Chứng say tàu, xe và thuốc chữa

Cùng với sự phát triển của kinh tế, xã hội, các phương tiện giao thông ngày càng phong phú, nhanh chóng và thuận tiện; nhu cầu đi lại càng ngày càng gia tăng. Thế nhưng có một số người rất dễ bị say tàu xe (STX) nên thường ngại đi xa. Nhiều người băn khoăn nên dùng thuốc gì trong trường hợp này?Nguyên nhân STX Chứng STX có nguyên nhân từ cơ quan tiền đình là chính. Tai của chúng ta được chia làm 3 bộ phận: tai ngoài, tai giữa và tai trong. Ngoài chức năng nghe, tai...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chứng say tàu, xe và thuốc chữa Chứng say tàu, xe và thuốc chữa Những người có cơ quan tiền đình quá mẫn cảm dễ mắc chứng say tàu xe. Cùng với sự phát triển của kinh tế, xã hội, các phương tiện giao thôngngày càng phong phú, nhanh chóng và thuận tiện; nhu cầu đi lại càng ngàycàng gia tăng. Thế nhưng có một số người rất dễ bị say tàu xe (STX) nênthường ngại đi xa. Nhiều người băn khoăn nên dùng thuốc gì trong trườnghợp này? Nguyên nhân STX Chứng STX có nguyên nhân từ cơ quan tiền đình là chính. Tai của chúng tađược chia làm 3 bộ phận: tai ngoài, tai giữa và tai trong. Ngoài chức năng nghe, taicòn có chức năng về cảm giác thăng bằng cho cơ thể. Chức năng này được thựchiện nhờ các vết thính giác và mào thính giác trong các túi của tiền đình và cácống bán khuyên (có 3 ống hình vòng cung nằm trên 3 mặt phẳng thẳng góc vớinhau: đứng dọc, đứng ngang và nằm ngang). Tiền đình là hệ thống có cấu trúcphức tạp bao gồm bộ phận tiền đình (tiền đình xương, tiền đình màng) của ống tai,các sợi thần kinh dẫn truyền, nơi tiếp nhận và phân tích cảm giác thăng bằng ở tiểunão - đó là một hệ thống kiểm soát thăng bằng trong di chuyển, cử động và phốihợp động tác. Khi ta quay đầu, hoặc đi lại, chạy nhảy thì sẽ gây nên chuyển độngnội dịch trong các ống bán khuyên. Các ống này được xếp đặt theo 3 chiều khônggian, nên đối với mỗi cử động, chuyển dịch theo quán tính của nội dịch trong cácống bán khuyên sẽ khác nhau. Sự chuyển dịch này sẽ kích thích vào các lông rungnhất định của tế bào trong mào thính giác. Luồng xung động cũng được truyền đitheo dây thần kinh tiền đình để báo cho não biết về chiều mỗi chuyển động của cơthể. Do tàu xe chạy với vận tốc không đều, rẽ ngoặt ngoằn ngoèo, những daođộng tròng trành làm cho cơ thể thay đổi tư thế không có quy luật. Nếu khả năngthích ứng tốt thì không sao; nhưng với những người cơ quan tiền đình quá mẫncảm, kém thích ứng với sự thay đổi vị trí cơ thể thì dễ mắc chứng STX. Ngoài ra, những phản xạ thần kinh của cơ quan nội tạng truyền về trungtâm nôn ở não cũng góp phần làm tăng chứng STX. Đó là các yếu tố như ăn quáno (hoặc quá đói), mất ngủ, bực tức, mệt mỏi, không khí ô nhiễm (khói thuốc lá,mồ hôi người, mùi xăng...) cũng có thể gây đau đầu, buồn nôn cho một số ngườiquá mẫn cảm. Có khoảng 30% người lớn và nữ nhiều hơn nam, dễ bị chứng STX: mặt tái,chân tay vã mồ hôi, buồn nôn, nôn. Để tránh tình trạng này, trước ngày đi cần thưgiãn tinh thần tránh mệt mỏi. Trước khi đi nên ăn nhẹ không để cơ thể quá đói,hoặc quá no vì dễ kích thích niêm mạc dạ dày. Không dùng đồ uống có gas, khônguống rượu trước và trong khi đi. Đi xe ô tô thì ngồi phía đầu xe để đỡ xóc, nếu đitàu thì ngồi ở cuối đoàn tàu. Ngồi cạnh cửa thoáng gió. Tránh khói thuốc lào,thuốc lá. Xe chạy chỉ nên nhìn ra phía trước mặt, không nhìn phía sau, không nhìngần hai bên đường để tránh cảm giác các vật đang di động ngược chiều với hướngđi của mình. Thỉnh thoảng nên vận động nhẹ nhàng cho khí huyết lưu thông. Và dùng thuốc Có nhiều loại thuốc với hàng trăm biệt dược có đặc tính chống nôn, chốngSTX. Những người dễ bị STX, trước khi khởi hành có thể dùng một trong cácthuốc sau: Cinnarizin: Các biệt dược: apotomin, cerepar, glanil, stugeron, vasozine...có tới hơn 60 tên thương mại. Thuốc dạng viên nén 10-15-25mg và 75mg. Dẫnchất piperazin làm giảm kích thích đến bộ phận tiền đình ở tai trong; gây giãnmạch não và ngoại vi (nhưng không ảnh hưởng đến huyết áp) còn có tác dụngkháng histamin và serotonin. Với người lớn, trước lúc khởi hành 30 phút uống 15-25mg để phòng ngừa STX. Thuốc có tác dụng phụ có thể gây buồn ngủ nhẹ. Nếudùng liều cao có thể rối loạn tiêu hóa. Không uống rượu khi đang dùng thuốc. Dimenhydinat: Các biệt dược: agolene, bontourist, dramamine, emedyl,lomarin... với khoảng 80 tên thương mại. Thuốc dạng viên nén 50mg; thuốc đạn25 và 100mg. Là thuốc kháng histamin, chống nôn và chóng mặt. Người lớn, trướckhi khởi hành 30 phút uống 1-2 viên để phòng ngừa STX. Hoặc đặt một viênthuốc đạn 100mg. Sau khi uống thuốc nếu cần cứ 4 giờ uống 1 viên. Không dùngthuốc cho phụ nữ có thai, hoặc người nuôi con bú. Không uống rượu khi đangdùng thuốc. Tác dụng phụ có thể gây buồn ngủ, quánh dịch nhày đường hô hấp,khô miệng, táo bón... Diphenhydramin: Các biệt dược: diphenacen, histaxin, luporvalin,nautamine, restamin... với gần 100 tên thương mại. Dạng thuốc viên nén 10mg,viên nang 25mg, ống tiêm 10-30mg. Là thuốc kháng histamin, còn có tác dụng anthần chống nôn và chống co thắt. Dự phòng và điều trị nôn mửa uống 25-50mghoặc dùng 1 ống thuốc tiêm bắp. Không dùng thuốc cho người có thai, hoặc đangnuôi con bú. Không uống rượu khi đang dùng thuốc. Thuốc có thể gây buồn ngủ,quánh dịch nhày phế quản, khô miệng, táo bón... Scopoderm TTS: hoạt chất là scopolamin, là thuốc hệ điều trị q ...