Chương 4: MÔ HÌNH HÓA QUÁ TRÌNH XỬ LÝ

Mô hình hóa tiến trình nghiệp vụ (modeling business process) là sự biểu diễn đồthị các chức năng của quá trình để thu thập, thao tác, lưu trữ và phân phối dữ liệugiữa các bộ phận trong hệ thống nghiệp vụ cũng như giữa hệ thống và môi trườngcủa nó.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chương 4: MÔ HÌNH HÓA QUÁ TRÌNH XỬ LÝ MÔ HÌNH HÓA QUÁ TRÌNH XỬ LÝ4.1. Mô hình hóa tiến trình nghiệp vụ Mô hình hóa tiến trình nghiệp vụ (modeling business process) là s ự biểu di ễn đ ồthị các chức năng của quá trình để thu thập, thao tác, lưu trữ và phân phối dữ liệugiữa các bộ phận trong hệ thống nghiệp vụ cũng như giữa hệ thống và môi trườngcủa nó. Trong phương pháp phân tích HTTT hướng cấu trúc, các tài li ệu đ ầu tiên c ủa quátrình mô hình hóa quá trình nghiệp vụ là tập hợp các biểu đồ luồng dữ liệu biểu diễnmối liên hệ thông tin bên trong một hệ thống cũng như gi ữa hệ thống với môi tr ườngcủa nó theo một số góc nhìn nhận khác nhau. Các biểu đồ đó là: Biểu đồ ngữ cảnh: cho phạm vi hệ thống và môi trường của nó. Biểu đồ luồng dữ liệu vật lý của hệ thống hiện thời mô tả hệ thống hiện thời, chỉra các cái vào, cái ra của nó và các công c ụ, ph ương ti ện đang đ ược s ử d ụng đ ể th ựchiện các chức năng. Biểu đồ luồng dữ liệu logic của hệ thống hiện thời chỉ ra các chức năng xử lý dữliệu và các dữ liệu được thực hiện trong hệ thống hiện thời và b ỏ qua nh ững y ếu t ốvật chất (con người và các phương tiện vật chất) để thực hiện chúng. Biểu đồ luồng dữ liệu logic cho hệ thống mới biểu diễn các chức năng xử lý dữliệu và các dữ liệu trong hệ thống mới mà chưa tính đ ến ph ương ti ện v ật ch ất đ ểthực hiện chúng. Biểu đồ luồng dữ liệu vật lý của hệ thống cần xây dựng là sản phẩm thiết kế cầnxây dựng cho hệ thống mới. Trong trường hợp sử dụng các công cụ CASE để xây dựng các bi ểu đ ồ trên đây,tất cả các đối tượng và cấu trúc của các biểu đồ được đưa vào từ điển dự án (projectdictionary) hay kho dữ liệu của CASE (CASE repository).4.2. Biểu đồ luồng dữ liệu Các biểu đồ mô tả mô hình nghiệp vụ quá trình xử lý trên đậy dựa trên c ơ sở c ủamô hình có tên là biểu đồ luồng dữ liệu.4.2.1. Định nghĩa và ký pháp Có hai loại ký pháp chuẩn được dùng để biểu diễn bi ểu đồ luồng d ữ li ệu, và c ảhai loại đều sử dụng bốn ký pháp để biểu diễn cùng một số sự v ật, đó là: luồng dữliệu, kho dữ liệu, tiến trình và tác nhân. Những ký pháp được dùng trong tài liệu này làcủa Gane và Sarson (1979) (loại khác là của Demarco và Yourdon-1979) Luồng dữ liệu (data flow) là các dữ liệu di chuyển từ một vị trí này đến m ột v ị tríkhác trong hệ thống trên một vật mang nào đó. Một luồng dữ liệu có thể biểu diễn trên một vật m ạng như đ ơn hàng c ủa kháchhay tờ sec trả lương. Nó cũng có thể là một kết quả truy v ấn nh ận đ ược t ừ m ột c ơ s ởdữ liệu được truyền trên mạng, hay những dữ liệu được cập nhật vào máy tính, đượchiện ra màn hình hay in ra máy in. Như vậy, luồng dữ li ệu có thể bao gồm nhi ềumảng dữ liệu riêng biệt được sinh ra ở cùng m ột thời gian và di chuyển đ ến cùng m ộtđích. Trong biểu đồ luồng dữ liệu vật lý, luồng dữ liệu là các d ữ li ệu đ ược l ưu trênmạng vật lý, và vì thế tên luồng dữ liệu được chọn là tên của chính vật mang như:đơn hàng, giấy báo giá, hợp đồng cung ứng, hóa đơn bán hàng… Luồng dữ liệu được ký hiệu bằng mũi tên có chiều chỉ hướng dữ liệu di chuyểnvà tên của dữ liệu được ghi ở trên nó (hình 4.1). Tên dữ liệu phải là một mệnh đềdanh từ và phải thể hiện được sự tổnh hợp của các phần tử dữ li ệu riêng bi ệt ch ứatrong đó. Kho dữ liệu (data store) là các dữ liệu được lưu giữ tại một vị trí. Một kho dữliệu có thể biểu diễn các dữ liệu được lưu trữ ở nhiều vị trí không gian khác nhau (cácthư mục khác nhau, các máy tính khác nhau, một cặp hồ sơ cùng loại,…). M ột kho d ữliệu có thể chứa dữ liệu về khách hàng, sinh viên, đơn hàng, hóa đơn bán hàng.. Hình chữ nhật khuyết một cạnh (bên phải hay bên trái) được dùng để biểu diễnmột kho dữ liệu. Sát cạnh trái (phải) của hình chữ nhật có một ô dùng để ghi số hiệukho dữ liệu, bên trong hình chữ nhật ghi tên kho dữ liệu (hình 4.1). Tên kho dữ liệuphải là một mệnh đề danh từ, ví dụ: “đơn hàng”, “hóa đơn bán hàng”… Luồng dữ liệu Tên luồng dữ liệu 0 Tên tiến trình Tiến trình Tác nhân Tên tác nhân D 1 Tên kho dữ liệu Kho dữ liệu Hình 4.1. Các ký pháp của biểu đồ luồng dữ liệu Tiến trình (process) là một hay một số công việc hoặc hành động có tác động lêncác dữ liệu làm cho chúng di chuyển, thay đổi, được lưu trữ hay phân phối. Quá trình xử lý dữ liệu trong một hệ thống thường gồm nhiều tiến trình khác nhauvà mỗi tiến trình thực hiện một phần chức năng nghi ệp v ụ nào đó. Ti ến trình có th ểđược xem xét là vật lý nếu có chỉ ra con người hay phương tiện thực thi chức năng đó.Trong trường hợp ngược lại ta có một tiến trìng logic. Hình chữ nhật góc tròn được dùng để ký hiệu một tiến trình. Một đường gạchngang phía trên chia hình chũ nhật làm hai phần: ph ần tr ...