Chứng vẹo cột sống

Vẹo cột sống có thể xảy ra ở mọi độ tuổi, trong đó dễ phát triển nhanh nhất ở tuổi dậy thì. Nhiều trẻ em ở Việt Nam bị vẹo cột sống nhưng không được phát hiện sớm, chỉ đến bệnh viện khám khi tình trạng bệnh đã nặng. Tại sao cột sống bị vẹo? Có nhiều nguyên nhân gây vẹo cột sống như bẩm sinh, vẹo cột sống kèm theo các bệnh lý tuỷ sống hay thần kinh cơ (bướu đa sợi thần kinh, hội chứng Marfan, rỗng tuỷ sống, thoát vị hạnh nhân tiểu não, di chứng sốt...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chứng vẹo cột sốngChứng vẹo cột sốngV ẹo cột sống có thể xảy ra ở mọi độ tuổi, trong đó dễ phát triển nhanh nhất ởtuổi dậy thì. Nhiều trẻ em ở Việt Nam bị vẹo cột sống nhưng không được pháthiện sớm, chỉ đến bệnh viện khám khi tình trạng bệnh đã nặng.Tại sao cột sống bị vẹo?Có nhiều nguyên nhân gây vẹo cột sống như bẩm sinh, vẹo cột sống kèm theocác bệnh lý tuỷ sống hay thần kinh cơ (bướu đa sợi thần kinh, hội chứngMarfan, rỗng tuỷ sống, thoát vị hạnh nhân tiểu não, di chứng sốt bại liệt...)hay không rõ nguyên nhân (vô căn). Vẹo cột sống vô căn chiếm đa số trườnghợp: 60 - 70%. Đa số trẻ dưới ba tuổi bị vẹo cột sống bẩm sinh hay liên quanbệnh lý, khó điều trị và tiên lượng nặng. Khoảng 20% trẻ vẹo cột sống ở tuổithiếu nhi (từ 3 - 10 tuổi) có nguyên nhân bệnh lý kèm theo.Sau mười tuổi, đa số là vẹo cột sống vô căn diễn biến nặng cho đến khi dừnglại ở độ tuổi trưởng thành. Vẹo cột sống người lớn là hậu quả của mắc vẹo cộtsống lúc nhỏ bị quên lãng hoặc vô căn hay bệnh lý. Phần lớn dị tật cột sốngcó nguyên nhân vô căn, còn lại là do các yếu tố liên quan đến di truyền, phảilao động sớm, ngồi học không đúng tư thế... Ngồi học sai tư thế dẫn đến chứng vẹo cột sống. Ảnh: Thu HàCàng nhỏ tuổi nguyên nhân bệnh lý kèm càng nhiều, càng khó điều trị. Vẹocột sống ở tuổi thanh thiếu niên thường là vô căn, việc điều trị thường cho kếtquả tốt dù b ảo tồn (giữa 20 - 40 độ vẹo) hay phẫu thuật (trên 40 độ vẹo). Tuynhiên, bệnh nhân càng đến khám muộn, vẹo càng nặng thì phẫu thuật càngnguy hiểm.Dấu hiệu phát hiện bệnh sớmBình thường cột sống của trẻ thẳng hàng khi nhìn từ cổ xuống lưng và thắtlưng. Nhìn ngang, cột sống hơi cong ở lưng và ưỡn bình thường ở thắt lưng.N ếu bị tật vẹo cột sống, nhìn phía sau khi trẻ đứng thẳng sẽ thấy vai xệ mộtbên, lồng ngực nhô lên một bên, có thể kèm theo vùng hông - thắt lưng nhôphía bên kia; xương chậu và háng cao hơn bên kia; cột sống lệch sang b ên.Cho trẻ cúi thắt lưng, nhìn phía sau sẽ thấy rõ lồng ngực hay hông thắt lưngnhô lên một hay hai bên. Đây là cách khám đơn giản giúp phát hiện các tậtvẹo cột sống tương đối sớm mà cha mẹ, người thân đều có thể thăm khámđược.Có ba cấp độ vẹo cột sống: Cấp độ 1, cột sống đã lệch nhưng chỉ có thể pháthiện bởi các chuyên gia, chưa ảnh hưởng đến chức năng hô hấp. Cấp độ 2,nhìn từ phía sau đã thấy cột sống cong vẹo, gù xương sườn do đốt sống bịxoay, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp nhẹ.Cấp độ 3, nhìn rõ cột sống vẹo lệch sang b ên, ảnh hưởng nặng chức năng hôhấp, có thể gây biến dạng khung chậu, khớp háng, chiều dài của lưng - thắtlưng ngắn lại, xương sườn ngực bị biến dạng gây suy hô hấp mạn tính, xuấthiện bệnh tim phổi mạn, các cơ quan trong ổ bụng bị chèn ép...Điều trị vẹo cột sống cho trẻĐiều trị vẹo cột sống dựa chủ yếu vào góc vẹo cột sống được khảo sát trênhình ảnh học. Ba cách điều trị:- Quan sát, theo dõi cho trẻ có góc vẹo dưới 20 độ.- Cho trẻ có góc vẹo cột sống giữa 20 và 40 độ mang nẹp thân.- Can thiệp phẫu thuật cho trẻ có góc vẹo trên 40 độ.Điều quan trọng nhất là, khi phát hiện chứng vẹo cột sống ở trẻ, cần đưa trẻđến các cơ sở y tế chuyên khoa cột sống hay chấn thương chỉnh hình thămkhám. Đến khám càng sớm, cơ hội cứu chữa càng cao, chi phí điều trị cũng íttốn kém. Bác sĩ sẽ cho khảo sát kỹ hình ảnh học để chẩn đoán và đánh giá độvẹo cột sống chính xác hơn và có biện pháp điều trị thích hợp.