kính từ ba phân trở lên, mỗi bó hai chục cây, chiều dài phải đủ bốn métrưỡi. Nứa tép đường kính trung bình là hai phân, mỗi bó phải đủ bốn chục cây. Như vậymỗi bó nứa thường nặng hơn bốn chục cân. Nứa là nguyên liệu để sản xuất ra giấy. Lâmtrường tôi chuyên cung cấp sản phẩm cho nhà máy giấy Việt Trì. Do sức tôi còn yếu lẻokhẻo quá, anh em trong tổ người ta đã chặt xong, kéo nứa, vác nứa ra bãi rồi mà tôi vẫncòn đang loay hoay bó nứa. Xuống đồi thì kéo được hai bó trên hai vai. Lên đồi, tôi chỉvác được một bó đã thở ra đằng tai. Hôm nào anh em trong tổ cũng phải tương trợ. Quanửa tháng đi chặt nứa, biết tôi không kham nổi, đội trưởng bố trí cho tôi sang tổ vậnchuyển. Chú Sửu khoảng bốn chục tuổi, cùng tôi chuyên cắt cỏ và dọn chuồng cho hơnmột chục con trâu. Năm giờ sáng, kẻng báo thức, chúng tôi dậy tập thể dục, làm vệ sinhrồi xuống nhà ăn. Cơm độn ngô hoặc độn sắn tươi, thức ăn chủ yếu là cá biển ướp muốimặn chát, canh măng nứa, hoặc rau muống, rau cải. Bảy giờ sáng mọi người vào rừng,khoảng một giờ chiều là xong việc, trở về tắm rửa, khoảng hai giờ thì ăn cơm. Chiều mọingười được nghỉ, lo chuẩn bị công việc cho ngày mai. Anh em khai thác lo mài dao, giặtáo quần, giày tất. Anh em vận chuyển lo sửa sang, hoặc đóng xe quệt mới. Xe quệt là haicây gỗ, đường kính khoảng mười lăm phân dài hơn hai mét, được gắn với hai thanhngang dài gần một thước, để xếp được mười lăm bó nứa. Dùng dây ràng, níu thật chặtnhững bó nứa vào xe, cho trâu kéo từ bãi một trong rừng ra bãi hai ở ven đường quốc lộ.Về tổ vận chuyển, tôi cùng chú Sửu chuyên cắt cỏ và dọn chuồng trâu. Hơn một chục contrâu, qua một đêm chúng ị ra cơ man nào là phân! Giữa hai quả đồi bao giờ cũng là cáikhe trũng. Chuồng trâu ở áp chân đồi. Phân trâu và cỏ thừa, chúng tôi phải dùng xẻng vàbờ cào hắt xuống khe đồi. Nhìn đám phân trâu mỗi ngày một dâng đầy, chú Sửu cứ xuýtxoa: “Ở vùng xuôi mình có đám phân trâu này mà bón ruộng thì lúa tốt phải biết, thật làphí của giời. Ở đây hôm nào mưa rào thật to, phân trâu cứ thế trôi xuống suối.Sáng sáng tôi cùng chú Sửu quảy đôi sọt với cái liềm đi đến các khe đồi, dân miền rừngthường gọi là dộc. Cỏ thường mọc ở ven dộc. Cỏ ngon nhất thường mọc ở bờ ruộng lúanước. Áp ruộng lúa hay có cỏ chỉ, cỏ mật. Hai thứ cỏ này trâu nó phàm ăn lắm. Bao giờchú Sửu cũng ấn cỏ đầy hai sọt của mình, phải nặng đến bốn, năm chục cân. Biết sức tôiyếu chú chỉ xếp lổng chổng cho khoảng ba chục cân. Còn lại vài chục cân nữa chú chấtđống bỏ đó. Hai chú cháu gánh cỏ về, rồi chú cho tôi đi lấy tiếp số cỏ còn lại. Biết tô ...