Chương I: Những vấn đề cơ bản về kế hoạch hóa theo vùng lãnh thổ

Quá trình kế hoạch hóa theo vùng lãnh thổ dựa trên các cơ sở khoa học sau * Quá trình phân công lao động xã hội đòi hỏi phải có quá trình tổ chức và kế hoạch hóa theo vùng lãnh thổ. Bởi vì kết quả phân công lao động xã hội sẽ làm xuất hiện nhiều ngành sản xuất mới mà các ngành sản xuất mới xuất hiện đó đòi hỏi phải được phân bố vào các vùng lãnh thổ cụ thể, phải được tổ chức, quản lý theo lãnh thổ mới có điều kiện phát triển được....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chương I: Những vấn đề cơ bản về kế hoạch hóa theo vùng lãnh thổ CHƯƠNG I NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ KẾ HOẠCH HÓA THEO VÙNG LÃNH THỔ I. Cơ sở khoa học hình thành quá trình kế hoạch hóa theo vùng lãnh thổ : Quá trình kế hoạch hóa theo vùng lãnh thổ dựa trên các cơ sở khoa học sau * Quá trình phân công lao động xã hội đòi hỏi ph ải có quá trình t ổ ch ức và k ế hoạch hóa theo vùng lãnh thổ. Bởi vì kết quả phân công lao động xã hội s ẽ làm xuất hiện nhiều ngành sản xuất mới mà các ngành sản xuất mới xuất hiện đó đòi hỏi phải được phân bố vào các vùng lãnh thổ cụ th ể, phải đ ược t ổ ch ức, quản lý theo lãnh thổ mới có điều kiện phát triển được. Cuộc cách mạng khoa học công nghệ phát triển nhanh chóng, tạo điều kiện để con người nghiên cứu sản xuất ra được nhiều sản phẩm mới góp ph ần thỏa mãn được mọi nhu cầu của con người. Từ đó nó đã thúc đ ẩy các ngành s ản xuất mới hình thành và phát triển và thúc đẩy quá trình quản lý k ế ho ạch hóa theo vùng lãnh thổ phát triển nhanh hơn * Do yêu cầu của các quy luật kinh tế đòi hỏi phải có quá trình tổ chức kế hoạch hóa theo vùng lãnh thổ. Các quy luật kinh tế có yêu c ầu chung là : nâng cao hi ệu quả của mọi hoạt động sản xuất kinh doanh. Để đạt được yêu cầu đó đòi hỏi phải vừa kế hoạch hóa theo ngành, vừa phải tổ chức tốt lãnh th ổ cho các ngành hoạt động. Yêu cầu của các quy luật phát triển cân đối có kế hoạch nền kinh t ế quốc dân đòi hỏi phải duy trì, bảo đảm cân đối theo ngành, đ ồng th ời duy trì đ ảm b ảo cân đối theo lãnh thổ. Trên cơ sở đó mới đảm bảo được các cân đối trên phạm vi nền kinh tế quốc dân. Trong thực tế chỉ thực hiện được các yêu cầu trên của các quy luật kinh tế mới tạo ra được khả năng giảm được sự chênh lệch về phát triển kinh tế - xã hội giữa các vùng, nâng cao được hiệu quả kinh tế 1 Mặt khác trong 3 yếu tố của sản xuất ( tư liệu lao động, đối tượng lao động và sức lao động ) thì sức lao động là yếu tố cơ bản nh ất, nó g ắn li ền v ới những điều kiện bảo đảm đời sống, bảo đảm tiêu dùng trên vùng lãnh thổ. Từ đó đòi hỏi cần phải coi trọng việc phân bố dân cư, lao động và vi ệc bảo đảm các điều kiện phục vụ tốt cho sản xuất, phát huy tính chủ động sáng tạo của nhân tố con người trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội Mối liên hệ giữa các yếu tố sản xuất, giữa sản xuất và tiêu dùng, giữa yêu cầu của sản xuất, đời sống với tổ chức lãnh thổ được thể hiện như sau : - Tư liệu lao động Được phối - Tổ chức quá trình vận tải - Đối tượng lao động hợp thực - Tổ chức hợp tác sản xuất - Sức lao động hiện trong - Phân bổ, sử dụng : vốn, vật tư, lao động vùng lãnh - Lựa chọn địa điểm thổ bằng Mua bán sản phẩm tiêu - Tổ chức các mối liên hệ kinh tế, dịch vụ các hoạt dùng;Nhà ở; Dịch vụ; Đi lại; - Xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã động Giáo dục, y tế ..... hội Yêu cầu của sản xuất và tiêu dùng : Tổ chức có kế hoạch các hoạt động trên đây - Vừa liên quan đến ngành theo vùng lãnh thổ - Vừa liên quan đến vùng lãnh thổ Kết luận : - Yêu cầu của các quy luật kinh tế chỉ có thể thông qua hoạt động có k ế ho ạch trên vùng lãnh thổ mới trở thành hiện thực - Yêu cầu của các quy luật kinh tế nói chung và quy luật phát triển cân đối có kế hoạch nền kinh tế quốc dân là cơ sở khoa h ọc quan trọng của quá trình t ổ ch ức và kế hoạch hóa theo vùng lãnh thổ. * Nhận thức của các nhà kinh điển và của Vi ệt Nam v ề vai trò c ủa lãnh th ổ trong phát triển kinh tế - xã hội : C.Mác : xem lãnh thổ không gian là điều kiện tiên quy ết đ ầu tiên c ủa m ọi hoạt động của con người LêNin : khi thông qua kế hoạch GÔELRÔ LêNin yêu c ầu c ần xác đ ịnh đ ịa điểm phân bố các cơ sở công nghiệp, các cơ sở năng lượng sẽ được xây dựng 2 Việt Nam đã sớm nhận thức về vai trò của lãnh thổ, nhưng đến Đại hội Đảng lần thứ IV mới có kết luận xác đáng về vai trò của tổ chức và kế hoạch hóa theo vùng lãnh thổ ở nước ta. II. Những nội dung chủ yếu của tổ chức và kế hoạch hóa theo vùng lãnh th ổ 1. Nội dung của kế hoạch hóa theo ngành : Do nền kinh tế quốc dân càng phát triển thì quy mô của ngành ngày càng được mở rộng và cơ cấu ngành ngày càng phức tạp. Từ đó đòi hỏi phải có tổ chức, quản lý và kế hoạch hóa theo ngành nhằm giải quyết những vấn đề : chuyên môn hóa, hợp tác hóa, giải quyết trang bị kỹ thuật, phát triển lực l ượng sản xuất, tổ chức lại sản xuất trong mỗi ngành. Nội dung của tổ chức và kế hoạch hóa theo ngành bao gồm : * Quản lý toàn bộ quá trình tái sản xuất mở rộng của ngành : Trên c ơ s ở xác định nhu cầu của nền kinh tế quốc dân về sản phẩm của ngành từ đó nghiên cứu và phát triển khoa học kỹ thuật, đổi mới công nghệ trong ngành * Tổ chức điều hòa phối hợp hoạt động của các thành ph ần kinh t ế trong ph ạm vi ngành * Thực hiện hợp tác hóa sản xuất giữa các xí nghi ệp trong ngành ho ặc gi ữa các ngành khác nhau qua nhóm sản phẩm Như vậy tổ chức và kế hoạch hóa theo ngành nhằm giải quyết những vấn đề như : - Quy mô, tốc độ phát triển - Cơ cấu sản phẩm - Khoa học kỹ thuật công nghệ - Chất lượng chủng loại sản phẩm - Vấn đề tích lũy của ngành 3 Đồng thời cần lưu ý : quản lý kế hoạch hóa của ngành chỉ c ...