“Theo ơi, ... Và cả cuộc đời anh đã theo đuổi các đường nét và tạo ra các bức họa để được vẽ nhiều nhất mà anh có thể làm, rồi đến tận cuối đời mình, anh mong được chết, nhìn lại phía sau với tình yêu và sự nuối tiếc đau đớn, và nghĩ “ Ôi, những bức tranh mà mình đã có thể tạo ra chúng!...”. [1] Đó là đoạn trích bức thư thứ 338 của Van Gogh gửi người em trai ngày 19 tháng 11 năm 1883. Đó là tóm tắt cuộc đời của Van Gogh (1853...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cuộc đời sáng tác của Van Gogh
Cuộc đời sáng tác của Van Gogh
“Theo ơi,
... Và cả cuộc đời anh đã theo đuổi các đường nét và tạo ra các bức họa
để được vẽ nhiều nhất mà anh có thể làm, rồi đến tận cuối đời mình, anh mong
được chết, nhìn lại phía sau với tình yêu và sự nuối tiếc đau đớn, và nghĩ “ Ôi,
những bức tranh mà mình đã có thể tạo ra chúng!...”. [1]
Đó là đoạn trích bức thư thứ 338 của Van Gogh gửi người em trai ngày 19
tháng 11 năm 1883. Đó là tóm tắt cuộc đời của Van Gogh (1853 - 1890, Hà Lan) -
nhà danh họa lừng danh của trường phái hậu ấn tượng [2].
Tranh của Van Gogh có đặc điểm là màu sắc gây cảm xúc mạnh, nét bút
thô, hình ảnh có đường viền lớn, tất cả mang bên trong nỗi đau khổ của một tâm
hồn bệnh hoạn khiến cho sau này nhà danh họa phải tự sát.
Cũng giống như các họa sĩ ấn tượng, Van Gogh vẽ từ cách quan sát trực
tiếp, không vẽ theo trí nhớ và bao gồm trong họa phẩm cách mô tả các cảm giác
nội tâm của mình. Đặc điểm của Van Gogh là cách dùng màu sắc. Nhà danh họa
đã sử dụng màu sắc một cách rất hàm xúc, không những coi màu sắc là một
phương tiện để thiết lập nên các tác dụng của ánh sáng và không khí, tạo nên chiều
sâu của thể tích và không gian, mà còn coi màu sắc là cách chuyển đạt sự đam mê
sâu thẳm mà họa sĩ rung cảm trước cảnh vật, kỷ vật và con người.
Van Gogh đã vẽ ba loại đề tài: tĩnh vật, phong cảnh và con người. Thời kỳ
đầu, tất cả các bức họa đều liên quan tới miền đất canh tác của nông dân, đời sống
của họ, những gian khổ mà họ phải chịu đựng. Năm 1885, ông đã vẽ bức họa nổi
tiếng có tên là “Những người ăn khoai” (The Potato Eaters, Pic.1). Bức họa này
mang mầu sắc u tối, theo phong cách diễn đạt của Frans Hals và Rembrandt, với
nét bút nặng nề, mô tả cảnh gia đình gồm năm nông dân đen đủi, ngồi xung quanh
bàn ăn tồi tàn. Toàn thể bức họa đã diễn tả đầy đủ mức sống thấp hèn của đề tài và
hoàn cảnh tàn nhẫn của người dân thợ mỏ. Trong thời kỳ này, Van Gogh cũng vẽ
một số tranh tĩnh vật như một giỏ khoai, một ấm đồng đun nước, vài tổ chim và
ngay cả một đôi giầy cũ rách.
Pic1. ThePotatoEaters, Neuenen, April, 1885
Từ năm 1986, các tấm tranh của Van Gogh trở nên nhiều màu sắc hơn,
cách nhìn sự vật không còn cổ điển như trước, với sắc độ của họa phẩm nhẹ nhàng
hơn. Van Gogh không còn vẽ các nông dân đen đủi nữa mà bắt đầu mô tả những
đề tài đặc trưng của trường phái ấn tượng, hai họa phẩm tiêu biểu là “Montmartre”,
1886, Pic.2) và “Sàn quay Galette” (Moulin de la Galette -1886, Pic.3).
Pic2. Montmartre, Paris, Autumn1886
Pic3. LeMoulin de la Galette, Paris, Sumer1886
Bước tiếp theo, từ năm 1887, Van Gogh đã chọn các mầu thuần nhất để vẽ
phong cảnh với nét họa gián đoạn hoặc chấm điểm. Đường lối hậu ấn tượng
(postimpressionist style) của Van Gogh bắt đầu được thực hiện kể từ năm 1888
qua các họa phẩm “Chân dung của Cha Tanguy” (Portrait of Père Tanguy, Pic. 4)
và “Chân dung tự họa” (Self-Portrait in Front of an Easel, Pic. 5) cũng như một số
tranh vẽ các vùng ngoại ô của thành phố Paris.
Pic4. Portrait of Pre Tanguy, 1888
Pic5. Self-Portrait in Front of the Easel, 1888
Thời kỳ sáng tác phong phú nhất của Van Gogh là từ 1888, ông ở Arles,
miền đông nam nước Pháp. Van Gogh hầu như ở luôn ngoài trời để vẽ, trong một
phong cảnh thiên nhiên rực rỡ và dưới ánh nắng chói chang của bầu không khí khô
ráo. Van Gogh đã hưng phấn với các cảm xúc của tâm hồn mình trước các đề tài
mới lạ, hấp dẫn. Ông đã làm việc với tốc độ rất cao, cố công ghi lại các ảnh hưởng
của thiên nhiên và tâm trạng của mình trước ngoại cảnh. Các đề tài tại miền Arles
này gồm các cây ăn trái đang nở hoa, các toàn cảnh của thành phố và vùng phụ
cận, các chân dung của bạn bè và người đưa thư Roulin, cảnh trí trong nhà và bên
ngoài nhà, một loạt các hoa hướng dương và “một đêm đầy sao ở Rhone” (Starry
Night Over the Rhone, Pic. 6). Qua các họa phẩm, Van Gogh đã khai triển sự
trong sáng về màu sắc và lối sắc nét về bút pháp, khác hẳn với đường nét mờ ảo
của trường phái Ấn Tượng (Impressionism). Trong mỗi họa phẩm của Van Gogh,
mỗi hình ảnh được vẽ rõ ràng và táo bạo, khiến cho ánh sáng có vẻ như phát ra
trực tiếp từ cảnh vật trong tranh.
Pic6. Starry Night Over the Rhone, Arles, september, 1888
Khi vẽ chân dung, Van Gogh không chỉ vẽ lại các nét đặc biệt của nhân vật
mà còn muốn ghi lại bản chất chính yếu của người mẫu và trong kỹ thuật này, màu
sắc đã đóng một vai trò chính, như tại hai chân dung vẽ năm 1888: “Họa sĩ người
Bỉ Eugene Boch” (Portrait of Eugene Boch, Pic.7). Và đối với Van Gogh, các màu
sắc khác nhau mang các hàm ý khác nhau: màu mặt trời tượng trưng cho sự ấm áp,
yêu thương, màu xanh mát mang ý nghĩa của ban đêm và vô tận, màu đỏ biểu hiện
sự đam mê và điều xấu xa. Cùng với cách diễn tả bằng màu sắc, Van Gogh còn mô
tả nhân vật bằng nét vẽ hoặc thô, nặng, hoặc thanh, nhẹ và chân dung của họa sĩ
Boch có nét bút ...