CHƯƠNG V: KHE CẮM MỞ RỘNG VÀ CÁC LOẠI BUS

Các khái niệm cơ bản : 1. Bus là gì ? Để khỏi nhức đầu về những từ chuyên môn, bạn chỉ cần biết một cách đơn giản là đường dẫn tín hiệu, dữ liệu nội bộ truyền trong máy tính từ bộ phận này đến bộ phận kia hoặc đến thiết bị ngoại vi. Vậy nó có đặc trưng là tần số làm việc tính theo MHz, nếu có mainboard nào nói Bus66/100/133 là nó có thể làm việc với các tần số 66/100 hoặc 133 MHz....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHƯƠNG V: KHE CẮM MỞ RỘNG VÀ CÁC LOẠI BUSVPIT – Giáo trình phần cứng máy tính – Chương V Trang 1CHƯƠNG V: KHE CẮM MỞ RỘNG VÀ CÁC LOẠI BUSI. Các khái niệm cơ bản : 1. Bus là gì ? Để khỏi nhức đầu về những từ chuyên môn, bạn chỉ cần biết một cách đơn giảnlà đường dẫn tín hiệu, dữ liệu nội bộ truyền trong máy tính từ bộ phận này đến bộphận kia hoặc đến thiết bị ngoại vi. Vậy nó có đặc trưng là tần số làm việc tính theoMHz, nếu có mainboard nào nói Bus66/100/133 là nó có thể làm việc với các tần số66/100 hoặc 133 MHz. 2. Cache là gì ? Hiểu đơn giản cache là một loại Ram đặc biệt, có tốc độ và vị trí khác Ram.Cache trước đây còn đặt trên mainboardboard với khe cắm riêng, hiện nay cache đượctích hợp vào bộ xử lý. Cache có hai mức là L1 (bên trong bộ vi xử lý) và L2 (tronghoặc ngoài chip, nếu ngoài thì rất gần chip, thường chạy với một nửa xung nhịp bộ vixử lý). Vậy cache gần CPU hơn Ram nên nó hiệu quả hơn ram. Để hiểu thêm về cơcấu làm việc của CPU với Ram, cache, ta xem cơ cấu tìm kiếm dữ liệu như thế nào:Khi cần tìm kiếm dữ liệu, CPU tìm dữ liệu đó trước hết ở cache L1, nếu không thấynó quay ra tìm ở cache L2, lại không thấy nữa thì tìm trên Ram, và vẫn không thấy,thất vọng quá nó đành tìm trên đĩa cứng. Như vậy cache càng lớn, Ram càng lớn thìdữ liệu được chuyển vào dần bên trong gần CPU hơn và thế nên CPU không phải chờmỗi khi cần tìm kiếm một dữ liệu mới nên xử lý liên tục – khi đó chương trình của tachạy nhanh hơn. Tuy nhiên không phải chip nào cũng có cache, và chúng có kíchthước, tần số làm việc khác nhau theo từng loại chip. 3. ROM (Read Only Memory) là gì ? Ðây là loại bộ nhớ được dùng trong các hãng sản xuất là chủ yếu. Nó có đặc tínhlà thông tin lưu trữ trong ROM không thể xoá được và không sửa được, thông tin sẽđược lưu trữ mãi mãi. Nhưng ngược lại ROM có bất lợi là một khi đã cài đặt thông tinvào rồi thì ROM sẽ không còn tính đa dụng (xem như bị gắn chết vào một nơi nàoVPIT – Giáo trình phần cứng máy tính – Chương V Trang 2đó). Ví dụ điển hình là các con chip trên motherboard hay là BIOS ROM để vậnhành khi máy vi tính vừa khởi động. 4. ISA, PCI, AGP... là gì ? Bạn thường nghe nói mainboardboard này 5 PCI, 2 ISA, AGP 4X mà bạn lạikhông hiểu chúng. Khi bạn mở thùng máy của bạn ra, thấy các thanh ngang màu đen,trắng, xám... nằm song song nhau có khe ở giữa như có thể cắm một thứ gì mỏng vàođấy, thì chính là nó đấy – đây là hệ thống BUS mở rộng của máy tính, nó giúp chomáy tính cá nhân phát triển mạnh hơn. Bạn hình dung ra cái radio cổ lỗ của mình, trênmạch của nó chi chít linh kiện và chắc là không thể nâng cấp để nó chạy được đĩa CDhay VCD được rồi, nhưng với PC thì làm được điều này chính nhờ các khe cắm ấy.Nếu ai có cái máy hiệu “Compaq” thì sẽ chẳng thấy cardsound, card màn hình củamình ở đâu, chính là hãng Compaq đã tích hợp chúng trên mainboardboard, điều nàycó cái hay và có cái không hay. Hay là ở chỗ các linh kiện của chính hãng, được tíchhợp và hoàn toàn tương thích nhau, nên chạy ổn định và bền. Không hay là ở chỗ nókhông nâng cấp được, muốn chơi games 3D mà không làm sao được vì đòi hỏi phảicó AGP 4X. Tích hợp sẵn, người ta thường gọi là “onboard”, vậy nếu mainboardboardcó “sound onboard” là bạn mua mainboardboard đã có sẵn soundcard tích hợp trênmainboard, cũng có thể mainboard ghi: “MSI 5191 Ali Sound&Graphics ATX S7” thìcó nghiã là tích hợp sẵn cả sound lẫn card màn hình. Trở lại vấn đề chính, Bus ISA làBUS cổ nhất, chậm nhất và có tần số làm việc là 8MHz rộng 16 bit, thường thấy dùngcho soundcard hoặc modem lắp trong, ngày nay ISA không đáp ứng được tốc độ củavi xử lý và các thiết bị ngoại vi nên bị xoá bỏ. PCI (Peripheral ComponentInterconnechương trình) là chuẩn mới hơn, có tần số BUS là 33 MHz và sau đó là 66Mhz, rộng 32 hoặc 64 bit, hỗ trợ plug-and-play (“cắm là chạy”, cho phép máy tính tựđộng cài đặt và hiệu chỉnh các thẻ cắm mới từ HĐH Win95 trở đi). AGP (AcceleratedGraphics Port) là một khe cắm dành riêng cho card hiển thị đồ hoạ cực nhanh nên PCchỉ có duy nhất một khe cắm này, AGP không thực sự là một BUS mở rộng, vi xử lýcủa card màn hình được cắm vào có thể truy cập bộ nhớ hệ thống (Ram) trực tiếp,BUS AGP bình thường làm việc với tần số 66MHz. 4. Slot, Socket là gì ?VPIT – Giáo trình phần cứng máy tính – Chương V Trang 3 Đây là các tên gọi của các loại đế cắm chip khác nhau (chính vì có sự khác nhauđấy mà đã cản trở việc nâng cấp của bạn). Socket là loại đế cắm nằm, hình hộp chữnhật mỏng (thường màu trắng), bạn nhìn vào socket sẽ thấy chi chít lỗ nhỏ nhiều hàngxung quanh thành một hình vuông. Slot thì có dạng khe (giống như khe cắm PCI,AGP vậy nhưng thường nằm vuông góc với nó). Socket ...