Công ước về chấm dứt bạo lực và quấy rối tại nơi làm việc và nội luật hóa trong Pháp luật lao động Việt Nam

Bài viết phân tích các nội dung cơ bản của Công ước số 190 về chấm dứt BL&QR của ILO trong tương quan so sánh với Pháp luật lao động Việt Nam. Đây là cơ sở xem xét tính tương thích, phù hợp của Pháp luật lao động Việt Nam đối với Công ước số 190 và dự báo khả năng phê chuẩn Công ước này trong tương lai.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Công ước về chấm dứt bạo lực và quấy rối tại nơi làm việc và nội luật hóa trong Pháp luật lao động Việt Nam Soá 01/2023 - Naêm thöù möôøi taùm PHAÙ P LUAÄ T THEÁ GIÔÙ I CÔNG ƯỚC VỀ CHẤM DỨT BẠO LỰC VÀ QUẤY RỐI TẠI NƠI LÀM VIỆC VÀ NỘI LUẬT HÓA TRONG PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG VIỆT NAM Đoàn Xuân Trường1 Tóm tắt: Bạo lực và quấy rối (BL&QR) tại nơi làm việc đã xuất hiện từ rất lâu và tồn tại cùng với sự hình thành và phát triển của quan hệ lao động (QHLĐ). Những hành vi này có thể gây nên những ảnh hưởng nghiêm trọng đến thu nhập, sức khoẻ thể chất, tinh thần và khiến môi trường làm việc trở nên thiếu thân thiện. Để ngăn chặn tình trạng này, Tổ chức lao động quốc tế đã thông qua Công ước số 190 về chấm dứt BL&QR (Công ước số 190). Đây là công cụ quan trọng giúp hiện thực hoá quyền cơ bản của người lao động tại nơi làm việc, hướng tới xây dựng môi trường làm việc hài hoà, ổn định, tiến bộ. Bài viết phân tích các nội dung cơ bản của Công ước số 190 về chấm dứt BL&QR của ILO trong tương quan so sánh với Pháp luật lao động Việt Nam. Đây là cơ sở xem xét tính tương thích, phù hợp của Pháp luật lao động Việt Nam đối với Công ước số 190 và dự báo khả năng phê chuẩn Công ước này trong tương lai. Từ khoá: Bạo lực và quấy rối, thế giới việc làm, quyền của người lao động. Nhận bài: 16/12/2022. Hoàn thành biên tập: 30/12/2022. Duyệt đăng: 05/01/2023. Abstract: Violence and harassment in the workplace has existed for a long time and exists along with the formation and development of labor relations. These behaviors can have serious effects on income, physical and mental health, and make the work environment unfriendly. To prevent this situation, the International Labor Organization adopted Convention No. 190 on the End of Violence and Harassment. This is an important tool to help realize the basic rights of employees in the workplace, towards building a harmonious, stable and progressive working environment. The article analyzes the basic contents of the ILO Convention No.190 on ending violence and harassment in comparison with Vietnam’s labour law. This is the basis for reviewing the compatibility and suitability of Vietnam’s labor law with Convention 190 and forecasting the possibility of ratification of this Convention in the future. Keywords: Violence and harassment; world of work, workers’ rights. Date of receipt: 16/12/2022. Date of revision: 30/12/2022. Date of approval: 05/01/2023 1. Nội dung cơ bản của Công ước về Như vậy, BL&QR có thể được hiểu là bao chấm dứt Bạo lực và quấy rối tại nơi làm việc gồm hành vi có bản chất khác nhau, có thể là Thứ nhất, nhận diện hành vi BL&QR tại hành vi độc lập hoặc kết hợp nhiều hành vi. Đối nơi làm việc. với một số hành vi nhất định thì tần suất của Điều 1.1 (a) của Công ước 190 quy định, hành vi đó cũng có thể là yếu tố quan trọng xác “BL&QR trong công việc đề cập đến một loạt định xem chúng có được coi là BL&QR tại nơi các hành vi và thực hành không được chấp làm việc hay không, bởi lẽ, nếu chúng chỉ xảy nhận hay những mối đe dọa liên quan đến các ra một hay một số ít lần thì cũng không được hành vi và thực hành đó, dù xảy ra một lần hay xác định là ảnh hưởng xấu đến người lao động lặp lại nhiều lần, nhằm mục đích gây ra, hoặc (NLĐ). Ngoài ra, hành vi đó phải là “không thể có khả năng gây ra những tác hại về thể chất, chấp nhận được” (unacceptable) được cân nhắc tâm lý, tình dục và kinh tế, bao gồm cả BL&QR dựa trên những yếu tố chủ quan và khách quan. trên cơ sở giới”. Công ước nhấn mạnh tác động tiêu cực của 1 Tiến sỹ, Trường Đại học Luật Hà Nội. 2 Đạo luật Xúc tiến Toàn diện Chính sách Lao động, Điều 30-2, đoạn 1, được sửa đổi năm 2019. 65 HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP những hành vi này tới nạn nhân bao gồm những chính thức và phi chính thức. Thậm chí, tại tổn hại về thể chất, tâm lý, tình dục hoặc kinh tế. Latvia, những người thất nghiệp và những Trong đó, những thiệt hại về kinh tế có thể bao người có nguy cơ thất nghiệp cũng được bảo vệ gồm mất thu nhập hoặc thiệt hại về tài sản, khỏi sự phân biệt đối xử do sự khác biệt bởi giới nhưng cũng có những hạn chế trong việc tiếp tính, chủng tộc hoặc nguồn gốc dân tộc của họ6. cận các nguồn tài chính, giáo dục hoặc cơ hội Đối tượng bảo vệ của Công ước bắt nguồn từ thăng tiến trong công việc. cách tiếp cận toàn diện. Đây là cơ sở để xác Mặc dù khái niệm “bạo lực và quấy rối” định các biện pháp linh hoạt, phù hợp với đặc được ILO lựa chọn và thể hiện trong Công ước điểm và tính dễ bị tổn thương của từng cá nhân số 190, tuy nhiên, các quốc gia có quyền lựa các lĩnh vực hoặc nghề nghiệp khác nhau. chọn khái niệm riêng (Điều 1.2) và chỉ cần đảm Thứ ba, xác định phạm vi nơi làm việc. bảo rằng các yếu tố của định nghĩa “bạo lực và Công ước số 190 cho rằng, hành vi BL&QR quấy rối”. Chẳng hạn, Nhật Bản sử dụng thuật có thể được thực hiện trong nhiều môi trường ngữ “quấy rối quyền lực” (powerharassment)2, và theo các phương thức khác nhau, kể cả thông Hàn Quốc sử dụng thuật ngữ “quấy rối tại nơi qua công nghệ. Theo Điều 3 Công ước 190, làm việc” (workplace harassment)3, Mexico sử BL&QR trong thế giới việc làm xảy ra trong dụng thuật ngữ “bạo lực tại nơi làm việc” quá trình th ...