Chuyên Đề Địa Lý Kinh Tế Việt Nam - GVC Ths. Nguyễn Thị Vang phần 3

Khí hậu có thể ảnh hưởng tới tính sẵn có của nguồn lực (như lâm sản) và quy hoạch vùng nông nghiệp. Các thể chế xã hội và chính trị đặc thù của một khu vực cũng có ảnh hưởng không nhỏ tới những quyết định kinh tế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chuyên Đề Địa Lý Kinh Tế Việt Nam - GVC Ths. Nguyễn Thị Vang phần 31.2. Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn quan t©m khi nghiªn cøu vÒ d©n c− lao ®éng1.2.1. D©n sè vµ mËt ®é d©n sè D©n sè lµ nguån lùc quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. D©n sè ®«ng còng®ång nghÜa víi nguån lao ®éng dåi dµo vµ cßn lµ thÞ tr−êng tiªu thô réng lín. MËt ®é d©n sè: lµ sè l−îng ng−êi trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch (1km2). MËt ®é d©nsè ph¶n ¸nh møc ®é tËp trung d©n c− trªn l·nh thæ. Trong thùc tÕ, d©n sè vµ mËt ®éd©n sè ë c¸c n−íc, c¸c vïng cã sù kh¸c nhau. §iÒu ®ã ¶nh h−ëng tíi sù ph¸t triÓnkinh tÕ x· héi cña mçi n−íc, mçi vïng. Tuy nhiªn, d©n sè vµ mËt ®é d©n sè kh«ngph¶i lµ mét chØ tiªu hoµn h¶o vÒ nguån lao ®éng.1.2.2. Løa tuæi, giíi tÝnh KÕt cÊu d©n sè theo tuæi vµ giíi lµ vÊn ®Ò cÇn quan t©m khi nghiªn cøu vÒ d©nc−, lao ®éng. KÕt cÊu ®é tuæi cña d©n c− cã ¶nh h−ëng trùc tiÕp tíi sè l−îng vµ chÊt l−îng lao®éng. Tû lÖ ng−êi cã kh¶ n¨ng lao ®éng trong ®é tuæi lao ®éng cao hay thÊp cã ¶nhh−ëng tíi viÖc h×nh thµnh c¸c ngµnh nghÒ thu hót nhiÒu hay Ýt lao ®éng. ë mçi ®étuæi, d©n c− cã kh¶ n¨ng lµm viÖc kh¸c nhau ®ång thêi nhu cÇu, thÞ hiÕu tiªu dïngcòng kh¸c nhau. §iÒu ®ã ¶nh h−ëng rÊt lín tíi kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ nhu cÇu tiªudïng chung cña x· héi. Nam vµ n÷ ®Òu cã nhu cÇu vÒ giíi kh¸c nhau. Giíi tÝnh cña ng−êi lao ®éng ¶nhh−ëng tíi sù s¾p xÕp ngµnh nghÒ cho ng−êi lao ®éng, ®¶m b¶o sù hîp lý gi÷a søckhoÎ ng−êi lao ®éng vµ møc ®é ®ßi hái cña c«ng viÖc ®−îc giao.1.2.3. NghÒ nghiÖp, tr×nh ®é häc vÊn, khoa häc, kü thuËt, truyÒn thèng s¶n xuÊt Nghiªn cøu nghÒ nghiÖp, tr×nh ®é häc vÊn, khoa häc kü thuËt vµ truyÒn thèngs¶n xuÊt cña ng−êi lao ®éng cã t¸c ®éng lín tíi sù h×nh thµnh c¸c ngµnh s¶n xuÊtcña d©n c−, nhÊt lµ nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt chuyªn m«n ho¸. TruyÒn thèng s¶n xuÊt víi tËp qu¸n tiªu dïng còng ¶nh h−ëng tíi viÖc tæ chøcc¸c ngµnh s¶n xuÊt vµ dÞch vô trong vïng.1.2.4. Tû suÊt gia t¨ng d©n sè tù nhiªn Tû lÖ sinh lµ sè l−îng trÎ em sinh ra trung b×nh cña 1000 d©n vµo thêi ®iÓm gi÷an¨m (30/6), tÝnh theo c«ng thøc: Utx1000 WUt = Lt 35 Trong ®ã : WUt: Tû lÖ sinh cña n¨m t Ut : Sè trÎ em sinh ra cña n¨m t Lt: Sè d©n gi÷a n¨m (30/6) cña n¨m t Tû lÖ tö lµ sè ng−êi chÕt trung b×nh cña 1000 d©n ë thêi ®iÓm gi÷a n¨m (30/6),tÝnh theo c«ng thøc : Zt x 1000 WZt = Lt Trong ®ã : WZt: Tû lÖ tö cña n¨m t Zt : Sè ng−êi chÕt trong n¨m t Lt: Sè d©n gi÷a n¨m (30/6) cña n¨m t Tû lÖ gia t¨ng d©n sè tù nhiªn chÝnh lµ hiÖu sè gi÷a tû suÊt sinh vµ tû suÊt tö cñad©n sè trong n¨m. Nã cho biÕt trung b×nh 1000 d©n cña d©n sè ë mét l·nh thæ nµo®ã trong mét n¨m cã thªm (hoÆc bít ®i) bao nhiªu ng−êi. §¬n vÞ tÝnh cña tû suÊt giat¨ng d©n sè tù nhiªn lµ ‰ (hoÆc ®æi ra %). VÒ c¬ b¶n, gia t¨ng d©n sè tù nhiªn còngchÝnh lµ qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt d©n c−. Tû lÖ gia t¨ng d©n sè tù nhiªn: (Ut - Zt) x 1000 PNt = = WUt -WZt Lt1.2.5. Sù biÕn ®éng c¬ häc cña d©n sè Di d©n cïng víi sù sinh vµ tö lµ ba qu¸ tr×nh c¬ b¶n cña d©n sè. Sù di chuyÓnd©n c− (hoÆc nhËp c−) lµm thay ®æi sè l−îng, chÊt l−îng d©n c− cña c¸c vïng trongn−íc hoÆc gi÷a c¸c n−íc kh¸c nhau trªn thÕ giíi. ChÝnh v× vËy, ë c¸c n−íc hµng n¨mtÝnh d©n sè hay c¸c cuéc tæng ®iÒu tra d©n sè bao giê còng ph¶i quan t©m tíi vÊn ®Òdi d©n gi÷a c¸c vïng vµ di d©n quèc tÕ. §ã chÝnh lµ mét trong nh÷ng c¬ së ®Ó x©ydùng chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi.II. D©n c−2.1. D©n c− D©n c− lµ tËp hîp ng−êi sèng trªn l·nh thæ, ®−îc ®Æc tr−ng bëi kÕt cÊu, mèiquan hÖ qua l¹i víi nhau vÒ mÆt kinh tÕ, bëi tÝnh chÊt cña viÖc ph©n c«ng lao ®éngvµ c− tró theo l·nh thæ.36 ViÖt Nam lµ mét n−íc ®«ng d©n. Theo sè liÖu tæng ®iÒu tra d©n sè toµn quècngµy 1/4/1999 c¶ n−íc cã 76.327.953 ng−êi (t¨ng 11,9 triÖu ng−êi so víi tæng ®iÒutra d©n sè ngµy 1/4/1989). Víi d©n sè nµy, ViÖt Nam ®øng thø 13 trong tæng sè h¬n 220 quèc gia trªn thÕgiíi sau Trung Quèc, Ên §é, Hoa Kú, Indonesia, Braxin, Liªn bang Nga, Pakistan,NhËt B¶n, Banglades, Nigiªria, Mªhico, Céng hoµ liªn bang §øc. NÕu tÝnh trongkhu vùc §«ng Nam ¸, d©n sè n−íc ta ®øng thø hai sau Indonesia. So víi d©n sè thÕ giíi theo thèng kª cña Liªn Hîp Quèc (12/10/1999) ®¹t 6 tûng−êi, d©n sè ViÖt Nam chiÕm gÇn 1,3%. §èi víi tõng ®¬n vÞ hµnh chÝnh (tØnh, thµnh phè) d©n sè còng cã sù kh¸c nhau.Theo niªn gi¸m thèng kª n¨m 2001 (Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª Hµ Néi), thµnh phè HåChÝ Minh lµ ®¬n vÞ cã sè d©n lín nhÊt: 5.378.100 ng−êi, Thanh Ho¸ lµ ®¬n vÞ cã sèd©n ®øng thø hai trong c¶ n−íc: 3.509.600 ng−êi. C¸c tØnh cã d©n sè tõ hai ...