Chủ tịch Hồ Chí Minh với việc giải quyết nạn đói trong những năm 1945-1946

Cách mạng tháng Tám thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời. Đây là một sự kiện vĩ đại trong lịch sử dân tộc, đánh dấu chính quyền đã về tay nhân dân, đất nước được độc lập, nhân dân được tự do sau hơn 80 năm dưới ách thống trị của thực dân Pháp và phát xít Nhật. Tuy nhiên, ngay sau khi giành được chính quyền, Đảng, Nhà nước và dân tộc ta đã phải bắt tay ngay vào cuộc chiến đấu mới: đấu tranh chống ngoại xâm và nội phản, bảo vệ chính quyền, nền độc lập vừa giành được và xây dựng, củng cố chính quyền cách mạng. Một trong những nhiệm vụ cấp bách đầu tiên của chính quyền cách mạng là nhanh chóng đẩy lùi nạn đói, từng bước ổn định và cải thiện đời sống nhân dân. Bài viết tập trung làm sáng rõ những nỗ lực của Chủ tịch Hồ Chí Minh với việc khắc phục hậu quả, giải quyết nạn đói trong những năm 1945-1946, từ đó đưa ra một số nhận xét, đánh giá.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chủ tịch Hồ Chí Minh với việc giải quyết nạn đói trong những năm 1945-1946Chủ tịch Hồ Chí Minh với việc giải quyết nạn đóitrong những năm 1945-1946Nguyễn Song Hoài(*)Tóm tắt: Cách mạng tháng Tám thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời.Đây là một sự kiện vĩ đại trong lịch sử dân tộc, đánh dấu chính quyền đã về tay nhândân, đất nước được độc lập, nhân dân được tự do sau hơn 80 năm dưới ách thống trịcủa thực dân Pháp và phát xít Nhật. Tuy nhiên, ngay sau khi giành được chính quyền,Đảng, Nhà nước và dân tộc ta đã phải bắt tay ngay vào cuộc chiến đấu mới: đấu tranhchống ngoại xâm và nội phản, bảo vệ chính quyền, nền độc lập vừa giành được và xâydựng, củng cố chính quyền cách mạng. Một trong những nhiệm vụ cấp bách đầu tiêncủa chính quyền cách mạng là nhanh chóng đẩy lùi nạn đói, từng bước ổn định và cảithiện đời sống nhân dân. Bài viết tập trung làm sáng rõ những nỗ lực của Chủ tịch HồChí Minh với việc khắc phục hậu quả, giải quyết nạn đói trong những năm 1945-1946,từ đó đưa ra một số nhận xét, đánh giá.Từ khóa: Việt Nam, Hồ Chí Minh, Cách mạng tháng Tám, Nạn đói 1945-1946 (*) 1. Cuối năm 1945, nước Việt Nam quân Nhật, nhưng thực chất còn nhằmDân chủ Cộng hòa vừa mới ra đời đã phải thực hiện ý đồ tiêu diệt Đảng Cộng sảnđối diện với muôn vàn khó khăn, thử Đông Dương, phá tan Mặt trận Việt Minh,thách. Tiềm lực mọi mặt của đất nước còn lập chính phủ phản động tay sai chonon yếu, kinh tế nông nghiệp lạc hậu. Hơn chúng. Ở phía Nam, cũng lấy danh nghĩanữa, nước ta còn nằm trong vòng vây của đồng minh vào giải giáp quân Nhật, quânchủ nghĩa đế quốc và các chính quyền đội Anh đã tiếp tay cho thực dân Phápphản động trong khu vực, chưa nhận được quay trở lại xâm lược Việt Nam. Ngàysự giúp đỡ trực tiếp của các nước XHCN 23/9/1945, thực dân Pháp nổ súng đánhvà lực lượng tiến bộ trên thế giới. Vì vậy, chiếm Sài Gòn, mở đầu cuộc xâm lượcchính quyền nhân dân vừa mới được thành Việt Nam lần thứ hai. Ngoài ra, lực lượnglập đã phải đương đầu với cuộc chiến đấu quân đội Nhật trong khi chờ giải giáp đãmới đầy cam go, thử thách, cả về đối nội được quân Anh sử dụng, đánh vào lựcvà đối ngoại. Ở phía Bắc, từ vĩ tuyến 16 lượng vũ trang của ta, dọn đường cho thựctrở ra, xuất hiện hơn 20 vạn quân Tưởng dân Pháp đánh chiếm Sài Gòn và các tỉnhGiới Thạch vào Việt Nam để giải giáp phía Nam. Có thể nói, hậu quả của chế độ áp(*) Viện Lịch sử quân sự Việt Nam; Email: bức, bóc lột của thực dân Pháp và phát xíthoainguyen076@gmail.com20 Thông tin Khoa học xã hội, số 2.2017Nhật để lại cho nước ta vô cùng nặng nề, trong các ủy ban nhân dân “phải biết cáchtrong đó khó khăn lớn nhất là nạn đói cuối tuyên truyền, biết cách giải thích cho ainăm 1944, đầu năm 1945. Chính sách cai nấy đều hiểu rõ, đều thực hành”; phải cótrị của Pháp và Nhật trước đó đã cướp đi sáng kiến tìm ra cách làm được việc màsinh mạng của hơn hai triệu đồng bào ta; không mất lòng dân. Đặc biệt là phải đitiếp đến là thiên tai mất mùa xảy ra liên đầu, làm gương về việc thực hiện Cần,miên, trận lụt lớn vào tháng 8/1945 làm Kiệm, Liêm, Chính. Phải đặt quyền lợivỡ đê của 9 tỉnh Bắc bộ, 1/3 diện tích canh của dân lên trên hết. Việc gì có lợi chotác bị hư hại nặng. Ba tỉnh Thanh Hóa, dân phải hết sức làm. Việc gì có hại choNghệ An, Hà Tĩnh cũng bị mất mùa trên dân phải hết sức tránh. Làm được như thế,khoảng một nửa diện tích. Sau lụt là hạn “cuộc chống nạn đói cũng như cuộc chốnghán kéo dài làm cho 50% diện tích ruộng ngoại xâm, ta nhất định thành công” (Hồđất ở Bắc bộ không cày cấy được; thiếu Chí Minh, Toàn tập, tập 4, 2009: 93, 94).lương thực làm cho nạn đói càng trở nên Trong phiên họp đầu tiên ngàytrầm trọng hơn… (Xem thêm: Đặng 3/9/1945, Hội đồng chính phủ lâm thời đãPhong, 2016). đề ra sáu nhiệm vụ cấp bách cần phải giải Để giải quyết những khó khăn trên, quyết ngay, trong đó nhiệm vụ đầu tiên làChính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã giải quyết nạn đói. Phát biểu tại phiênkịp thời họp, đề ra những biện pháp quyết họp, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Hiệnliệt, khẩn trương để giải quyết tình hình; nay những vấn đề gì là vấn đề cấp báchcủng cố, xây dựng chính quyền; kêu gọi hơn cả. Theo ý tôi, có sáu vấn đề. Một là,sự đoàn kết, ủng hộ về vật chất và tinh nhân dân đang đói. Ngoài những kho thócthần của các tầng lớp nhân dân cho mục của Pháp, Nhật vơ vét của nhân dân, bọntiêu kháng chiến - kiến quốc với khẩu hiệu Nhật, Pháp còn bắt đồng bào chúng ta“Dân tộc trên hết”, “Tổ quốc trên hết”. giảm bớt diện tích để trồng thầu dầu, đay Với cương vị là người đứng đầu và những thứ cây k ...