Chương 4: những vấn đề phát triển trong kinh tế xã hội

Tham khảo tài liệu chương 4: những vấn đề phát triển trong kinh tế xã hội, khoa học xã hội, kinh tế chính trị phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chương 4: những vấn đề phát triển trong kinh tế xã hộiNh÷ng vÊn ®Ò Kinh tÕ - x∙ héi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn Ch−¬ng IV Nh÷ng vÊn ®Ò Kinh tÕ - x∙ héi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn Kh«ng cã mét x· nµo cã thÓ ch¾c ch¾n h−ng thÞnh vµ cã h¹nh phóc, khi phÇn línng−êi d©n ph¶i sèng trong c¶nh nghÌo ®ãi vµ khæ cùc Adam Smith -1 -Nh÷ng vÊn ®Ò Kinh tÕ - x∙ héi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn4.1. T¨ng tr−ëng kinh tÕ, ph©n phèi thu nhËp vµ nghÌo ®ãi Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø II, c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn ®Òu nhÊn m¹nh vai trß quanträng cña t¨ng tr−ëng, coi ®ã lµ ®iÒu kiÖn thiÕt yÕu cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Nh−ng, thùc tÕ nh÷ng n¨m 60, nh÷ng n¨m 70 vµ c¶ ngµy nay mÆc dï nhiÒu n−íc®ang ph¸t triÓn ®¹t ®−îc tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ ®−îc t−¬ng ®èi cao, n©ng cao ®−îc møcthu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi, tuy nhiªn møc sèng cña hµng tr¨m triÖu ng−êi ë ch©u Phi,ch©u ¸, ch©u Mü Latinh hÇu nh− kh«ng t¨ng; tû lÖ thÊt nghiÖp t¨ng ë n«ng th«n vµ thµnh thÞt¨ng lªn, ph©n phèi thu nhËp cµng trë nªn xÊu ®i; nghÌo ®ãi vÉn lµ mét thùc tÕ phæ biÕn ëc¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn. (Theo B¸o c¸o cña Tæ chøc l−¬ng thùc vµ n«ng nghiÖp Liªn hîp quèc c«ng bè ngµy14/10/1999, T×nh tr¹ng kh«ng an toµn vÒ l−¬ng thùc trªn thÕ giíi cho biÕt sè ng−êi ®ãi ëc¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn nh− sau: Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng , khu vùc cã nhiÒu ng−êi ®ãinhÊt víi 526 triÖu ng−êi. Riªng ë Ên §é cã tíi 204 triÖu ng−êi ®ãi, nhiÒu h¬n c¶ sè ng−êi®ãi ë ch©u Phi cã 180 triÖu ng−êi) Mét c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr−ëng vµ ph©n phèi thu nhËptrong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña mét quèc gia ®−îc nhiÒu ng−êi biÕt ®Õn lµ M« h×nh ch÷ Ung−îc cña S.Kuznets. Khi nghiªn cøu mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr−ëng víi sù b×nh ®¼ng trongph©n phèi thu nhËp ë c¸c n−íc ph¸t triÓn ph−¬ng T©y, Kuznets nhËn thÊy gi÷a thu nhËpb×nh qu©n ®Çu ng−êi vµ HÖ sè Gini cã mèi quan hÖ ®−îc m« t¶ b»ng h×nh d−íi ®©y: HÖ sè Gini bÊt 0.6 b×nh ®¼ng t¨ng 0.3 0.2 thÊp trung b×nh cao 0 thu nhËp/ng−êi H×nh 4.1 : Mèi quan hÖ gi÷a thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi vµ HÖ sè Gini M« h×nh cã h×nh d¹ng ch÷ U ng−îc ë trªn cho thÊy: khi thu nhËp b×nh quan ®Çung−êi thÊp, HÖ sè Gini nhá - møc ®é bÊt b×nh ®¼ng trong ph©n phèi thu nhËp thÊp, khi thunhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi t¨ng tõ møc thÊp tíi møc trung b×nh, HÖ sè Gini t¨ng - møc bÊtb×nh ®¼ng t¨ng vµ khi thu nhËp t¨ng tõ møc trung b×nh lªn møc cao, HÖ sè Gini l¹i gi¶mxuèng - bÊt b×nh ®¼ng gi¶m, hay sù ph©n phèi ®−îc c¶i thiÖn. -2 -Nh÷ng vÊn ®Ò Kinh tÕ - x∙ héi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn Nh÷ng sè liÖu gÇn ®©y cña c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn cho thÊy gi÷a t¨ng tr−ëng vµbÊt b×nh ®¼ng trong ph©n phèi thu nhËp kh«ng hoµn toµn gièng nh− quy luËt mµ Kuznets ®·chØ ra, tèc ®é t¨ng tr−ëng cao ë giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kh«ng nhÊt thiÕt lµmcho ph©n phèi thu nhËp xÊu ®i nh− ng−êi ta vÉn t−ëng. Vµ khi thu nhËp b×nh qu©n ®Çung−êi ®· kh¸ cao còng kh«ng b¶o ®¶m ph©n phèi thu nhËp sÏ tèt h¬n, bëi v× t¨ng tr−ëng chØlµ ®iÒu kiÖn cÇn chø ch−a ®ñ ®Ó gi¶m bÊt b×nh ®¼ng trong ph©n phèi thu nhËp vµ xo¸ ®ãigi¶m nghÌo. BÊt b×nh ®¼ng phô thuéc vµo: D©n sè, lùc l−îng lao ®éng: ThÊt nghiÖp, tiÒn c«ng (-); Vèn con ng−êi: C¬ héi lµm viÖc, t¨ng thu nhËp (+); Vèn vËt chÊt: CÊu tróc nÒn kinh tÕ: Vèn, tµi s¶n tËp trung vµo mét sè Ýt ng−êi (doanh nghiÖp), khi t¨ng tr−ëng th× chØ mét sè Ýt ng−êi ®−îc h−ëng lîi Ých tõ t¨ng tr−ëng (-). Do vËy tuú thuéc vµo ®−êng lèi ph¸t triÓn cña mçi quèc gia: nÕu chÝnh s¸ch vµ sùcan thiÖp cña ChÝnh phñ thÝch hîp sÏ cã t¸c ®éng tèt ®Ó gi¶m bÊt c«ng trong ph©n phèi thunhËp vµ gi¶m ®ãi nghÌo, nÕu chÝnh s¸ch vµ sù can thiÖp cña ChÝnh phñ kh«ng ®−îc tho¶®¸ng sÏ cã thÓ lµm t¨ng bÊt b×nh ®¼ng trong ph©n phèi thu nhËp vµ t¨ng tû lÖ nghÌo ®ãi. Mét vÊn ®Ò ®Æt ra cho mçi quèc gia ®i sau lµ ph¶i häc tËp vµ rót kinh nghiÖm cñac¸c n−íc ®i tr−íc, trong tõng hoµn c¶nh, ®iÒu kiÖn cña quèc gia m×nh t×m ra ®−êng lèi ph¸ttriÓn hîp lý riªng ®Ó rót ng¾n thêi gian qu¸ ®é trë thµnh quèc gia ph¸t triÓn vµ b¶o ®¶mb×nh ®¼ng h¬n trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. §Ó lµm râ vÊn ®Ò nµy chóng ta xem xÐt 2 c©u hái: 1. Mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr−ëng kinh tÕ, ph©n phèi thu nhËp vµ nghÌo ®ãi nh− thÕ nµo? 2. CÇn cã chÝnh s¸ch g× ®Ó lµm gi¶m bít ...