Cù lao Xanh - Bình Định (phần 1)

Hải đăng Cù lao Xanh: được xây dựng từ năm 1890 trên đảo Cù lao Xanh thuộc thành phố Quy Nhơn (tỉnh Bình Định). Hải đăng Cù lao Xanh nằm ở độ cao 118m so với mực nước biển, trong đó tháp đèn cao 16m hình trụ tròn được xây bằng đá tảng lớn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cù lao Xanh - Bình Định (phần 1) Cù lao Xanh - Bình Định (phần 1)Ngọn hải đăngHải đăng Cù lao Xanh: được xây dựng từ năm 1890 trên đ ảo Cù lao Xanhthuộc thành phố Quy Nhơn (tỉnh Bình Định). Hải đăng Cù lao Xanh nằm ở độcao 118m so với mực nước biển, trong đó tháp đèn cao 16m hình trụ tròn đượcxây bằng đá tảng lớn, sơn 3 khoang trắng - đen - trắng.Hải đăng Cù lao Xanh là đèn độc lập với tầm hiệu lực chiếu sáng 27 hải lý banngày lẫn ban đêm, tâm sáng 119m, tín hiệu ánh sáng trắng chớp nhóm 3+1, chukỳ 12 giây.Hải đăng Cù lao Xanh ch ỉ vị trí đảo Cù lao Xanh (tỉnh Bình Định), giúp tàuthuyền hoạt động trong vùng biển Bình Định, Phú Yên đ ịnh hướng và xác đ ịnhvị trí của m ình, ngoài ra nó còn có mục đích quan trọng là xác định chủ quyềnđất nước.Đứng từ trên đỉnh núi dưới chân ngọn hải đăng nhìn xuống, Cù Lao Xanh đẹpnhư một bức tranh với màu xanh chủ đạo trải dài từ những ngọn dừa đong đưatrong gió, lan tỏa trên những cây b àng non chạy dọc bờ biển và ngút ngát trênmặt biển m ênh mang b ất tận.Bãi trước là cát trắng nhìn vào đất liền, nơi cư dân trên đ ảo sinh sống, còn bãisau toàn đá. Những tảng đá khổng lồ xếp chồng lên nhau quanh năm chốngchọi với gió hú và sóng gầm. Xa xa là bọt sóng và bụi nước tung lên trắng xoácả một vùng trời biển.Từ ngọn hải đăng, chúng ta đi men xuống theo hư ớng tây bắc là su ối GiếngTiên. Tên suối xuất phát từ một truyền thuyết kể rằng, xưa kia vào những đ êmtrăng sáng các nàng tiên trên trời hay xuống suối để du ngoạn, tắm mát và vuiđùa rồi mới bay trở về trời. Có dịp tới đây, du khách hãy m ột lần đến tắm ởsuối để cảm nhận đư ợc vị ngọt tinh khiết của nước suối và hương vị mặn mòicủa biển cả phảng phất trong không khíÐêm đ êm, từ bờ biển Quy Nh ơn, phóng tầm mắt ra khơi xa, giữa h àng trămđốm sáng lung linh tựa hoa đăng, du khách sẽ bị cuốn hút vào một ngọn đènxanh lúc ẩn, lúc hiện, vừa huyền diệu, vừa bí ẩn … Ðó là ngọn hải đăng CùLao Xanh – “Người đẹp trăm tuổi” của TP. Quy Nhơn, Bình Ðịnh.Cù Lao Xanh thuộc xã đ ảo Nhơn Châu – TP. Quy Nhơn được xây dựng từ khinào? “Lý lịch” của ngọn hải đăng này ra sao thì ít người biết. Ngay cả cơ quanchủ quản đèn biển cũng không có hồ sơ đầy đủ về hải đăng Cù Lao Xanh. Maythay, trong một chuyến đi điền dã, sưu tầm, nghiên cứu ở xã đảo Nhơn Châu,chúng tôi đã sưu tầm được một b ài vè khá dài. Qua bài lục bát này, chúng tôiđã cơ bản xây dựng được lịch sử h ình thành, xây d ựng hải đăng Cù Lao Xanh.Ðến Nhơn Châu, từ ngoài khơi nhìn vào, ngọn hải đăng Cù Lao Xanh sừngsững trên độ cao 120m, uy nghi giữa trời mây. Năm 1890, từ sự kiện một chiếctàu thủy bị ch ìm vì đâm phải Hòn Cao (đá ngầm) thuộc khu vực biển QuyNhơn, thực dân Pháp đ ã quyết định xây dựng ở Thanh Châu (tên gọi cũ củaNhơn Châu) một ngọn hải đăng, đặt tên là Plogam Bir (Cù Lao Xanh). Ðây làmột hòn đảo rộng chừng 3,5km2 . Mục đích của người Pháp xây dựng ngọnđèn biển ở Cù Lao Xanh là để hướng dẫn tàu, thuyền ra, vào Cảng Quy Nhơnđược thuận tiện, an toàn. Thế rồi, theo lệnh của Tòa Khâm sứ Pháp, tất cả quanlại các tổng, huyện đã th ực hiện việc bắt dân các xã (mỗi xã 5 người) ra ThanhChâu làm phu xây dựng hải đăng Plogam Bir.…Không đi thì chẳng đặng nàoCó đi thì sợ ba đào, lênh đênh…Hải đăng Cù Lao Xanh là một sự hòa quyện tuyệt diệu giữa hai phong cáchkiến trúc Ðông – Tây ; vừa mang “hơi thở” của trường phái kiến trúc Gô-Tich,vừa có dáng dấp kiến trúc phương Ðông. Kết cấu của hải đăng gồm 4 phầnchính, phân bổ hài hòa, h ợp lý. Tầng dưới cùng là bậc thang gồm 32 bậc, xâybằng gạch vồ. Vào trong lòng tháp, ta đi lên một cầu thang lượn xoắn ốc là tớitầng chính, n ơi đ ể đ èn. Ban đầu, đèn dùng bằng gas, vòng quay phải dùng bằngmột quả tạ cơ năng làm cho đèn quay. Năm 1957, đèn được thay thế bằng điện(công suất bóng 1000W). Phần trên là một hệ thấu kính, ở giữa đặt một bóngđèn. Năm 1984, đèn lại được thay bằng một hệ thống mô-tơ từ trư ờng. Mô -tơnày điều khiển mâm quay. Mâm quay cấu tạo nhiều lỗ tròn dùng để hạ định tốcđộ, được điều khiển bằng một bán dẫn điện tử làm cho tốc độ luôn luôn cốđịnh. Chu kỳ của vòng quay là 12 giây: gồm 3 tia ngắn, 1 tia dài (vì vậy ở xa tamới thấy đ èn nhấp nháy). Tính từ chân tháp lên đỉnh, hải đăng Cù Lao Xanhcao 19m, nhưng vững chắc, kiên cố vì toàn bộ được xây bằng đá tảng lớn(tường dày hơn 1m). Hiện nay, hải đăng Cù Lao Xanh được xếp vào loại hiệnđại nhất Việt Nam.Song song với việc xây dựng hải đăng Cù Lao Xanh, những ngư ời thợ còn xâydựng ở cạnh đó một công trình khá đặc sắc là khu nhà của viên quan ba Pháp.Tòa nhà này gồm 2 tầng, rộng 10m, d ài 40m, có 16 phòng. Tòa nhà xây dựngbằng gạch vồ, tường dày tới gần nửa mét và nền móng xây bằng đá tảng rấtkiên cố. Ðặc biệt, ở đây có một hệ thống dự trữ nước mưa không bao giờ cạn.Trên tầng sân thượng là một hệ thống hứng, dẫn nư ớc mưa. Nước chảy xuốngnhiều ống (có lưới gạt, lọc bụi, rác). Khi n ước chảy xuống bể sâu ở tầng hầmcuối cùng thì vô cùng sạch và nước rất ngon. Bể chứa nước rộng 4m, dài 9m,cao 2,5m. Ðáng lưu ý là do biết chọn vị trí khoa học, biết tạo dáng kiến trúc h àihòa với cảnh quan nên “các tác giả vô danh” đã tạo cho tổng thể hải đăng CùLao Xanh một vẻ đẹp riêng: vừa hoành tráng, vừa nên th ơ, đ ảm bảo cả hai tiêuchu ẩn CÔNG NĂNG và THẨM MỸ. Từ tầng cao của hải đăng có thể bao quáttầm nh ìn rộng lớn. Xét về mặt quân sự, vị trí này h ết sức lợi hại. Về yếu tốthẩm mỹ, ai có dịp lên hải đăng Cù Lao Xanh một lần, không thể không ngâyngất trước cảnh sương sớm, b ình minh trên biển, hoàng hôn chín đỏ… Và, vàonhững đ êm trăng rằm thì h ải đăng Cù Lao Xanh chẳng thua gì “chốn bồng laitiên cảnh”.Chính từ giá trị lịch sử và nghệ thuật, hải đăng Cù Lao Xanh của Quy Nhơn –Bình Ðịnh đã trở thành BIỂU TƯ ỢNG ÐẸP của hải đăng Việt Nam. Riêng đốivới giới nghệ sĩ, thi nhân, hải đăng Cù Lao Xanh được nhiều người nhắc đếntrong những sáng tác của họ. Ðặc biệt, hải đăng Cù Lao Xanh là 1 trong 4 hảiđăng được ngành Bưu điện chọn in thành bộ tem HẢI ÐĂNG VIỆT NA ...