Đa dạng sinh học

Trình bày được các khái niệm về đa dạng sinh học và các giá trị đa dạng sinh học. - Giải thích được sự suy thái và các nguyên nhân chính gây ra suy thoái đa dạng sinh học..
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đa dạng sinh họcBảo tồn Đa dạng sinh học Ch−¬ng 1 Tæng quan vÒ ®a d¹ng sinh häc Môc ®Ých:Ch−¬ng nμy nh¾m cung cÊp cho sinh viªn nh÷ng kiÕn thøc tæng quan vÒ §a d¹ng sinh häc (§DSH) Môc tiªu:- Tr×nh bμy ®−îc c¸c kh¸i niÖm vÒ ®a d¹ng sinh häc vμ c¸c gi¸ trÞ cña ®a d¹ng sinh häc- Gi¶i thÝch ®−¬c sù suy tho¸i vμ c¸c nguyªn nh©n chÝnh g©y ra suy tho¸i ®a d¹ng sinh häc. Bμi 1. Kh¸i niÖm vÒ §a d¹ng sinh häc1.1. Kh¸i niÖm vÒ §DSH NhiÒu kh¸i niÖm §DSH kh¸c nhau trªn thÕ giíi ThuËt ng÷ §DSH ®−îc dïng ®Çu tiªn vμo n¨m 1988 (Eilson, 1988) Kh¸i niÖm th−êng ®−îc dïng: C«ng −íc §DSH (1992)“§DSH lμ sù ®a d¹ng vμ phong phó cña giíi sinh vËt tõ mäi nguån trªn tr¸i ®Êt, bao gåm ®a d¹ng trong loμi (gen), gi÷a loμi, vμ ®a d¹ng hÖ sinh th¸i” Kh¸i niÖm vÒ §DSH cña Bé Khoa häc vμ C«ng nghÖ M«i tr−êng (Nhμ XB,KH&KT. 2001):“ §DSH lμ thuËt ng÷ dïng ®Ó m« t¶ sù phong phó vμ §D cña giíi tù nhiªn. §DSH lμ sù phong phó cña mäi c¬ thÓ sèng tõ mäi nguån, trong c¸c HST trªn ®Êt liÒn vμ c¸c HST d−íi n−íc kh¸c vμ mäi tæ hîp sinh th¸i mμ chóng t¹o nªn”.§DSH ®−îc thÓ hiÖn ë 3 cÊp ®é (3 ph¹m trï) - §a d¹ng trong loμi (§a d¹ng di truyÒn/gen) - §a d¹ng gi÷a c¸c loμi (§a d¹ng loμi) - §a d¹ng hÖ sinh th¸i ( §a d¹ng hÖ sinh thaÝ) §a d¹ng sinh häc kh¸c tμi nguyªn sinh vËt/häc - §a d¹ng sinh häc nh− ®· ®−îc tr×nh bμy ë trªn (M« t¶ sù phong phó cña tÊt c¶ c¸c giíi sinh vËt trong tù nhiªn) - Tμi nguyªn sinh vËt gåm c¸c nguån lîi sinh vËt cã trong tù nhiªn nh»m phôc vô lîi Ých cho con ng−êivμ ®−îc con ng−êi chó ý tíi.1.1.1. §a d¹ng gen/di truyÒn1.1.1.1 Kh¸i niÖm: Lμ ph¹m trï chØ møc ®é ®a d¹ng cña biÕn dÞ di truyÒn, §ã chÝnh lμ sù kh¸cbiÖt vÒ di truyÒn gi÷a c¸c xuÊt sø, quÇn thÓ vμ gi÷a c¸c c¸ thÓ trong cïng mét loμi hay mét quÇn thÓ d−íi t¸c dông cña ®ét biÕn, ®a béi ho¸ vμ t¸i tæ hîp. Tæng sè gen: kh¸c nhau gi÷a c¸c loμi, tõ 1000 gen ë c¬ thÓ ®¬n bμo ®Õn h¬n 400 000 gen ë TV cã hoa vμ §V C¬ së vËt chÊt di truyÒn lμ c¸c axit nucleic, gåm 2 lo¹i ®ã lμ: ADN vμ ARN Vai trß cña ®a d¹ng gen: gióp loμi thÝch nghi víi nh÷ng thay ®æi cña m«i tr−êng1.1.1.2 Nh©n tè tè ¶nh h−ëng ®a d¹ng di truyÒn YÕu tè lμm t¨ng ®a d¹ng gen:+ §ét biÕn gen: nh÷ng biÕn ®æi x¶y ra trong c¸c gen, nguån t¹o ra gen míi, c¬ së cña biÕn dÞ di truyÒn, lμm t¨ng l−îng biÕn dÞ do ®ã t¨ng ®a d¹ng di truyÒn+ Sù x©m nhËp, di tró cã thÓ lμm thay ®æi tÇn sè gen trong quÇn thÓ t¹i chç1.1.1.2 .Nh©n tè ¶nh h−ëng ®a d¹ng di truyÒn (tiÕp) YÕu tè lμm gi¶m ®a d¹ng gen:+ Phiªu b¹t gen/L¹c dßng gen (genetic drift): x¶y ra trong c¸c quÇn thÓ nhá g©y nªn biÕn ®æi vÒ tÇn sè gen+ Chän läc tù nhiªn vμ nh©n t¹o- Chän läc tù nhiªn: lμm gi¶m l−îng biÕn dÞ- Chän läc nh©n t¹o: xãi mßn di truyÒn, lμm gi¶m l−îng biÕn dÞ1.1.2 §a d¹ng loμi1.1.2.1 Kh¸i niÖm loμi: Lμ nhãm c¸ thÓ kh¸c biÖt víi nhãm kh¸c vÒ mÆt sinh häc vμ sinh th¸i. c¸c c¸ thÓ trong loμi cã vËt chÊt di truyÒn gièng nhau, cã kh¶ n¨ng trao ®æi th«ng tin di truyÒn (giao phèi, thô phÊn) vμ sinh s¶n h÷u thô §a d¹ng loμi: lμ ph¹m trï chØ møc ®é phong phó vÒ sè l−îng loμi, ph©n loμi (loμi phô) trªn tr¸i ®Êt trong 1 vïng ®Þa lÝ, trong 1 Quèc Gia hay trong mét sinh c¶nh nhÊt ®Þnh. Sù ®a d¹ng vÒ loμi ®−îc thÓ hiÖn b»ng tæng sè loμi. Theo dù ®o¸n cña c¸c nhμ ph©n lo¹i häc cã thÓ cã tõ 5 – 30 triÖu loμi sinh vËt trªn tr¸i ®Êt mμ trong ®ã phÇn lín lμ vi sinh vËt vμ c«n trïng. Thùc tÕ cã kho¶ng 1,75 triÖu loμi ®−îc m« t¶Sè loμi sinh vËt ®· ®−îc m« t¶ trªn ThÕ giíi Nhãm Sè loμi Nhãm Sè loμiVirut §V ®¬n bμo 1.000 30.800TV ®¬n bμo C«n trïng 4.760 751.000NÊm §VKXS kh¸c 70.000 238.761T¶o §VKXS bËc 26.900 1.273 thÊp§Þa y 18.000 19.056 C¸Rªu 22.000 4.184 Õch nh¸iD−¬ng xØ 12.000 6.300 Bß s¸tH¹t trÇn 750 9.040 ChimH¹t kÝn 250.000 4.629 Thó 405.410 1.065.043Sè l−îng c¸ thÓ cña loμi, qui m« §DSH gåm 3møc ®é (®a d¹ng alpha, beta, gama)*§a d¹ng alpha Sè l−îng loμi trong 376spp mét sinh c¶nh Cã bao nhiªu loμi trong mét khu vùc nhÊt ®Þnh? C¸c «/mμu ®¹i diÖn cho c¸c sinh c¶nh kh¸c nhau * §a d¹ng beta TÝnh ®a d¹ng tån t¹i trong c¸c vïng gi¸p danh gi÷a c¸c sinh c¶nh Sù gièng nhau vÒ ®éng thùc vËt gi÷a c¸c sinh c¶nh trong cïng mét khu vùc ®Õn møc nμo? NÕu Ýt gièngnhau/Ýt loμi chungcã nghÜa lμ ®a 721sppd¹ng beta cao*§a d¹ng gama TÝnh ®a d¹ng tån t¹i trong mét quy m« ®Þa lÝ C¸c « mμu xanh ®en cã cïng tæ thμnh loμi ë c¸c vÞ trÝ? do vËy ®a d¹ng mÇu ®á so víi c¸c mÇu kh¸c ? TÊt c¶ c¸c mÇu trong c¸c « ? - Nghiªn cøu quy m« §DSH theo hÖ thèng trªn cã nghÜa quan träng ®èi víi viÖc xem xÐt quy m« thiÕt lËp c¸c −u tiªn trong c«ng t¸c b¶o tån. - Sù ®a d¹ng vÒ c¸c loμi ®· t¹o cho quÇn x· SV kh¶ n¨ng thÝch øng vμ thÝch nghi tèt h¬n víi nh÷ng thay ®æi cña ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh. Mét vÝ dô: Sù cã mÆt cña c¸c loμi t¨ng thªm tÝnh ®a d¹ng cña QXSV, c¸c loμi SV cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. TV lμ nguån thøc ¨n cho §V, t¹o nªn m«i tr−êng sèng cho c¸c loμi §V, §V gióp TV ph¸t t¸n…1.2.2.2 Nh÷ng nh©n tè ¶nh h−ëng tíi ®a d¹ng loμi YÕu tè lμm t¨ng ®a d¹ng loμi -H×nh thμnh loμi míi chñ yÕu qua 2 qu¸ tr×nh ®ã lμ:+ Qu¸ tr×nh ®a béi ho¸- §a béi ho¸: béi ho¸ sè l−îng thÓ nhiÔm s¾c trong loμi ban ®Çu hoÆc trong c¸c c¸ thÓ lai cña hai loμi (N.H.NghÜa, 1999)- §a béi ho¸ lμ yÕu ...