CƠ SỞ LÝ LUẬN ĐỂ TIẾP CẬN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀ XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

Trong bài viết này, tác giả đã đưa ra năm tiêu chí để xác định bản chất của chủ nghĩa xã hội. Đó là: giải phóng lực lượng sản xuất, phát triển lực lượng sản xuất, thủ tiêu chế độ bóc lột, xoá bỏ sự phân hoá giàu – nghèo để cuối
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CƠ SỞ LÝ LUẬN ĐỂ TIẾP CẬN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀ XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY CƠ SỞ LÝ LUẬN ĐỂ TIẾP CẬN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀ XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY Nguồn: fpe.hnue.edu.vn Trong bài viết này, tác giả đã đưa ra năm tiêu chí để xác định bản chất củachủ nghĩa xã hội. Đó là: giải phóng lực lượng sản xuất, phát triển lực lượngsản xuất, thủ tiêu chế độ bóc lột, xoá bỏ sự phân hoá giàu – nghèo để cuốicùng, đạt đến đích cùng nhau giàu có. Quá độ lên chủ nghĩa xã hội, chúng takhông thể không thực hiện năm tiêu chí này trong mối quan hệ hữu cơ củachúng. Đó là kết luận mà tác giả rút ra khi luận giải mối quan hệ này trong tiếntrình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay. LÊ THANH SINH(*) Nhân loại đã bước vào những năm cuối của thập kỷ đầu thế kỷ XXIvới những thuận lợi và triển vọng tốt đẹp, nhưng cũng có không ít tháchthức và trở ngại cần phải vượt qua. Thế giới mà chúng ta đang sống đã có những đổi thay nhanh chóngvà đứng trước hàng loạt vấn đề nan giải mang tính toàn cầu phải giảiquyết, như tình trạng đói nghèo, ô nhiễm môi trường, cạn kiệt nguồn tàinguyên thiên nhiên, các cuộc xung đột khu vực,… Những diễn biến và thay đổi mau lẹ của thế giới đang đòi hỏi cácnhà nuớc phải có cách nhìn nhận mới về vai trò của mình, đưa ra đượccác chủ trương và giải pháp đúng, hoạt động có hiệu quả, bảo đảm ổnđịnh chính trị và phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Trong sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước,Đảng ta hết sức chú trọng nhiệm vụ xây dựng, tăng cường và kiện toànNhà nuớc, đồng thời khẳng định rõ chủ trương tiếp tục cải cách bộ máynhà nước, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủnghĩa, nhằm xây dựng Nhà nước ta thật sự trong sạch, vững mạnh, hoạtđộng có hiệu quả, xứng đáng là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩacủa nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Để thực hiện tốt vai trò của nhà nước ở Việt Nam hiện nay, theochúng tôi, vẫn cần phải tiếp tục làm rõ chủ nghĩa xã hội là gì? xây dựngchủ nghĩa xã hội như thế nào? Trong chúng ta, rất nhiều nhà khoa họcvẫn còn đặt ra vấn đề này và đó không phải là vô cớ. Vì vậy, làm rõ vấnđề chủ nghĩa xã hội là gì, xây dựng chủ nghĩa xã hội như thế nào tronggiai đoạn hiện nay vẫn luôn là vấn đề trọng đại về mặt lý luận, có quan hệđến cách hiểu, phương thức nắm bắt bản chất của chủ nghĩa xã hội vàcon đường phát triển xã hội chủ nghĩa, đến tiền đồ và vận mệnh của chủnghĩa xã hội. Chúng ta có thể định nghĩa bản chất của chủ nghĩa xã hội là giảiphóng lực lượng sản xuất, phát triển lực lượng sản xuất, thủ tiêu chế độbóc lột; xóa bỏ sự phân hóa giàu nghèo để cuối cùng, đạt đến đích cùngnhau giàu có. Quan điểm này không phải mới, nhưng nó là sự khái quát khoa họctiến trình phát triển thực tiễn và nhận thức trong hơn hai mươi năm đổimới ở Việt Nam. Ý nghĩa của sự khái quát đó chính là câu trả lời cho vấnđề lý luận cơ bản hàng đầu: chủ nghĩa xã hội là gì, xây dựng chủ nghĩaxã hội như thế nào trong giai đoạn hiện nay, đồng thời mang lại chochúng ta một vũ khí tư tưởng có hiệu lực để tiếp tục giữ vững và “kiênđịnh mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội trên nền tảng chủnghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh”(1). Đứng trên quan điểm duy vật biện chứng, khái quát lại có năm tiêuchí ngắn gọn mà sâu sắc, có lôgíc chặt chẽ, gắn liền với nhau thành mộtchỉnh thể hữu cơ để vạch rõ bản chất của chủ nghĩa xã hội. Thực vậy, nếu chúng ta nói giải phóng lực lượng sản xuất mà lại chỉđơn thuần coi giải phóng lực lượng sản xuất và phát triển lực lượng sảnxuất là bản chất của chủ nghĩa xã hội, không nói gì đến ba nội dung sauthì như vậy, xã hội xã hội chủ nghĩa sẽ không khác gì so với xã hội tưbản chủ nghĩa, sẽ không có một ranh giới rõ ràng so với quan điểm “hữukhuynh”. Trong định nghĩa bản chất chủ nghĩa xã hội, cần phải nói đếntiêu chuẩn về lực lượng sản xuất, nhưng cũng cần phải thấy rằng, tiêuchuẩn về lực lượng sản xuất không phải là tiêu chí căn bản để phân biệtsự khác nhau giữa chế độ xã hội chủ nghĩa và chế độ tư bản chủ nghĩa.Hơn nữa, do nhiều nguyên nhân lịch sử và hiện thực, một số nước tưbản chủ nghĩa trên thế giới đã đạt tới trình độ phát triển cao về lực lượngsản xuất. Vì vậy, phải gắn liền việc giải phóng lực lượng sản xuất, pháttriển lực lượng sản xuất với việc xóa bỏ bóc lột, xóa bỏ phân hóa giàu -nghèo để cuối cùng, tiến tới tất cả cùng giàu có. Chỉ có như vậy, mới thểhiện được bản chất của chủ nghĩa xã hội. Với ý nghĩa đó, nếu chúng ta chỉ nói tới ba nội dung sau mà khôngnói giải phóng lực lượng sản xuất và phát triển lực lượng sản xuất thì vềhình thức, dẫu đã có sự phân biệt về ranh giới giữa chế độ xã hội chủnghĩa với mọi chế độ bóc lột, trong đó có cả chủ nghĩa tư bản, nhưng lạikhông thể phân biệt được với quan điểm sai lầm “tả khuynh” trước đâychỉ đơn thuần xuất phát từ quan hệ sản xuất để xác định tính chất của chủnghĩa xã hội, tách rời với thực trạng của lực lượng sản xuất, vượt qua cácgiai đoạn phát triển tất yếu của chủ nghĩa xã hội. Kết quả cuối cùng vẫnkhông đạt tới mục tiêu tất cả cùng giàu có, mà chỉ có thể tạo ra một cuộcsống theo chủ nghĩa bình quân và tất cả cùng nghèo. Rõ ràng, điều đó làtrái với bản chất của chủ nghĩa xã hội. Năm nội dung cấu thành bản chất chủ nghĩa xã hội, nếu đi sâu phântích, có thể thấy, giải phóng lực lượng sản xuất là cốt để phát triển sảnxuất, phát triển sản xuất là cốt để xóa bỏ bóc lột, xóa bỏ phân hóa giàu -nghèo, cũng có nghĩa là muốn xóa bỏ bóc lột, xóa bỏ phân hóa giàu -nghèo phải có điều kiện căn bản là sự phát triển cao của lực lượng sảnxuất. Như vậy, chủ nghĩa xã hội muốn đạt được mục tiêu cuối cùng là tấtcả mọi người dân đều giàu có thì xét đến cùng, phải phát triển lực lượngsản xuất, không thể đơn thuần dựa vào việc thay đổi quan hệ sản xuất.Hai nội dung này không thể tách rời nhau, bởi đó là nguyên tắc thể hiệnb ...