Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh không có gammaglobuline máu liên kết nhiễm sắc thể giới tính X

Nghiên cứu mô tả 20 bệnh nhân từ 19 gia đình được chẩn đoán bệnh XLA tại bệnh viện Nhi Trung Ương, giải trình tự gene bằng phương pháp Sanger sequencing in Seattle Children’s Hospital. Tuổi trung bình là 7,7 tuổi (từ 2 - 16,5 tuổi), khởi phát nhiễm trùng trung bình lúc 9,1 tháng; 60% bệnh nhân được chẩn đoán trước 5 tuổi. Các bệnh nhiễm trùng thường gặp trước khi trẻ được chẩn đoán là: nhiễm khuẩn đường hô hấp (95%, trong đó có 70% viêm phổi, 75% viêm tai giữa), 55% bệnh nhân đã từng nhiễm khuẩn nặng (nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não, viêm não). 55% bệnh nhân có tiền sử gia đình mắc bệnh. Nồng độ IgG trung bình trước chẩn đoán là 0,58 g/L, số lượng tế bào lympho B trung bình là 15,45 tế bào/mm3.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh không có gammaglobuline máu liên kết nhiễm sắc thể giới tính X TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG BỆNH KHÔNG CÓ GAMMAGLOBULINE MÁU LIÊN KẾT NHIỄM SẮC THỂ GIỚI TÍNH X Nguyễn Thị Vân Anh1, Lê Thị Minh Hương1, Lê Thanh Hải1, Vũ Văn Quang2, Nguyễn Thanh Bình1,3, Ngô Diễm Ngọc1, Nguyễn Phương Mai1, Thục Thanh Huyền1, Nguyễn Ngọc Quỳnh Lê1 1 Bệnh viện Nhi Trung ương; 2Trường Đại học Y Dược Hải Phòng; 3Trường Đại học Y Hà Nội Suy giảm miễn dịch bẩm sinh thể không có Gammaglobulin máu liên kết giới tính X (XLA) là bệnh bẩm sinh di truyền do đột biến nằm trên nhiễm sắc thể giới tính X, gây nhiễm khuẩn nặng, tái diễn thậm chí tử vong. Bệnh có thể chữa được nếu được chẩn đoán sớm và điều trị bằng truyền Gammaglobulin máu định kì thích hợp. Nghiên cứu mô tả 20 bệnh nhân từ 19 gia đình được chẩn đoán bệnh XLA tại bệnh viện Nhi Trung Ương, giải trình tự gene bằng phương pháp Sanger sequencing in Seattle Children’s Hospital. Tuổi trung bình là 7,7 tuổi (từ 2 - 16,5 tuổi), khởi phát nhiễm trùng trung bình lúc 9,1 tháng; 60% bệnh nhân được chẩn đoán trước 5 tuổi. Các bệnh nhiễm trùng thường gặp trước khi trẻ được chẩn đoán là: nhiễm khuẩn đường hô hấp (95%, trong đó có 70% viêm phổi, 75% viêm tai giữa), 55% bệnh nhân đã từng nhiễm khuẩn nặng (nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não, viêm não). 55% bệnh nhân có tiền sử gia đình mắc bệnh. Nồng độ IgG trung bình trước chẩn đoán là 0,58 g/L, số lượng tế bào lympho B trung bình là 15,45 tế bào/mm3. Đột biến gen BTK được tìm thấy ở 17/20 bệnh nhân. Triệu chứng nhiễm khuẩn hô hấp tái diễn, nhiễm khuẩn nặng và tiền sử gia đình có người mắc bệnh XLA hoặc tử vong sớm do nhiễm khuẩn nặng là dấu hiệu quan trọng để nghĩ tới bệnh XLA. Từ khoá: suy giảm miễn dịch bẩm sinh, thiếu hụt miễn dịch dịch thể, bệnh XLA, Bệnh Bruton I. ĐẶT VẤN ĐỀ Không có gammaglobulin di truyền liên kết đoán muộn, dẫn tới nhiều biến chứng và di giới tính X (X-linked Agammaglobulinemia - chứng nặng nề [4]. Tỷ lệ mắc bệnh XLA thay đổi ở nhiều quần XLA) là bệnh di truyền do đột biến gene Btk nằm trên nhiễm sắc thể giới tính X ở vị trí Xq thể nghiên cứu khác nhau. Tại Hoa Kỳ, tỷ lệ này là 11,25 trên 100.000 dân [5]. Chẩn đoán 21.3 - q 22 [1; 2]. Đột biến này gây nên giảm hoặc mất chức năng của protein Btk khiến cho bệnh dựa trên các dấu hiệu lâm sàng nhiễm khuẩn tái diễn, nồng độ kháng thể giảm nặng tế bào lympho B không thể biệt hóa hoặc trưởng thành được, dẫn đến cơ thể bị thiếu trong máu ngoại vi và số lượng tế bào lympho hụt hoặc không có kháng thể [3]. Do đó, người B giảm dưới 2%. Chẩn đoán xác định được thiết lập khi có kết quả đột biến gene BTK [6]. bệnh thường xuyên bị nhiễm khuẩn sớm, nặng và tái diễn thường xuyên. Đa số các Trên thế giới, bệnh nhân XLA đã được chẩn đoán và nghiên cứu từ những năm 50 bệnh nhân không được chẩn đoán hoặc chẩn của thế kỉ XX. Đa số các bệnh nhân XLA được phát hiện sớm, điều trị kịp thời và có Địa chỉ liên hệ: Nguyễn Thị Vân Anh, Bệnh viện Nhi cuộc sống tương đối khỏe mạnh. Tại Việt Trung ương Nam, có rất ít các báo cáo về bệnh XLA. Năm 2010, trẻ bị bệnh XLA đầu tiên được chẩn Email: bacsivananh@yahoo.com Ngày nhận: 18/10/2018 Ngày được chấp thuận: 20/11/2018 TCNCYH 117 (1) - 2019 đoán sơ bộ bằng xét nghiệm định lượng 93 TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC kháng thể và xác định dấu ấn màng tế bào. + Xuất hiện các đợt nhiễm vi khuẩn tái diễn Điều này cho thấy thực tế là nhiều bệnh nhân XLA không được chẩn đoán, chuẩn đoán trong năm năm đầu đời. + Nồng độ IgG, IgM và IgA ≤ - 2 độ lệch muộn hoặc nhầm. Vì vậy chúng tôi tiến hành đề tài này với mục tiêu: chuẩn với nồng độ ở trẻ bình thường cùng lứa tuổi. 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng của trẻ mắc bệnh không có gammaglobulin máu liên kết + Không có kháng thể kháng hồng cầu Anti -A và Anti-B trong máu và/hoặc đáp ứng kém giới tính X (XLA) tại Bệnh viện Nhi Trung với vaccine. ương. 2. Phân tích xét nghiệm miễn dịch và phân 1.2. Tiêu chuẩn loại trừ: một trong các tiêu chuẩn sau tích đột biến gen Bruton Tyrosine Kinase ở các đối tượng nghiên cứu trên. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP 1. Đối tượng 1.1. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân Chúng tôi áp dụng tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh không có gammaglobulin di truyền liên kết giới tính X (XLA) theo tiêu chuẩn của European Society for Immunodeficiencies năm 1999 [6]. - Tiêu chuẩn chẩn đoán xác định: bệnh nhân nam có số lượng tế bào lympho B CD19+ ≤ 2% và ít nhất một tiêu chuẩn sau: + Tìm thấy đột biến trên gen Btk (Bruton tyrosine kinase). + Anh, em trai cùng mẹ của bệnh nhân, cậu và bác trai bên mẹ, hoặc cháu trai bên mẹ có số lượng tế bào lympho B CD19+ ≤ 2%. + Không có Btk mRNA trong mẫu phân tích mARN của bạch cầu hạt trung tính và bạch cầu đơn nhân theo phương pháp Northern blot analysis. + Không có protein Btk trong tế bào bạch cầu mono hoặc tiểu cầu. - Bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch thứ phát do HIV, thuốc hoặc hóa chất. - Bệnh nhân hoặc người nhà không chấp thuận tham gia nghiên cứu. ...