Công tác quy hoạch và ra quyết định - Chương 5

ĐIỀU HÀNH VÀ QUẢN LÝ QUY HOẠCH 5.1. Mở đầu Việc lập quy hoạch chịu tác động của rất nhiều yếu tố như đường lối chính sách, luật pháp và chủ trương của nhà nước đối các vùng lãnh thổ và khu vực. Quy hoạch gắn liền với kế hoạch chiến lược được các cấp chính quyền tham gia và quản lý đang là cách làm phổ biến ở nước ta. Trong chương này những vấn đề quản lý và thủ tục hành chính, quy hoạch chiến lược, quy hoạch tổng thể được giới thiệu và phân tích....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Công tác quy hoạch và ra quyết định - Chương 5 Chương 5: Điều hành và quản lý quy hoạch Chương 5: ĐIỀU HÀNH VÀ QUẢN LÝ QUY HOẠCH 5.1. Mở đầu Việc lập quy hoạch chịu tác động của rất nhiều yếu tố như đường lối chính sách, luật pháp và chủ trương của nhà nước đối các vùng lãnh thổ và khu vực. Quy hoạch gắn liền với kế hoạch chiến lược được các cấp chính quyền tham gia và quản lý đang là cách làm phổ biến ở nước ta. Trong chương này những vấn đề quản lý và thủ tục hành chính, quy hoạch chiến lược, quy hoạch tổng thể được giới thiệu và phân tích. 5.2. Quản lý và thủ tục hành chính 5.2.1. Giới thiệu chung Quy hoạch là giải quyết các vấn đề liên quan việc sử dụng đất và các vấn đề khác, trong đó kể cả quá trình ra quyết định. Chính vì vậy cần phải có những quy định ban hành của nhà nước để giải quyết những vướng mắc trong khi lập. Có hai nhiệm vụ chính mà nhà nước cần quan tâm: (a) Pháp lệnh của nhà nước, Nghi định chính phủ quy định về công tác xây dựng nhà ở, khu công nghiệp, công viên và công trình công cộng, mức độ ô nhiễm, mật độ, quy phạm, tiêu chuẩn xây dựng... Các quy định này có liên quan đến công tác quy hoạch diện. (b) Việc xây dựng hạ tầng cơ sở như: hệ thống đường, cấp nước, hệ thống vệ sinh là những vấn đề liên quan đến quy hoạch nhiệm vụ. Đối các nhiệm vụ nêu trên, vai trò của nhà nước và chính quyền các cấp trong liên kết và điều hành có vị trí quan trọng và rất cần thiết. Vấn đề ở đây cần được làm rõ là phạm vi những quy định công cộng cần được quy hoạch, khuyến khích các bên tham gia. Quyền tự do của các thành viên tham gia vào quy trình lập có thể bị ảnh hưởng của xã hội. Nói một cách ngắn gọn khối lượng lớn luật pháp và quy định phù hợp cho việc thi hành quy hoạch phụ thuộc trực tiếp vào các văn bản hướng dẫn và thủ tục hành chính cũng như quy định chung của xã hội. Hiện nay công tác lập quy hoạch được thực hiện bởi các nhà chuyên môn. Việc tính toán được dựa theo các văn bản pháp luật, nghị định, quyết định nghành và một số giấy tờ liên quan khác như quyết nghị, quyết định, nghị quyết của uỷ ban các cấp... 5.2.2. Các thủ tục và mô hình lập quy hoạch Thủ tục và pháp luật quy định trong lập quy hoạch có thể có sự khác nhau giữa các nước, các vùng. Nó không chỉ ảnh hưởng của văn hoá xã hội, lịch sử mà còn phụ thuộc rất lớn vào hệ thống luật pháp và đặc biệt là chính sách quy định của mỗi nước. Xét ở góc độ nhỏ hơn chính sách địa phương nhiều khi cũng có ảnh hưởng rất lớn đến công tác lập quy hoạch nhằm phục vụ cho nhu cầu đặc thù của vùng. Xét ở quy mô 164 Chương 5: Điều hành và quản lý quy hoạch rộng hơn, theo chế độ chính sách thì cũng có sự khác biệt khá lớn. Có thể đưa ra đây 3 dạng điển hình của việc lập quy hoạch, kế hoạch theo đặc trưng xã hội. • Ở Mỹ xã hội mang đặc tính thị trường và tự do. Các vấn đề quy hoạch được đặt ra từ những mâu thuẫn giữa cung và cầu. Vai trò của nhà nước là rất thấp. Quy hoạch mang tính tổng quan, rộng lớn và mang đặc tính các điều kiện cơ bản. Quy hoạch mang tính phân vùng. • Hà Lan là nước dân chủ. Thủ tục trong quy hoạch là nhằm trung hoà các ý kiến giữa các bên tham gia. Nguyên tắc hướng dẫn của xã hội dựa trên cơ sở đàm phán và thảo luận. Nhà nước khống chế và điều hành các cấp quy hoạch. Xuất phát từ đặc trưng cấu truc xã hội mà quy hoạch được thiết lập nhằm giải quyết những mâu thuẫn tranh chấp, giành cơ hội cho các đảng phái, các bên tham dự. • Ở Việt Nam, công tác quy hoạch được thực hiện theo chức năng và nhiệm vụ của các cấp từ trung ương đến địa phương. Trung ương lập quy hoạch quy mô quốc gia. Từ quy hoạch chung, theo quyền hạn và chức năng của chính quyền địa phương thực hiện quy hoạch chi tiết theo chiến lược phát triển kinh tế xã hội. Ngoài ra ở Việt nam, việc lập quy hoạch còn được thực hiện theo chuyên nghành và theo lãnh thổ. Ví dụ như quy hoạch nguồn nước, quy hoạch thuỷ điện, quy hoạch nhà ở... 5.2.3. Các bên liên quan đến việc lập quy hoạch Quy hoạch đựợc phân theo các cấp khác nhau theo quy mô công việc: cấp nhà nước, trung ương, tỉnh và cấp thấp hơn. Ở mỗi cấp nhiệm vụ và mức độ chi tiết có khác nhau. Sau đây là phần phân tích vai trò và nhiệm vụ của các bên tham gia liên quan tới quy hoạch. 1) Cấp quốc gia • Chính sách của nhà nước liên quan đến quy hoạch • Quy hoạch giữa các vùng • Chính sách thành thị, nâng cấp đô thị và phố cổ • Chính sách kinh tế: công nghiệp quốc gia, công nghiệp nhỏ... • Nhà máy điện • Chính sách cơ sở hạ tầng: bến cảng, sân bay, công trình xử lý nước thải, quy hoạch giao thông đường bộ, vần tải thuỷ... • Quy hoạch tổng thể theo diện: các công trình tầm cỡ quốc gia như khu vực quân sự, khu vực vui chơi giải trí, giáo dục xã hội ... • Quy hoạch chiến lược bảo vệ môi trường • Quy hoạch bảo vệ giảm thiệt hại do tai hoạ thiên nhiên • Quy hoạch và kế hoạch ngân sách • Chính sách luật pháp 165 Chương 5: Điều hành và quản lý quy hoạch 2) Cấp tỉnh • Thực hiện kế hoạch cấp trên giao • Điều hành quá trình lập quy hoạch và kế hoạch • Kết hợp với các bên tham gia giải quyết vấn đề kế hoạch sử dụng đất • Phân vùng quy hoạch (ví dụ vùng đất lấn biển) • Quản lý nguồn nước • Quản lý môi trường quy hoạch 3) Cấp khu đô thị, thành phố • Phối hợp công tác với các cấp hành chính liên quan • Dịch vụ • Giao thông vận tải • Kế hoạch nhà ở • Quy hoạch và điều hành xây dựng khu công nghiệp trên địa bàn 4) Cấp thị xã, huyện • Thực hiện kế hoạch chung • Quy vùng và xác định vị trí khu ...