'Còn một Mỹ Sơn cổ xưa hơn trong lòng đất'

Lần đầu tiên, một cuộc khai quật đã hé mở lịch sử xây dựng khu di tích Mỹ Sơn của dân tộc Chăm, với việc tìm ra một công trình kiến trúc đổ khá nguyên vẹn, nằm sâu dưới lòng đất nhóm tháp D. Tiến sĩ Lê Đình Phụng, Viện Khảo cổ học, chủ trì nhóm chuyên gia, đã trao đổi với VnExpress quanh phát hiện này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Còn một Mỹ Sơn cổ xưa hơn trong lòng đất Còn một Mỹ Sơn cổ xưa hơn trong lòng đất Lần đầu tiên, một cuộc khai quật đã hé mở lịch sử xây dựng khu di tích Mỹ Sơn của dân tộc Chăm, với việc tìm ra một công trình kiến trúc đổ khá nguyên vẹn, nằm sâu dưới lòng đất nhóm tháp D. Tiến sĩ Lê Đình Phụng, Viện Khảo cổ học, chủ trì nhóm chuyên gia, đã trao đổi với VnExpress quanh phát hiện này. - Vì sao lại có cuộc khai quật lần này? - Trước kia, những cuộc khai quật khảo cổ của các học giả người Pháp và những lần khai quật gần đây của Việt Nam tiến hành tại di sản Mỹ Sơn đều chủ yếu phục vụ việc trùng tu và gia cố các di tích. Cuộc khai quật lần này có mục đích hoànMột ngôi tháp tại Mỹ toàn khác. Nó nhằm nghiên cứu quá trình phát triển và dựngSơn.xây của Mỹ Sơn trong lịch sử của dân tộc Chăm. Mỹ Sơn về cơ bản hiện là phế tíchĐể đảm bảo mục đích đó, chúng tôi đã đào một hố khảo cổ. Năm 1947 Pháp bắn đạivới diện tích 100 m2, một hố 140 mét vuông. Ngoài bác khiến một số di tích hỏng.ra, để khai thông dòng chảy khe Thẻ nhằm bảo tồn Năm 1969, Mỹ rải thảm B52 nênnhững công trình kiến trúc hiện còn, chúng tôi tiếp các tháp hỏng rất nhiều và cáctục khai quật dưới lòng suối 150 mét vuông. Tuy công trình hiện nay hầu như đều bịnhiên, vì đây là di sản văn hóa thế giới không được xuống cấp. Tuy nhiên, với nhữngphép xâm phạm, nên các hố đào đều được thực hiện giá trị lớn về nhiều mặt, Mỹ Sơncách chân móng kiến trúc hiện nay ít nhất 4,2 mét. vẫn được xếp là di sản văn hóa thế giới theo tiêu chuẩn C(ii) như là- Cuộc khai quật đã tìm ra những gì? một ví dụ điển hình về trao đổi văn hóa và theo tiêu chuẩn C (iii) như- Kết quả khai quật đã bộc lộ rõ tiến trình xây dựng là bằng chứng duy nhất của nềncủa Mỹ Sơn qua các gian đoạn lịch sử khác nhau. Tại văn minh châu Á đã bị biến mất.hai hố đầu tiên, đã thấy 1 lớp kiến trúc cổ bị đổ dướicông trình kiến trúc Mỹ Sơn hiện nay, ở độ sâu 0,9 đến 1,1 mét. Lớp này có tính chất sụpđổ nguyên dạng, vì các lớp gạch vẫn xếp theo tư thế đổ, ngoài ra nó có các thành phầnkiến trúc còn nguyên vẹn. Như vậy có thể khẳng định các công trình kiến trúc Mỹ Sơnhiện nay ở nhóm tháp D được xây dựng trên nền một công trình kiến trúc đổ, và nếu sosánh mặt bằng nền của công trình hiện nay với công trình vừa tìm được thì cách nhau đến2,3 mét.Lý giải về hiện tượng sụp đổ nguyên dạng này, phải dựa vào lịch sử dân tộc Chăm. Đâylà một dân tộc có lịch sử luôn biến động. Các tài liệu cho thấy vào giữa thế kỷ 8, ngườiChăm đã dời đô về phía Nam, đến giữa thế kỷ 9 mới chuyển về phía Bắc. Nhưng Mỹ Sơnđược xây dựng suốt từ thế kỷ 4 đến 13. Như vậy vị trí và vai trò của Mỹ Sơn trong cộngđồng cư dân Chăm đã bị chi phối bởi những điều kiện lịch sử (có khả năng có các cuộcchiến tranh, vì chúng tôi đã khai quật được những mảnh bia bị vỡ). Ngoài ra, nền đất yếuở đây cũng có thể đóng một vai trò: khi khai quật, đào đến cốt 0 của khu B, C, D trongtrung tâm Mỹ Sơn hiện nay, các nhà khoa học thấy các công trình đó được xây dựng trênmột cái gò mà nền đất là sét yếu, đổ dốc về bốn phía theo các nhánh suối chảy lượnquanh nó. Sau cùng, yếu tố tự nhiên (gió mùa, mưa bão...) chắc chắn cũng có ảnh hưởngnhất định.- Phát hiện về kiến trúc cổ dưới lòng đất Mỹ Sơn có tầm quan trọng như thế nào?- Công trình khai quật của chúng tôi có tính chỉ báo cho các nhà khoa học biết rằng dướilòng đất Mỹ Sơn hiện nay có các công trình kiến trúc đổ. Phát hiện này sẽ lưu ý cho cácnhà trùng tu và gia cố thận trọng hơn trong việc xử lý trùng tu. Ngoài ra, trong điều kiệncó thể được, chúng tôi sẽ tiếp tục khai quật để làm rõ hơn, minh chứng cho toàn bộ tiếntrình, nghĩa là từ những công trình kiến trúc đầu tiên của Mỹ Sơn cho đến các kiến trúcsau là một quá trình phát triển liên tục. Phát hiện mới đây cũng chứng minh rõ hơn vai tròcủa Mỹ Sơn như một địa điểm tôn giáo có bề dày dịch sử của dân tộc Ch ...