Cửa lá sách đóng nhưng mở

Có người cho rằng cửa lá sách đã có cả trăm năm và biến thể ra các loại lam thông gió, chắn nắng trong kiến trúc hoặc ngược lại. Nhưng từ thập niên 80 của thế kỷ trước cho đến gần đây, cửa lá sách chỉ còn trong các vựa bán vật liệu cũ! Nay thì cửa lá sách đang được dụng trở lại.Tại sao nhà xưa làm cửa lá sách?Thật vậy, dù cửa nẻo có nhiều biến thái theo thời gian để tạo thẩm mỹ, tìm sự thích ứng với công năng sử dụng; thế nhưng giới trong ngành...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cửa lá sách đóng nhưng mởCửa lá sách đóng nhưng mởCó người cho rằng cửa lá sách đã có cả trăm năm và biếnthể ra các loại lam thông gió, chắn nắng trong kiến trúchoặc ngược lại. Nhưng từ thập niên 80 của thế kỷ trướccho đến gần đây, cửa lá sách chỉ còn trong các vựa bánvật liệu cũ! Nay thì cửa lá sách đang được dụng trở lại.Tại sao nhà xưa làm cửa lá sách?Thật vậy, dù cửa nẻo có nhiều biến thái theo thời gian để tạothẩm mỹ, tìm sự thích ứng với công năng sử dụng; thế nhưnggiới trong ngành vẫn cho rằng, “cửa lá sách là loại cửa thôngminh nhất”. “Bởi nó vừa đẹp, vừa mưa không tạt, hạn chế bụitốc vào trong, và đặc biệt là vừa tạo được sự đối lưu khôngkhí một cách tự nhiên”, kiến trúc sư Nguyễn Văn Tân cảmthán vậy.Không chỉ dụng trong cửa đi, cửa cửa lá sách còn làm cửa vách chosổ mà ... tủ bếp, tủ trong nhà vệ sinh, tủ áo Cứ vào những ngôi nhà làm theo kiến trúc của Tây đều thấy mát mẻ và hầu như nhà nào cũng sử dụng cửa lá sách. Mát nhờ tường dày đến 30 – 40cm, tạo nhiều khoảng lùi làm hành lang và trổ nhiều cửa lá sách; cả những ô thông gió trên đầu cửa, trên đầu hồi, trên mái cũng đều bằng cửa lá sách.Các ứng dụng đó vừa ngăn được nhiệt hấp thụ trực tiếp vàokhông gian sống bên trong; vừa đối lưu không khí tốt từ mọihướng. Nhất là xứ nhiệt đới, ẩm độ cao, giải pháp trên thật cóý nghĩa để kiến tạo ngôi nhà thân thiện với môi trường.Bẵng đi một thời gian khá dài, đến vài chục năm theo “thờitrang” rồi cũng quay lại với cái chân giá trị ban đầu. Chẳnghạn, trước thập niên 60 của thế kỷ trước chuộng quần ốngtúm, sau đó lại loe ra – gọi là quần ống voi; rồi túm túm dầnlại thành quần xìgà suôn từ đùi đến lai ống. Mãi đến nhữngnăm 90, ống quần lại loe ra và nay thì túm bớt lại. Và chắcrằng, một cái quần tây chuẩn mực, đẹp, trang trọng vẫn là cáiquần tương hợp với cơ thể học của con người – to từ trênmông, đùi và nhỏ dần xuống đến ống. Có lẽ vì vậy mà nhữnglam, bông thông gió đến nay vẫn được thiết kế và tồn tạitrong nhà ở dân dụng, nhất là ở các công trình công cộng nhưbệnh viện trường học, nhà ga...Cửa đóng mà mởCái giá trị thực của cửa lá sách là đóng nhưng mở, không khívẫn lưu thoát bình thường với môi trường bên ngoài. Kiếntrúc sư Đặng Phước Toàn từng được vài gia chủ ta thán rằng,nhà có giếng trời giữa nhà hay cuối nhà mà trong nhà vẫnhầm nóng, ngột ngạt. Khảo sát thực tế thì bị hầm nóng làphải, bởi “cửa nẻo mặt tiền bằng kính đóng kín, không có lốicho gió lùa vào thì làm sao thoát ra được phía giếng trời!”,KTS Toàn nói. Khi đó, không khí cứ lẩn quẩn trong nhà màkhông đối lưu được, không trao đổi được với bầu khí chung.Thuở trước, có thể thiếu điều kiện hoặc hiếm có máy điềuhoà không khí nên dụng cửa lá sách thì thích hợp hơn. Nay,máy lạnh đã phổ biến nên cửa nẻo đóng kín bít bằng gỗ, kính,nhôm, thép... Tuy nhiên, có những ngôi nhà làm cửa kínbưng nhưng không sử dụng máy lạnh hoặc không sử dụngmáy lạnh thường xuyên – thật khó để có thể thoáng khí tựnhiên được. Do đó để tạo cho ngôi nhà thân thiện với môitrường, ít tốn kém điện năng, có thể làm cửa hai lớp – lớpngoài lá sách, lớp trong kính. Khi cần thì đóng cửa kính, mởmáy lạnh; bình thường chỉ đóng cửa lá sách là đủ trao đổikhông khí cho các không gian bên trong nhà.Một yếu tố mà người tiêu dùng “ngó lơ” cửa lá sách do trướcđây cửa thường chế tác bằng gỗ, lắp đặt ở những mặt tiếp xúctrực tiếp mưa nắng nên dễ bị mối mọt, cong vênh, co ngótlàm cho lá sách “rụng rơi” ra. Nhưng hiện nay công nghệ gỗđã được tẩm sấy để chống mối mọt và làm cho chất liệu gỗổn định; từ đó độ bền vững cửa gỗ đã tốt hơn nhiều. Và,ngoài cửa gỗ lá sách theo công nghệ mới, các chất liệu khácnhư nhôm, nhựa, kính cũng sản xuất thành cửa lá sách đểthêm nhiều chọn lựa.Ứng dụng cửa lá sách hiện đang phát triển trở lại trong cáccông trình và không dừng lại ở đó, lá sách còn đưa vào cửanhà vệ sinh; cửa, hay vách tủ áo, tủ giày dép, tủ bếp... Tấtthảy nhờ vào tính thẩm mỹ, sự thoáng khí của lá sách – đóngnhưng vẫn mở. ...