CHƯƠNG 5: DUNG SAI LẮP GHÉP MỘT SỐ MỐI GHÉP ĐẶC BIỆT

Cấp chính xác ổ lăn:- Ổ lăn là một bộ phận máy đã được tiêu chuẩn hóa trong ngành cơ khí, chúng đượcsản xuất ở những nhà máy có mức độ chuyên môn hóa rất cao.- Theo TCVN 1484 – 85 quy định 5 cấp chính xác chế tạo ổ lăn quy định 5 cấp chínhxác chế tạo ổ lăn là: 0, 6, 5, 4, 2 theo thứ tự tăng dần.- Các cấp chính xác đặc trưng bởi trị số sai lệch giới hạn kích thước, độ chính xácquay và độ chính xác về vị trí tương quan giữa các...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHƯƠNG 5: DUNG SAI LẮP GHÉP MỘT SỐ MỐI GHÉP ĐẶC BIỆTChương V: DUNG SAI LẮP GHÉP MỘT SỐ MỐI GHÉP ĐẶC BIỆT VÀ TRUYỀN ĐỘNG BÁNH RĂNG5.1 Dung sai lắp ghép ổ lăn 5.1.1 Cấp chính xác ổ lăn - Ổ lăn là một bộ phận máy đã được tiêu chuẩn hóa trong ngành cơ khí, chúng đượcsản xuất ở những nhà máy có mức độ chuyên môn hóa rất cao. - Theo TCVN 1484 – 85 quy định 5 cấp chính xác chế tạo ổ lăn quy định 5 cấp chínhxác chế tạo ổ lăn là: 0, 6, 5, 4, 2 theo thứ tự tăng dần. - Các cấp chính xác đặc trưng bởi trị số sai lệch giới hạn kích thước, độ chính xácquay và độ chính xác về vị trí tương quan giữa các bề mặt ổ. CCX 0 6 5 4 2 Độ đảo hướng kính (µm) 20 10 5 3 2,5 Giá thành tương đối 1 1,3 2 4 10 - Trong chế tạo cơ khí thường sử dụng ổ lăn có cấp chính xác 0 và 6. Trong trườnghợp cần độ chính xác quay cao, số vòng quay lớn thì sử dụng ổ cấp chính xác 5 hoặc 4như: ổ trục chính máy mài, ổ trục động cơ cao tốc … Ổ lăn cấp chính xác 2 dùng chonhững dụng cụ đo chính xác và những máy công cụ siêu chính xác - Ký hiệu ổ: 6 – 205. Trong đó ổ cấp chính xác 0 thì không ghi số hiệu- Ổ lăn được lắp với trục theo bề mặt trụ trong của vòng trong và lắp với lỗ thân hộptheo bề mặt trụ ngoài của vòng ngoài. - Các bề mặt lắp ghép của ổ lăn đều là các bề mặt lắp ghép trụ trơn, vì vậy miềndung sai kích thước trục và lỗ được chọn theo tiêu chuẩndung sai lắp ghép bề mặt trụ trơn theo TCVN 2245 - 99. - Để đạt được tính đổi lẫn chức năng hoàn toàn cũng như đểgiảm bớt số loại ổ thì đường kính ngoài D và đường kính trongd được tiêu chuẩn hóa. Khi sử dụng ổ, muốn tạo ra các đặctính khác nhau của mối ghép thì phải thay đổi miền dung saicủa kích thước trục và lỗ hộp tương ứng đảm bảo điều kiệnlàm việc của ổ. D được gọi là trục cơ sở, d được gọi là lỗ cơsở Hình 5.1 Mối lắp ổ lăn 45 5.1.2 Đặc tính tải trọng và dạng tải trọng - Chọn được kiểu lắp cho ổ tức là lựa chọn miền dung sai kích thước trục và lỗ thânhộp. Để chọn được kiểu lắp trục với vòng trong và lỗ hộp với vòng ngoài phụ thuộcchủ yếu vào đặc tính và dạng tải trọng tác dụng lên các vòng của ổ lăn. - Đặc tính tải trọng: 2 loại + Tải trọng va đập và rung động vừa phải, quá tải trong một thời gian ngắn tới 150%so với tải trọng tính toán. Kσ ≥ 1,5 + Tải trọng va đập và rung động lớn, quá tải tới 300% so với tải trọng tính toán. Kσ≥1,5 - Dạng tải trọng tác dụng lên các vòng của ổ lăn bao gồm 3 dạng: Dạng tải trọng cụcbộ, chu kỳ và dao động. +) Dạng tải cục bộ: Vòng chịu tải cục bộ là lúc nó cố định và chịu tác dụng củamột lực hướng tâm cố định về phương, chiều và độ lớn. Hoặc khi nó quay chịu tác dụngcủa lực hướng tâm quay cùng tốc độ. Khi đó chỉ có một phần nhỏ đường lăn chịu tải và truyền tải trong đó cho một phầntương ứng của bề mặt lắp ghép. Hình 5.2 Dạng tải cục bộ Hình 5.2.a) - vòng trong chịu tải cục bộ hình 5.2.b) - vòng ngoài chịu tải cục bộ +) Dạng tải chu kỳ: Vòng chịu tải chu kỳ là lúc nó chịu một lực hướng tâm lầnlượt tác dụng lên khắp đường lăn của ổ và truyền tải trọng đó lần lượt lên khắp bề mặtlắp ghép. hình a) vòng ngoài chịu tải chu kỳ hình b) vòng trong chịu tải chu kỳ 46 Hình 5.3 Biểu đồ ứng suất khi ổ lăn chịu tải cục bộ và chịu tải chu kỳ +) Dạng tải dao động: Vòng chịu tải dao động khi nó chịu một lực hướng tâm tácdụng lên một phần đường lăn, nhưng lực đó có phương chiều dao động trong phầnđường lăn ấy theo chu kỳ quay của lực. Hình 5.4 Biểu đồ ứng suất của ổ lăn khi chịu tải dao động Giả sử vòng lăn chịu hai tải trọng hướng tâm Pn cố định và Pb quay. Xẩy ra haitrường hợp.   - Nếu > Pb: Tổng hợp hai tải trọng đó lại thành lực R khi Pb quay mút của lực Pn tổng hợp R sẽ vạch ra một vòng tròn tâm O (là mút của Pn ) và bán kính là trị số của Pb 47   gốc trùng với Pb và Pn ). Vì Pn > Pb nên gốc của R nằm ngoài vòng tròn tâm O và do đó tại thời điểm bất kỳ phương tác dụng của R chỉ nằm trong giới hạn góc α mà thôi.Do đó đối với vòng quay chịu tải chu kỳ.  Còn vòng cố định chịu tải hạn chế trong phần đường lăn giới hạn bởi góc α, nh ...