Chương 7 : Cho thuê tài chính

Mục tiêu: Chương này sẽ nghiên cứu nghiệp vụ cho thuê tàI chính bao gồm quy trình thực hiện nghiệp vụ cho thuê và những nội dung phân tích đặc thù trong cho thuê tàI chính đối với khách hàng.Hoạt động cho thuê ra đời khá sớm, 2000 năm trước ở công nguyên ở Sumerians đối với dụng cụ nông nghiệp và công cụ cầm tay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chương 7 : Cho thuê tài chính CHƯƠNG VII: CHO THUÊ TÀI CHÍNH • Mục tiêu: Chương này sẽ nghiên cứu nghiệp vụ cho thuê tàI chính bao gồm quy trình thực hiện nghiệp vụ cho thuê và những nội dung phân tích đặc thù trong cho thuê tàI chính đối với khách hàng. • Nội dung: 7.1. CHO THUÊ TÀI CHÍNH 7.1.1. Nguồn gốc ra đời và sự phát triển của các công ty cho thuê Hoạt động cho thuê ra đời khá sớm, 2000 năm trước công nguyên ở Sumerians đối với dụng cụ nông nghiệp và công cụ cầm tay. Cho thuê đất nông nghiệp xuât hiện trong nền văn minh Babylonia khoản 1800 năm TCN và ở Hy Lạp 370 năm TCN, sau đó tài snả cho thuê được mở rông ra nhiều loại khác như các thiết bị, máy móc, tàu thuyền và súc vật. Đến thế kỷ 19, đã phát triển các loại tài sản cho thuê có giá trị lớn như toa xe, đường ray, đầu máy xe lửa ở Anh năm 1884 và ở Hoa Kỳ cuối thế kỷ 19. Mặc dù phát triển khá sớm nhưng hoạt động cho thuê chỉ trở thành ngành kinh doanh thật sự vào giữa thế kỷ 20. công ty chuyên hoạt động cho thuê đầu tiên được thành lập vào 5/1952 ở Mỹ là Công ty cho thuê Hoa Kỳ. Từ đó hoạt động cho thuê phát triển rộng rãi ở Mỹ và Châu Âu. Ơớ Châu Aù, Nhật là quốc gia có ngành kinh doanh cho thuê ra đời sớm nhất, công ty cho thuê đầu tiên của Nhật là công ty Orient thành lập 1963. Đầu những năm 70, hoạt động cho thuê mới xuất hiện ở Hàn Quốc, ấn Độ, Indonesia và đến đầu những năm 80, hoạt động cho thuê mới phát triển hầu hết ở các nước Châu á. ở Việt Nam, hoạt động cho thuê phát triển khá muộn, ngân hàng đầu tiên trong lĩnh vực này là ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (thành lập công ty cho thuê năm 1994). Hiện nay, cả nước có 9 công ty cho thuê tài chính bao gồm các công ty cho thuê trực thuộc các ngân hàng thương mại, công ty cho thuê liên doanh, và công ty cho thuê 100% vốn nước ngoài. Theo luật TCTD Việt Nam, cho thuê tài chính là chức năng của các công ty cho thuê tài chính, đây là định chế tài chính phi ngân hàng. 7.1.2. Định nghĩa cho thuê 7.1.2.1. Định nghĩa cho thuê Cho thuê (leasing) là một giao dịch hợp đồng giữa 2 chủ thể - bên chủ sở hữu tài snả và bên sử dụng tài sản, trong đó, bên chủ sở hữu tài snả - bên cho thuê chuyển giao tài sản cho bên đi thuê sử dụng trong một khoản thời gian nhất định và bên sử dụng tài sản phải thanh toán tiền thuê cho bên chủ sở hữu tài sản. Từ định nghĩa này cho thấy, cho thuê có đặc điểm: - Là sự thoả thuận giữa bên cho thuê và bên đi thuê làm phát sinh sự tách rời giữa quyền sở hữu và quyền sử dụng tài sản trong thời hạn thuê. - Bên đi thuê có nghĩa vụ thanh toán tiền thuê cho bên chủ sở hữu trong thời hạn thuê theo mức thoả thuận. - Khi kết thúc hợp đồng thuê, bên đi thuê phải trả lại tài sản cho bên chủ sở hữu. Cho thuê có 2 loại: Thuê vận hành (operating leases) và Thuê tài chính (financial leases). Cho thuê vận hành là loại cho thuê ngắn hạn, bên thuê có thể huỷ bỏ hợp đồng, bên cho thuê chịu trách nhiệm bảo trì, đóng bảo hiểm và thuế tài sản Cho thuê tài chính hay còn gọi là cho thuê vốn (capital leases) là loại cho thuê dài hạn, bên thuê không được huỷ bỏ hợp đồng, chịu trách nhiệm bảo trì, đóng bảo hiểm và thuế tài sản. Theo quy định của Uỷ ban tiêu chuẩn kế toán quốc tế, bất cứ một giao dịch cho thuê nào thoả mãn ít nhất 1 trong 4 tiêu chuẩn sau đều được gọi là cho thuê tài chính. - Quyền sở hữu tài sản được chuyển giao khi chấm dứt hợp đồng thuê. - Hợp đồng thuê có quy định quyền chọn mua - Thời hạn hợp đồng bằng phần lớn thời gian hoạt động của tài sản - Hiện giá của các khoản tiền thuê lớn hơn hoặc gần bằng giá trị của tài sản. Đối với Việt Nam (theo nghị định 16/2001/NĐ-CP, ngày 2/5/2001): Cho thuê tài chính là hoạt động tín dụng trung dài hạn thông qua việc cho thuê máy móc thiết bị, pưhưong tiện vận chuyển và các động sản khác trên cơ sở hợp đồng cho thuê giữa bên cho thuê và bên thuê. Bên cho thuê cam kết mua theo yêu cầu của bên thuê và nắm giữ quyền sở hữu đối với tài sản cho thuê. Bên thuê sử dụng tài sản thuê và thanh toán tiền thuê trong suốt thời hạn thuê. Khi kết thúc thời hạn thuê, bên thuê được quyền lựa chọn mua lại tài sản thuê hoặc tiếp tục thuê theo các điều kiện đã thoả thuận. Tổng số tiền thuê một loại tài sản ít nhất phải tương đương với giá trị của tài sản đó. 7.1.2.2. Lợi ích của tài trợ cho thuê - Tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hạn hẹp về ngân quỹ có được cơ sở vật chất cần thiết để sử dụng. - Thời hạn cho thuê thường dài hơn so với thời hạn cho vay để mua tài sản. - Giúp doanh nghiệp tránh được rủi ro về tính lạc hậu, lỗi thời của tài sản. - Giao dịch cho thuê thường thực hiện nhanh chóng và linh hoạt hơn đi vay. - Bên cho thuê luôn có quyền quản lý, kiểm soát tài sản theo điều khoản của hợp đồng thuê. - Đối tượng tài trợ được thực hiện dưới dạng tài sản cụ thể gắn với mục đích kinh doanh của bên thuê nên mục đích sử dụng vốn được đảm bảo. 7.1.3. Các loại cho thuê tài chính 7.1.3.1. Các loại cho thuê tài chính cơ bản - Cho thuê tài chính hai bên: theo phương thức này, trước khi thực hiện nghiệp vụ cho thuê, tài sản cho thuê đã thuộc quyền sở hữu của bên cho thuê (bên cho thuê đã mua hoặc đã xây dựng). Phương thức tài trợ này thường do các công ty sản xuất máy móc thiết bị thực hiện, các tổ chức tài chính ít áp dụng phương thức này. - Cho thuê ba bên: theo phương thức này, bên cho thuê chỉ mua tài sản theo yêu cầu của bên thuê và đã được 2 bên thoả thuận theo hợp đồng thuê. Phương thức tài trợ này còn được gọi là phương thức cho thuê tài chính thuần, đây là phương thức cho thuê áp dụng phổ biến nhất vì nó có nhiều ưu điểm hơn so với phương thức cho vay 2 bên. 7.1.3.2. Các loại cho thuê tài chính đặc biệt - Tái cho thuê: hay còn gọi là bán và thuê lại là một dạng đặc biệt của phương thức cho thuê có sự tham gia của 2 bên. Trong kinh doanh, có nhiều doanh nghiệp thiếu vốn lưu đ ...