Coi chừng thuốc làm mập cho trẻ em!

Đối với khá nhiều người, “có sức khỏe” đồng nghĩa với “có thân hình mập mạp”, đặc biệt đối với trẻ em. Mặc dù đã có sự cân bằng giữa thể trọng và chiều cao của chúng, nhưng một số phụ huynh vẫn muốn con mình “tròn trịa” hơn và gần như là sự ám ảnh, cứ muốn sự tròn trịa đạt được càng nhanh càng tốt. Và thế là có sự lạm dụng thuốc gọi là “thuốc làm cho mập”.Thuốc làm cho mập đầu tiên phải kể là thuốc chống viêm glucocorticoid thường được gọi tắt là corticoid....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Coi chừng thuốc làm mập cho trẻ em! Coi chừng thuốc làm mập cho trẻ em!Đối với khá nhiều người, “có sức khỏe” đồngnghĩa với “có thân hình mập mạp”, đặc biệt đốivới trẻ em. Mặc dù đã có sự cân bằng giữa thểtrọng và chiều cao của chúng, nhưng một số phụhuynh vẫn muốn con mình “tròn trịa” hơn và gầnnhư là sự ám ảnh, cứ muốn sự tròn trịa đạt đượccàng nhanh càng tốt. Và thế là có sự lạm dụngthuốc gọi là “thuốc làm cho mập”.Thuốc làm cho mập đầu tiên phải kể là thuốc chốngviêm glucocorticoid thường được gọi tắt là corticoid.Thuốc corticoid gồm nhiều thuốc: dexamethason (thườngđược gọi nôm na là “đề xa” hay thuốc “hột dưa”),prednison, prednisolon... Về phương diện chữa bệnh, thuốccorticoid là thuốc quý dùng để chống viêm, trị các bệnhxương khớp, các bệnh tự miễn, các bệnh dị ứng ngoài da vàhệ hô hấp (biểu hiện là hen suyễn nặng), bệnh suy tuyếnthượng thận, chứ không bao giờ được sử dụng làm chomập.Chính cơ thể có vẻ như mập ra và tăng trọng khi uốngthuốc này liên tục và kéo dài (mà một số người cứ tưởng làbéo tốt) là biểu hiện một tác dụng phụ nguy hiểm củathuốc. Do thuốc corticoid có tác dụng giữ nước và chấtkhoáng natri trong cơ thể (nên lưu ý ngoài corticoid cònnhiều thuốc khác cũng có tác dụng này như phenylbutazonchống viêm, carbenoxolon trị loét dạ dày...), làm rối loạnchuyển hóa lipid và làm đọng mỡ ở mặt, cổ và lưng, nênngười dùng thuốc lâu ngày sẽ bị béo phì, mặt tròn nhưtrăng rằm, thật ra cơ thể lại bị teo cơ (đây là các biểu hiệntrong hội chứng có tên Cushing).Song song với tác dụng phụ gây béo phì thuốc còn có mộtsố tác dụng phụ nguy hiểm khác là: thuốc làm loãng xương,làm tăng huyết áp, gây huyết khối làm nghẽn mạch, có thểgây loét dạ dày, làm giảm sự đề kháng của cơ thể đưa đếndễ nhiễm trùng (dễ bị bệnh lao, nếu đã bị bệnh lao sẽ làmnặng thêm).Lạm dụng thuốc corticoid để tăng trọng có thể xảy ra ởngười lớn, ở các bậc phụ huynh không rõ dùng cho conmình, thậm chí có nhà trẻ bị nghi ngờ dùng trộn vào thứcăn nuôi trẻ!Thuốc thứ hai giúp làm cho mập một cách gián tiếp. Đólà durabolin, tên biệt dược của nandrolon phenylpropionat,là một dẫn chất tổng hợp tương tự hormon sinh dục nam làtestosteron. Có cấu trúc hóa học hơi khác testosteron(testosteron chủ yếu trị thiểu năng sinh dục nam, tức trị“yếu sinh lý” do thiếu hormon), tác dụng chủ yếu củadurabolin là đồng hóa protein, tức là giúp cơ thể hấp thu,biến dưỡng tốt chất đạm và vận chuyển các acid amin củachất đạm vào bên trong mô cơ làm cho cơ thể phát triển cơbắp, tăng cân, tăng sức. Vì vậy, durabolin còn gọi là thuốcsteroid tăng đồng hóa (anabolic steroid, có tên steroid docấu trúc của durabolin có nhân hóa học là steroid, thuốccorticoid cũng thế) được chỉ định trị chứng gầy ốm, sụt cân,mất sức sau khi bị bệnh nặng.Ta thường nghe nói đến doping trong thể thao. Vận độngviên thường doping bằng thuốc anabolic steroid (ngoàidurabolin còn có thuốc khác) để tăng khối cơ bắp, tăng lựcnhằm đạt thành tích cao trong thi đấu và làm như vậy xemnhư bất hợp pháp. Dạng thuốc của durabolin là thuốc tiêm,mỗi tuần tiêm một ống. Một số thuốc anabolic steroid đượcdùng dạng uống. Chống chỉ định của thuốc là không đượcdùng cho trẻ dưới 15 tuổi, phụ nữ có thai, phụ nữ còn trẻ(vì đây là dẫn chất hormon sinh dục nam). Một số nước ởchâu Á như Ấn Độ đã khổ sở chống lại tình trạng lạmdụng, dùng bừa bãi thuốc anabolic steroid ở trẻ em! Ở ta,phụ nữ thường lạm dụng durabolin để tăng trọng, cần phảithông tin, truyền thông triệt để để sự lạm dụng tai hại nàykhông lan truyền sang trẻ em giống như đã xảy ra cách đâynhiều năm ở Ấn Độ.Thuốc thứ ba thường được dùng là cyproheptadin. Đâylà thuốc gọi là kháng histamin trị dị ứng nhưng lại có thêmtác dụng kích thích sự thèm ăn. Tức là thuốc này không làmtăng trọng một cách trực tiếp là làm giữ nước và natri lạitrong cơ thể gây phù như thuốc corticoid mà có tác dụnggián tiếp trị chứng chán ăn, làm cho người dùng thuốc ănnhiều hơn (đương nhiên phải ăn uống đầy đủ chất) với hyvọng được tăng trọng.Ta cần lưu ý, cyproheptadin chỉ kích thích sự thèm ăn tạmthời và có nhiều tác dụng phụ. Tức là khi đang dùng thuốc,thuốc kích thích làm cho ăn ngon miệng nhưng khi ngưngthuốc sẽ chán ăn trở lại. Thuốc có tác dụng phụ gây buồnngủ, không được dùng (tức chống chỉ định) đối với phụ nữcó thai, phụ nữ đang cho con bú, trẻ em dưới 2 tuổi vàngười già suy nhược. Đối với trẻ em, thuốc có thể gây cơnco giật gọi là tác dụng phụ thần kinh ngoại tháp. Thuốccũng không được dùng ở người bị tăng nhãn áp, u tuyếntiền liệt, loét tá tràng. Do lợi bất cập hại như vậy nên nhiềunước không còn ghi chỉ định trị chứng chán ăn đối vớicyproheptadin.Đã có tình trạng kết hợp thuốc nguy hiểm là dùng chungthuốc corticoid với thuốc cyproheptadin để ăn ngon và mautăng trọng.Đặc biệt, phải đề cập thêm thuốc đông y “giả mạo”. Nhiềubà con ta đã từng biết và có khi sử dụng nhầm các thuốcđược quảng cáo chủ trị: “mát huyết, trị gầy yếu, thiế ...