Đặc điểm hình ảnh cộng hưởng từ tổn thương đám rối thần kinh cánh tay do chấn thương trên 60 bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện TWQĐ 108

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm mô tả đặc điểm hình ảnh cộng hưởng tử tổn thương đám rối thần kinh cánh tay do chấn thương. Bài viết nghiên cứu mô tả cắt ngang 60 bệnh nhân được bác sỹ lâm sàng khám và chẩn đoán có tổn thương đám rối thần kinh cánh tay do chấn thương, sau đó được chụp CHT 3 Tesla tại Khoa Chẩn đoán Hình ảnh và Phẫu thuật - Viện Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện TWQĐ 108 từ tháng 01 - 2012 đến 12 - 2014.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm hình ảnh cộng hưởng từ tổn thương đám rối thần kinh cánh tay do chấn thương trên 60 bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện TWQĐ 108 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 9-2017 ĐẶC ĐIỂM HÌNH ẢNH CỘNG HƢỞNG TỪ TỔN THƢƠNG ĐÁM RỐI THẦN KINH CÁNH TAY DO CHẤN THƢƠNG TRÊN 60 B NH NHÂN ĐIỀU TRỊ TẠI B NH VI N TRUNG ƢƠNG QUÂN ĐỘI 108 Nguyễn Ngọc Trung*; Lâm Khánh**; Trần Văn Riệp** TÓM TẮT Mục tiêu: mô tả đặc điểm hình ảnh cộng hưởng tử (CHT) tổn thương đám rối thần kinh cánh tay (ĐRTKCT) do chấn thương. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu tiến cứu, mô tả cắt ngang 60 bệnh nhân (BN) được bác sỹ lâm sàng khám và chẩn đoán có tổn thương ĐRTKCT do chấn thương, sau đó được chụp CHT 3 Tesla tại Khoa Chẩn đoán Hình ảnh và Phẫu thuật - Viện Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện TWQĐ 108 từ tháng 01 - 2012 đến 12 - 2014. Kết quả: hình ảnh CHT 3 Tesla của tổn thương ĐRTKCT chủ yếu là trạng thái đứt, nhổ rễ, giả thoát vị màng tủy, phù nề. Kết luận: CHT 3 Tesla có thể cho hình ảnh các tổn thương chi tiết của ĐRTKCT. * Từ khóa: Tổn thương đám rối thần kinh cố; Cộng hưởng từ 3 Tesla; Chấn thương. Characteristics of Magnetic Resonance Imaging in Brachial Plexus Injury on 60 Patients at Central Military Hospital 108 Summary Objectives: To describe the characteristics of magnetic resonance imaging (MRI) in brachial plexus injury. Subjects and methods: A cross-sectional, prospective study was conducted on 60 patients clinically examined and diagnosed with trauma brachial plexus injury. All of them were diagnosed by MRI 3 Tesla at Department of Diagnostic Imaging and operated at Military Institute of Trauma and Orthopedics, Central Military Hospital 108 from January, 2012 to December, 2014. Results: MRI in brachial plexus mainly involved rupture, avulsion, pseudomeningocele, oedema. Conclusion: MRI 3 Tesla can provide the detailed images of brachial plexus injury. * Keywords: Brachial plexus injury; MRI 3 Tesla; Trauma. ĐẶT VẤN ĐỀ Đám rối thần kinh cánh tay (Brachial plexus) là một hệ thống kết nối phức tạp của ngành trước các dây thần kinh sống C5, C6, C7, C8, T1 chi phối vận động, cảm giác và dinh dưỡng chi trên. Tổn thương ĐRTKCT xảy ra khi một hay nhiều rễ thần kinh bị bứt ra khỏi tủy sống ở phần gốc hay các thân, bó thần kinh bị giãn, đứt ở phía ngoài lỗ ghép. Đây là loại tổn thương trầm trọng, khó điều trị, không tự hồi phục, có thể gây liệt hoàn toàn hoặc không hoàn toàn vận động và cảm giác của phần chi mà nó chi phối, ảnh hưởng tới sinh hoạt, tâm sinh lý của người bệnh. * Đại học Y Dược Thái Bình ** Bệnh viện TWQĐ 108 Người phản hồi (Corresponding): Nguyễn Ngọc Trung (drtrung82@gmail.com) Ngày nhận bài: 30/09/2017; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 10/11/2017 Ngày bài báo được đăng: 29/11/2017 98 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 9-2017 Chẩn đoán tổn thương ĐRTKCT dựa trên lâm sàng và cận lâm sàng. Các phương pháp cận lâm sàng gồm điện cơ, điện thần kinh, chụp X quang, siêu âm, chụp cắt lớp vi tính, chụp CHT. Trong đó, chụp CHT là phương pháp không xâm lấn, đánh giá tương đối toàn diện tổn thương ĐRTKCT. Với máy CHT có từ lực từ 1.5 Tesla trở xuống chỉ khảo sát được rễ thần kinh ở sát tuỷ sống, nhưng phần xa hơn như thân, bó thì không đánh giá được, điều đó đã được khắc phục đối với máy CHT thế hệ mới, có từ lực cao (3 Tesla). Đây chính là điều mà các phẫu thuật viên quan tâm nhằm đưa ra phương án điều trị thích hợp cho BN. Để có cơ sở thực tiễn, chúng tôi tiến hành nghiên cứu: Đặc điểm hình ảnh CHT tổn thương ĐRTKCT do chấn thương trên 60 BN điều trị tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tƣợng nghiên cứu. 60 BN được khám và chẩn đoán trên lâm sàng là có tổn thương ĐRTKCT, sau đó được chụp CHT 3 Tesla tại Khoa Chẩn đoán Hình ảnh và phẫu thuật ở Viện Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện TWQĐ 108 từ tháng 01 - 2012 đến 12 - 2014. * Tiêu chuẩn lựa chọn: - BN có tiền sử chấn thương. - Nghi có tổn thương ĐRTKCT trên lâm sàng. - Được chụp CHT cột sống cổ, chụp thêm cột sống cổ thường quy. - Được phẫu thuật điều trị. - Hồ sơ phẫu thuật ghi chép rõ ràng, đầy đủ. * Tiêu chuẩn loại trừ: - Những trường hợp tổn thương rễ do bệnh lý: viêm, lao, u… - BN có tổn thương phối hợp là chấn thương sọ não, tuỷ có giảm hoặc mất cảm giác làm sai lệch biểu hiện lâm sàng của tổn thương ĐRTKCT. - Không được bác sỹ lâm sàng chẩn đoán tổn thương ĐRTKCT. - Không đồng ý tham gia nghiên cứu. 2. Phƣơng pháp nghiên cứu. Nghiên cứu mô tả cắt ngang, tiến cứu. * Phương tiện kỹ thuật và tiêu chuẩn nghiên cứu: - Máy chụp CHT. Máy chụp CHT Gyroscan Achieva 3 Tesla (Hãng Phillips, Hà Lan), đặt tại Khoa Chẩn đoán Hình ảnh, Bệnh viện TWQĐ 108. - Quy trình kỹ thuật chụp CHT: + Các xung là mặt cắt: T2W cắt đứng dọc, T1W cắt đứng dọc, T2W cắt ngang, T2W cắt ngang Vista Sense, cắt đứng ngang, myelography và các hình dựng MIP, MPR và 3D. + Chiều dày lát cắt 2 - 4 mm. * Tiêu chuẩn đánh giá tổn thương ĐRTKCT trên CHT: Qua tham khảo nhiều tài liệu trong và ngoài nước [3, 4, 5, 6, 7, 8, 9], chúng ...