Cuộc đối thoại giữa Hồn và Xác

Lư u Quang Vũ được đánh giá là nhà viết kịch xuất sắctrong thời kỳ hiện đại. Đ ương thời khi còn sống, kịch củaanh luôn có mặt trên sàn diễn của nhiều đoàn nghệ thuậttrong cả nước.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cuộc đối thoại giữa Hồn và Xác Cuộc đối thoại giữa Hồn và Xác (TRíchđoạn trong SGK)Lư u Quang Vũ được đánh giá là nhà viết kịch xuất sắctrong thời kỳ hiện đại. Đ ương thời khi còn sống, kịch củaanh luôn có mặt trên sàn diễn của nhiều đoàn nghệ thuậttrong cả nước. Trong lịch sử sân khấu nước ta, thời kỳkịch của Lưu Quang Vũ có lẽ là thời kỳ sôi động, giàu sứcsống nhất. Những năm 80, kịch của Lưu Quang Vũ xuấthiện đã làm thay đổi t ư duy của người biểu diễn cũngnhư của công chúng yêu sân khấu. Nhiều bài viết của cácnhà nghiên cứu phê bình đã đánh giá cao tài năng, tâmhuyết và những đóng góp của Lưu Quang Vũ đối với nềnsân khấu nói riêng và với nền văn học nói chung. Anhcũng là một trong những người đi trước” trong phong tràođổi mới văn hoá văn nghệ, dùng ngòi bút của mình gópphần đem lại những điều tốt đẹp cho con người và xã hội.Kịch bản của Lưu Quang Vũ dù được sáng tác nhanh vớimột số lượng lớn: hơn 50 vở kịch trong khoảng thời gianch ưa đầy 10 năm, nhưng hầu hết đều đạt đến một chấtlượng nghệ thuật nhất định. Ngay cả những vở được coilà không thành công khi đã lên sàn diễn cũng có một giátrị văn học không thể phủ nhận. Chúng ta đều biết rằng vởdiễn nếu tách rời khỏi hoạt động sân khấu sẽ mất đi phần“động chỉ còn lại phần “tĩnh”. Sân khấu đem đến cho kịchmột đời sống thứ hai, sống động, hấp dẫn và sân khấucũng quy định cho kịch những đặc tính nhất định, nên kịchcó những đặc tr ưng riêng khác hẳn với thơ và tiểu thuyết.Trước khi đến với sân khấu Lưu Quang Vũ đã là ngườilàm thơ, viết văn có phong cách riêng. Anh đã kết hợp vàphát huy được những thế mạnh của mình khi đến với loạihình nghệ thuật có ý nghĩa tổng hợp như sân khấu. Từthơ và chất thơ trong văn xuôi, rồi từ chất văn xuôi của đờisống, Lưu Quang Vũ đã chuyển sang viết kịch và đã gặthái được những thành công rực rỡ. Ở đó vẫn tiếp tụcnhững nguồn mạch được khai mở từ khá sớm nhưng LưuQuang Vũ đã chín chắn, tỉnh táo hơn. Kịch là nơi LưuQuang Vũ có thể bộc lộ trực tiếp hơn những khám phá vànhận thức của anh, là nơi anh có thể đóng góp tích cựchơn cho đời sống. Lưu Quang Vũ đã nói lên những suynghĩ của mình trong lời tự bạch, trước khi mất: “Trongquan niệm của tôi, thơ và kịch rất gần nhau. Đó là hai thểloại lớn của văn học, là cuộc sống và thế giới tinh thầncủa con người được biểu hiện ở dạng tinh chất nhất,mạnh mẽ nhất, tuy ngôn ngữ nghệ thuật của chúng cónhững điểm khác biệt. Tôi say mê sân khấu từ nhỏ và làmthơ cũng từ nhỏ, nhưng chỉ mãi đến khi hơn ba mươi tuổi,tôi mới dám cầm bút viết vở kịch đầu tiên. Tôi cho rằngnghề viết kịch đòi hỏi người ta phải có sự từng trải khádày dạn về đời sống và một sự am tường nhất định vềsân khấu. Đã có khá nhiều thi sĩ thành đạt từ thuở thiếuniên nhưng hình như khó có ai thành công về viết kịch khichưa đến 30 tuổi… Động lực xui giục tôi viết kịch cũng lànhững động lực khiến tôi làm thơ, đó là khát vọng muốnđược bày tỏ, muốn được thể hiện tâm hồn mình và thếgiới xung quanh, muốn được tham dự vào dòng chảymãnh liệt của đời sống, được trao gửi và dâng hiến”(1).Kịch của Lưu Quang Vũ khai thác nhiều đề tài, đi vàokhám phá mọi mặt của đời sống xã hội và con người. Cóthể phân chia, sắp xếp kịch Lưu Quang Vũ ra làm nhiềuloại căn cứ vào cốt truyện của kịch bản. Cha ông ta cócâu “có tích mới dịch nên trò”. Có thể hiểu nôm na “tích”chính là cốt truyện, phải có cốt truyện mới tạo dựng thànhtác phẩm, sân khấu mới có kịch để diễn. Kịch của LưuQuang Vũ thường được xây dựng trên một cốt truyệnchắc chắn, chủ yếu tập trung vào các vấn đề, các sự kiệnquan trọng trong đời sống. Việc khai thác các mô típ dângian, dựa vào đó để viết kịch bản mang đậm dấu ấn cánhân và phong cách của mình đã tạo cho kịch Lưu QuangVũ một chiều sâu đáng kể. Nó tạo cho kịch của anh sựphong phú về đề tài, hấp dẫn ở cốt truyện, lôi cuốn ở nghệthuật xây dựng nhân vật.Trong số kịch bản của Lưu Quang Vũ, khối lượng nhữngvở khai thác trực tiếp từ cốt truyện dân gian không nhiều,nhưng hầu hết những vở kịch đó đều đạt tới hiệu quảnghệ thuật tương đối cao. Tiêu biểu nhất là vở HồnTrương Ba, da hàng thịt. Vở kịch này được viết từ năm1984, nhưng cho đến năm 1987, trong không khí đổi mớidân chủ, mới được ra mắt công chúng. Giới nghiên cứuphê bình cho rằng đây là một trong những vở kịch haynhất của Lưu Quang Vũ. Ngay khi mới công diễn, vở kịchđã gây chấn động d ư luận, tạo ra một không khí tranhluận sôi nổi trên báo chí và trong giới sân khấu. Với sựdàn dựng của đạo diễn Nguyễn Đình Nghi và lớp diễnxuất có nghề của Nhà hát Kịch Việt Nam, vở diễn đã thểhiện sâu sắc tính đa nghĩa của một kịch bản có cấu trúcchặt chẽ, giàu trí tuệ. Một cốt truyện dân gian quen thuộc,chẳng mấy ai tranh luận về ý nghĩa của truyện, vậy mà khiLưu Quang Vũ đ ưa lên sân khấu, vở kịch không chỉ dừnglại ở những g ...