Chuyên đề: Luật và chính sách môi trường - TS Nguyễn Chí Hiếu

Luật và chính sách môi trường của TS Nguyễn Chí Hiếu giúp sinh viên ngành đào tạo quản lý môi trường hiểu về kiến thức luật bảo vệ môi trường Việt Nam. Hiện trạng về công tác quản lý môi trường đang có nhiều vấn đề bất cập từ nhận thức đến hệ thống tổ chức, chiến lược, quy hoạch, luật pháp...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chuyên đề: Luật và chính sách môi trường - TS Nguyễn Chí Hiếu Chương trình Đào tạo quản lý môi trường - Khóa 7 Chuyên đề: Luật & Chính sách môi trường LUẬT VÀ CHÍNH SÁCH MÔI TRƯỜNG 1. CƠ SỞ ĐỂ XÂY DỰNG LUẬT BVMT CỦA VIỆT NAM 1.1. THÁCH THỨC VỀ MÔI TRƯỜNG ĐẦU THẾ KỶ XXI Trong báo cáo tổng quan về môi trường toàn cầu 2000, Chương trình môi tr ường Liên Hợp quốc (UNDP) cho biết bước sang thế kỷ thứ 3, khi th ế gi ới đang ph ải gi ải quyết các vấn đề truyền thống về ô nhiễm môi trường nước, không khí, đất, gia tăng ch ất thải, suy thoái rừng, tổn thất đa dạng sinh học, suy gi ảm tầng ozon, bi ến đ ổi khí h ậu, thì các vấn đề mới vấn tiếp tục nảy sinh, như tác đ ộng ti ềm tàng c ủa s ự phát tri ển và s ử dụng các sinh vật biến đổi gen, sự hạn chế hiểu bi ết và giải quyết hậu qu ả do ti ếp xúc với các hóa chất tổng hợp độc hại. Xu hướng toàn cầu hóa nền kinh tế đã làm nảy sinh m ối quan hệ ph ức t ạp gi ữa thương mại và môi trường. Tầm quan trọng của việc tìm ki ếm cầu n ối đúng đ ắn đ ể k ết hợp BVMT với tự do hóa thương mại được đặt ở vị trí cao trong các m ục tiêu của Hội nghị Thương mại toàn cầu (ƯTO) ở Seattle (Washington D.C) và cu ộc h ọp c ủa Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ tiền tệ quốc tế ở Washington gần đây. Báo cáo “Triển vọng Môi trường toàn cầu 2000” c ủa UNDP đã làm rõ tính b ức xúc của nhiều thách thức môi trường và nhấn mạnh sự cần thiết phải ngăn chặn ngay nguy c ơ khủng hoảng môi trường. Những vấn đề ưu tiên là: sự bi ến đổi c ủa khí hậu, suy gi ảm chất và lượng của tài nguyên nước, suy thoái đất, nạn phá rừng và sa m ạc hóa. Ti ếp theo là hai vấn đề xã hội: sự tăng dân số và các biến đổi về giá trị xã hội. Nhiều nhà khoa h ọc nhấn mạnh mối tương tác phức tạp của hệ thống khí quyển, sinh quyển, băng quy ển, đ ại dương, sự dịch chuyển các dòng hải lưu. Từ các vấn đề nêu trên, rõ ràng là các nước cần phải có đ ường l ối và chính sách đúng đắn hơn, thực tiến hơn đối với môi trường toàn c ầu và môi tr ường c ủa qu ốc gia mình, cũng như gia tăng sự nỗ lực sửa chữa các sai lầm về môi tr ường đã ph ạm phải. S ự thách thức này đặt ra cho nhân loại một vấn đề cơ bản nhất là làm th ế nào đ ể t ạo ra các nền kinh tế phát triển cùng với sự bảo vệ và phục hồi môi tr ường. Quá trình này đang được tiến triển và đã có nhiều giải pháp hữu hiệu. Việc ký kết Nghị định thư về an toàn sinh học Cartagena (Cartagena Protocol on biosafety), Ngh ị đ ịnh th ư Montreal v ề các ch ất làm suy giảm tầng ozon và nhiều hoạt động BVMT khác chứng tỏ rằng nhân lo ại đã h ợp lực quyết giữ cho môi trường và các hệ sinh thái lành mạnh. 1.2. CÁC VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG CẦN ƯU TIÊN GIẢI QUYẾT * Những thách thức về môi trường trong thời gian tới Bước vào thế kỷ XXI, với sự tăng tốc của công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đô th ị hóa, với hiện trạng và các xu thế diễn biến về môi trường trong các năm qua, n ước ta đương đầu với những thách thức môi trường lớn để phát triển bền vững: - Sự tăng dân số vẫn tiếp tục ở mức cao, theo các dự báo đến năm 2020 s ố dân nước ta xấp xỉ 100 triệu người. Tức là nước ta phải đảm bảo cuộc sống cho thêm gần 25 triệu người, tương đương với só dân trướcnăm 1945, trong khi tài nguyên đất, tài nguyên nước và các dạng tài nguyên thiên nhiên khác lại có xu thế suy gi ảm, gây ra m ột sức ép to lớn đối với cả tài nguyên và môi trường trên phạm vi toàn quốc. Thực hiện: Th.S Nguyễn Chí Hiểu 17 Chương trình Đào tạo quản lý môi trường - Khóa 7 Chuyên đề: Luật & Chính sách môi trường - Sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô thị hóa, thâm canh nông nghi ệp, v.v. đòi hỏi các nhu cầu về năng lượng, nguyên li ệu ngày càng to l ớn, cùng v ới luowngj ch ất thải ô nhiễm môi trường ngày càng tăng, càng nhiều chủng loại đ ộc h ịa, sẽ làm cho tài nguyên thiên nhiên ngày càng suy thoái, chất lượng môi trường sống ngày càng xấu đi, n ếu không có biện pháp phòng ngừa và kiểm soát hữu hiệu tương xứng. - Các vấn đề môi trường toàn cầu và khu vực và thương m ại Quốc tế ngày càng ảnh huởng lớn đến phát triển bền vững và BVMT ở nước ta. - Hiện trạng về công tác quản lý môi trường đang có nhi ều vấn đ ề b ất c ập t ừ nhận thức đến hệ thống tổ chức, chiến lược, quy ho ạch, luật pháp, xs, k ếho ạch đ ầu t ư, đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý ở các cấp, các ngành, đ ặc bi ệt là cán b ộ, công nhân viên ngành môi trường. Phân tích hiện trạng môi trường trong các năm gần đây và xu th ế di ễn bi ến môi trường trong thời gian tới, có thế xác định được 7 v ấn đ ề môi tr ường c ần ưu tiên gi ải quyết như sau: - Tàn phá rừng tự nhiên, xuống cấp chất lượng rừng; - Suy giảm đa dạng sinh học trên cạn và dưới nước; - Thoái hóa môi trường đất; - Ô nhiễm môi trường nước do đô thị và công nghi ệp gây ra (n ước l ục đ ịa và n ước biển), đặc biệt là ở các điểm “nóng” như sông Đồng Nai, sông Cầu, v.v.; - Ô nhiễm bụi và ...