Chương 7: Bảo trì phần mềm và quản lý thay đổi phần mềm

Chương 7: Bảo trì phần mềm và quản lý thay đổi phần mềm giới thiệu đến bạn đọc những nội dung về hoạt động bảo trì phần mềm và phân loại, đặc điểm của bảo trì phần mềm, công việc bảo trì phần mềm và một số hiệu ứng lề, một số hình thức bảo trì phần mềm, quản lý thay đổi phần mềm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chương 7: Bảo trì phần mềm và quản lý thay đổi phần mềm Chương 7: Bảo trì phần mềmvà quản lý thay đổi phần mềmCHƯƠNG 7 BẢO TRÌ PHẦN MỀM VÀ QUẢN LÝ THAY ĐỔI PHẦN MỀM Bảo trì là giai đoạn cuối cùng của một chu trình phát triển phần mềm. Cácchương trình máy tính luôn thay đổi- phải mở rộng, sửa lỗi, tối ưu hoá,...và theo thốngkê thì bảo trì chiếm đến 70% toàn bộ công sức bỏ ra cho một dự án phần mềm. Dovậy, bảo trì là một hoạt động phức tạp nhưng nó lại là vô cùng cần thiết trong chu trìnhsống của sản phẩm phần mềm để đảm bảo cho phần mềm phù hợp với người sử dụng. Do nhu cầu phát triển của các hệ thống thông tin, rất hiếm hay không muốn nóilà không thể có một hệ thống thông tin không có sự thay đổi trong suốt chu trình sốngcủa nó. Để duy trì tính đúng đắn, trật tự trong giai đoạn bảo trì thì quản lý sự thay đổiphần mềm là một hoạt động cần thiết song song.7.1. HOẠT ĐỘNG BẢO TRÌ PHẦN MỀM VÀ PHÂN LOẠI Bảo trì phần mềm là phức tạp và chúng ta có thể chia hoạt động bảo trì ra làmbốn hoạt động như sau: 1. Bảo trì hiệu chỉnh Công việc bảo trì đầu tiên cần phải thực hiện là do việc kiểm tra chương trìnhkhông thể tránh được mội lỗi ẩn chứa bên trong một hệ phần mềm lớn. Trong khi sửdụng bất kỹ một chương trình lớn nào, các lỗi sẽ được báo về lại cho người phát triển. Bảo trì hiệu chỉnh chính là quá trình phân tích và hiệu chỉnh một hay nhiều lỗicủa chương trình. 2. Bảo trì tiếp hợp Hoạt động thứ hai diễn ra bởi sự thay đổi thường xuyên môi trường. Những thếhệ phần cứng mới dường như được công bố theo chu trình 24 tháng một lần. Những hệđiều hành mới hay phiên bản mới của các hệ cũ đều đặn xuất hiện; thiết bị ngoại vi vàcác thành phần hệ thống khác liên tục được nâng cấp và thay đổi. Thời gian hữu dụngcủa một phần mềm ứng dụng mặt khác lại dễ dàng vượt qua thời hạn mười năm, lâuhơn môi trường hệ thống đã phát triển nó đầu tiên. Bảo trì tiếp hợp là hoạt động sửa đổi phần mềm để thích ứng được với nhữngthay đổi của môi trường. 141 Chương 7: Bảo trì phần mềmvà quản lý thay đổi phần mềm 3. Bảo trì hoàn thiện Hoạt động thứ ba diễn ra khi một phần mềm đã được hoàn tất thành công. Hoạtđộng này chiếm hầu hết các công sức tiêu tốn cho việc bảo trì phần mềm. Lúc sử dụng,các yêu cầu về những khả năng mới, các thay đổi những chức năng đã có, và các mởrộng tổng quát được người dùng gửi đến. Để thỏa mãn những yêu cầu phát triển của người sử dụng, ta tiến hành bảo trìhoàn thiện. 4. Bảo trì phòng ngừa Bảo trì phòng ngừa là hoạt động bảo trì diễn ra khi phần mềm được thay đổi đểcải thiện tính năng bảo trì hay độ tin cậy trong tương lai hoặc để cung cấp một nềntảng tốt hơn cho những mở rộng sau này. Bảo trì phòng ngừa, hoạt động này vẫn còn nhiều xa lạ trong thế giới phần mềmhiện nay. Các thuật ngữ dùng để mô tả ba hoạt động bảo trì đầu tiên là do Swanson đềxướng. Thuật ngữ thứ tư thường được dùng trong việc bảo trì phần cứng hay các hệthống vật lý khác. Tuy nhiên cần chú ý rằng những điểm tương tự giữa bảo trì phầnmềm và bảo trì phần cứng có thể gây nhầm lẫn. Phần mềm khác với phần cứng, khôngthể tận dụng được, vì vậy hoạt động bảo trì phần cứng chủ yếu - thay thế các bộ phậnbị hỏng hóc hay gãy vỡ - không được kể đến. Trong thực tế của hoạt động bảo trì, các nhiệm vụ được làm như một phần củabảo trì tiếp hợp và bảo trì hoàn thiện cũng giống như các nhiệm vụ cần làm trong giaiđoạn phát triển của một chu trình phần mềm. Để tiếp hợp hay hoàn thiện, chúng ta đềuphải xác định yêu cầu, thiết kế lại, tạo mã và kiểm tra phần mềm có được. Thôngthường các nhiệm vụ đó đã được gọi là bảo trì rồi.7.2. ĐẶC ĐIỂM CỦA BẢO TRÌ PHẦN MỀM Bảo trì phần mềm cho tới gần đây vẫn còn là một giai đoạn bị coi nhẹ của chutrình phần mềm. Kiến thức về bảo trì có được rất ít khi so sánh với các giai đoạn hoạchđịnh và phát triển. Có rất ít các số liệu nghiên cứu và chế tạo tập trung vào đề tài này,vầ rất ít các phương pháp kỹ thuật được đưa ra. Để hiểu được điểm bản chất của bảotrì, chúng ta sẽ xem xét các vấn đề từ ba góc độ khác nhau: • Các hoạt động cần thiết để hoàn thành giai đoạn bảo trì và tính toàn vẹn của một cách tiếp cận theo công nghệ phần mềm đối với hiệu quả của những hoạt động đó, hay sự thiếu hụt nó. • Chi phí kèm theo giai đoạn bảo trì. • Các vấn đề thường gặp phải khi tiến hành bảo trì phần mềm.7.2.1. Bảo trì có cấu trúc đối với bảo trì không cấu trúc. Nếu thành phần có được duy nhất của một cấu hình phần mềm là mã nguồn,hoạt động bảo trì bắt đầu với việc đánh giá chi tiết mã nguồn thường là khá phức tạp 142 Chương 7: Bảo trì phần mềmvà quản lý thay đổi phần mềmvới những tài liệu nghèo nàn bên trong. Những đặc điểm tế nhị như cấu trúc phầnmềm, các cấu trúc dữ liệu toàn cục, giao diên hệ thống,hoạt động và các ràng buộcthiết kế thường rất khó sáng tỏ và hay bị hiểu lầm. Các thay đổi lặt vặt thường xuyênlàm cho các mã rất khó đánh giá. Các kiểm tra hồi quy (lặp lại các kiểm tra trước kiađể đảm bảo rằng những thay đổi không tạo ra lỗi trong phần mềm đã hoạt động) làkhông thể thực hiện được bởi không hề có các bản lưu về các kiểm tra đó. Chúng tađang tiến hành phép bảo trì không cấu trúc và đang phải trả giá (khi lãng phí công sứcvà gây tâm trạng thất vọng). Sự trả giá này luôn đi kèm với các phần mềm đã khôngđược phát triển theo những phương pháp đúng đắn. Nếu có một cấu hình phần mềm hoàn thiện, nhiệm vụ bảo trì bắt đầu bằng việcđánh giá các tài liệu thiết kế. Sau đó là xác định các đặc điểm thuộc cấu trúc quantrọng, các đặc điểm hoạt động và giao di ...