Chương 6 TƯ TƯỞNG HCM VỀ DÂN CHỦ VÀ XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC CỦA DÂN,DO DÂN, VÌ DÂN

1- Khái niệm dân chủ Xuất phát từ tiếng Hy lạp ( Demos : nhân dân + kratos : sức mạnh, quyền lực à Demoskratos : dân chủ ) dân chủ có nghĩa là quyền lực thuộc về nhân dân. Trong xã hội có giai cấp, quyền lực ấy được thể chế thành chế độ nhà nước ( gọi là chế độ dân chủ) Với tư cách là hình thức tổ chức chính trị của nhà nước, DC xuất hiện cùng với sự xuất hiện của nhà nước. Khác với các hình thức khác của thiết chế nhà nước,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chương 6 TƯ TƯỞNG HCM VỀ DÂN CHỦ VÀ XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC CỦA DÂN,DO DÂN, VÌ DÂN Chương VI: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ DÂN CHỦ VÀ XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC CỦA DÂN,DO DÂN, VÌ DÂN I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ DÂN CHỦ 1- Khái niệm dân chủ Xuất phát từ tiếng Hy lạp ( Demos : nhân dân + kratos : sức mạnh, quyền lực à Demoskratos : dân chủ ) dân chủ có nghĩa là quyền lực thuộc về nhân dân. Trong xã hội có giai cấp, quyền lực ấy được thể chế thành chế độ nhà nước ( gọi là chế độ dân chủ) Với tư cách là hình thức tổ chức chính trị của nhà nước, DC xuất hiệ n cùng với sự xuất hiện của nhà nước. Khác với các hình thức khác của thiết chế nhà nước, trong thiết chế DC, quyền của đa số, quyền bình đẳng của mọ i công dân, tính tối cao của pháp luật được chính thức thừa nhận; những cơ quan cơ bản của nhà nước do bầu cử mà lập ra. 2. Quan niệm của Hồ Chí Minh về dân chủ * Dưới góc độ địa vị của dân : Người viết: “ nước ta là nức dân chủ, nghĩa là nhà nước do nhân dân làm chủ” , “Chế độ ta là chế độ dân chủ. Tức là nhân dân dân làm chủ”, “ Nước ta là nước dân chủ, địa vị cao nhất là dân, vì dân là chủ” Từ đó có thể khái quát, quan niệ m về dân chủ của HCM bao gồm hai mệnh đề : “Dân là chủ” và “ Dân làm chủ” “Dân là chủ” là nói đến vị thế của dân trong xã hội, là “người chủ” của xã hội, chứ không phải là “dân đen, con đỏ” như trong xã hội phong kiến. “Nước ta là nước dân chủ. Bao nhiêu lợi ích đều vì dân”, “Quyền hành và lực lượng đều ở nơi dân” “Dân làm chủ” là nói đến quyền và nghĩa vụ của công dân. Trong một nước dân chủ, người dân có đầy đủ các quyền công dân cơ bản, đồng thời phải có nghĩa vụ làm tròn bổn phận công dân 1PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com “Dưới chế độ dân chủ cộng hòa… Nhân dân có nghĩa vụ, đồng thời có quyền lợi. Nhân dân có quyền tự do tư tưởng, tự do tổ chức, tự do tín ngưỡng, v.v. có quyền ứng cử và bầu cử. Đàn bà có mọi quyền lợi như đàn ông. Các dân tộc trong nước đều có quyền lợi như nhau. Nhân dân được hưởng những quyền lợi ấy, cho nên mọi người cần phải hăng hái làm tròn nghĩa vụ của mình trong mọi công việc kháng chiến, cứu nước, xây dựng nước nhà”.(VII-219) Tuy nhiên quyền ấy phải thực hiện trong khuôn khổ của pháp luật, chứ không phải dân chủ vô nguyên tắc “Nếu Chính phủ sai thì phải phê bình, phê bình nhưng không phải là chửi” (V-60) * Dưới góc độ là thể chế nhà nước : “Nhân dân là ông chủ nắm chính quyền. Nhân dân bầu ra đại biể u thay mặt mình thực hành chính quyền ấy. Thế là dân chủ” 3. Xây dựng các thiết chế để thực hành dân chủ a. Xây dựng Hiến pháp và pháp luật Ngay sau ngày công bố độc lập, 3-9-1945 tại phiên họp đầu tiên của Hội đồng chính phủ, Hồ Chí Minh đã nêu lên một trong những công việc cấp bách là ban hành Hiến pháp để đảm bảo quyền dân chủ “Trước chúng ta đã bị chế độ quân chủ chuyên chế cai trị, rồi đến chế độ thực dân không kém phần chuyên chế, nên nước ta không có hiến pháp. Nhân dân ta không được hưởng quyền tự do dân chủ. Chúng ta phải có một hiến pháp dân chủ”. Ngày 20-9-1945, một Uỷ ban dự thảo Hiến pháp đã được thành lập do Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trì.Ngày 9-11-1946, Quốc hội đã thông qua Hiế n pháp của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.Hiến Pháp ghi nhận các quyền tự do, dân chủ của nhân dân b. Xây dựng các tổ chức Đảng, Nhà Nước, Mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội vững mạnh để bảo đảm dân chủ trong xã hội - Xây dựng Đảng với tư cách là Đảng cầm quyền. Phải bảo đảm và phát huy dân chủ trong Đảng thì mới bảo đảm được dân chủ của toàn xã hội. Dân chủ trong Đảng là nhân tố quyết định tới trình độ dân chủ của xã hội. - Nhà nước thực hiện chức năng quản lý xã hội của mình thông qua việc thực thi ý chí của giai cấp công nhân và nhân dân lao động đối với sự phát triển của đất nước. Nhà nước thể chế hoá toàn bộ bản chất dân chủ của chế độ. 2PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com - Các tổ chức Mặt trận và đoàn th ...