Cỗ cưới Hà Nội xưa

Ẩm thực Hà Nội là nơi hội tụ tinh hoa từ rất nhiều vùng miền khác nhau. Tuy nhiên không vì thế mà nó bị lu mờ, ngược lại văn hóa ẩm thực Hà Thành đã tạo được cho mình một bản sắc rất riêng : Hào hoa mà thanh lịch như chính con người nơi đây. Theo đó, cỗ cưới của người Hà Nội mà đặc biệt là cỗ cưới Hà Nội xưa có rất nhiều điểm khác biệt so với các vùng miền khác. Người Hà Nội thường ngày vốn đã cầu kỳ trong chuyện ăn uống. Vào...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cỗ cưới Hà Nội xưaCỗ cưới Hà Nội xưaẨm thực Hà Nội là nơi hội tụ tinh hoa từ rất nhiều vùng miền khácnhau. Tuy nhiên không vì thế mà nó bị lu mờ, ngược lại văn hóa ẩmthực Hà Thành đã tạo được cho mình một bản sắc rất riêng : Hào hoamà thanh lịch như chính con người nơi đây. Theo đó, cỗ cưới của ngườiHà Nội mà đặc biệt là cỗ cưới Hà Nội xưa có rất nhiều điểm khác biệt sovới các vùng miền khác.Người Hà Nội thường ngày vốn đã cầu kỳ trong chuyện ăn uống. Vào cácdịp lễ tết hay khi nhà có việc, mâm cỗ càng được chú trọng bởi nó khôngđơn thuần chỉ là chuyện ăn mà cao hơn nó thể hiện bộ mặt của gia đình,dòng tộc. Cưới hỏi là việc lớn, việc hệ trọng trong đời, nên dù thời nào, vớingười Hà Nội việc lo chu toàn cho lễ cưới mà đặc biệt là mâm cỗ là việcluôn được lưu tâm hàng đầu.Một đám cưới của người Hà Nội những năm đầu thế kỷ 20Vào khoảng đầu những năm 20 của thế kỷ trước, khi xã hội có sự phân cấpgiàu nghèo rõ ràng thì cũng là lúc xung quang mâm cỗ cưới của người HàNội có nhiều chuyện để nói nhât.Nhà giàu, mâm cỗ cưới bao giờ cũng phải đủ bốn bát, sáu đĩa. Theo quanniệm của thời bấy giờ, con số 10 tròn trĩnh tượng trưng cho lời chúc hạnhphúc trọn vẹn cho đôi vợ chồng mới. Sáu đĩa bao gồm: Một đĩa thịt gà úp lậtquân cờ vàng rượi, một đĩa thịt lợn quay xếp hình cánh hoa đều tăm tắp, mộtđĩa giò lụa , một đĩa chả quế, thêmmột đĩa xôi gấc, một đĩa nộm thập cẩm.Bốn góc mâm là bốn bát canh bao gồm: một bát măng hầm, một bát mọc nấuthả, một bát chim bồ câu hầm hạt sen, và một bát mực nấu rối gồm xu hào,cà rốt thái chỉ, trứng tráng thái chỉ, giò lụa thái chỉ, mực khô thái chỉ xàocháy cạnh với nước mắm đường... Đó là chưa kể đến các loại đĩa bát phụnhư đĩa rau thơm, chanh, ớt, nước mắm hạt tiêu ... Ngoài ra, nhà nào sangcòn có thêm đĩa hoa quả tráng miện hay đĩa chè kho.Mỗi mâm đặt 1 chairượu trắng và 6 chiếc chén nhỏ bằng hạt mít cho khách uống rượu.Với người Hà Nội xưa, mâm cỗ cưới không đơn thuần chỉ là chuyện ăn màcao hơnnó thể hiện bộ mặt của gia đình, dòng tộc.Đó là cỗ cưới nhà giàu, thường xuất hiện ở những phường phố có truyềnthống ăn cỗ to như phố Hàng Ðào, Hàng Bạc trong trung tâm phố cổ hay ởlàng Ngũ Xã bên hồ Trúc Bạch. Ðương nhiên, những đám cưới của các giađình nghèo thì tùng tiệm hơn, có thể gồm từ 6 đến 8 món. Nhưng nhất thiếtkhông thể thiếu hai món chủ đạo là thịt gà luộc và xôi gấc -hai món biểutrưng cho sự thịnh vượng, may mắn và hạnh phúc.Thịt gà luộc lá chanh và xôi gấc là hai món không thể thiếu trong bất cứmâm cỗ cưới nàoNhư có một quy ước ngầm, cách thức ăn cỗ cưới của người Hà Nội tuântheo quy trình nhất định. Bắt đầu ngồi vào mâm, khách bao giờ cũng đợi chủnhà có lờ mời rồi mới mời lại nhau. Trong mâm luôn có một người của giađình hay họ hàng nhà đám ngồi lẫn thay chủ nhà tiếp khách, rót rượu. Saukhi rời mâm cỗ, chủ nhà mời khách ra bàn uống trà, ăn trầu, cắn hạt dưa, hạtbí chung vui cùng gia chủ.Trải qua thời gian, do sự phát triển của kinh tế cùng lối sống công nghiệphóa, mâm cỗ cưới của người Hà Nội vì thế mà cũng có nhiều thay đổi. Tuykhông còn câu lệ như các cụ ngày xưa song không vì thế mà cỗ cưới ngàynay bớt đi sự cầu kỳ và chăm chút. Dù tự làm hay đặt tiệc, gia đình nhà đámcũng luôn lưu tâm đến chất lượng cỗ cũng như đón tiếp khách mời rất chuđáo.