Đặc điểm sinh học của bọ xít cổ ngỗng đen cánh vàng chanh Sycanus Croceovitatus Dohrn. (Reduviidae, Hemiptera)

Nhằm góp phần vào việc bảo vệ, khai thác một cách hợp lý những loài côn trùng có ích, dùng chúng để tiêu diệt sâu hại thay thế cho các hóa chất độc hại; điều tra thành phần loài và sự phân bố của các loài bọ xít trên cây vải đồng thời nghiên cứu những đặc điểm sinh học của loài bọ xít cổ ngỗng đen cánh vàng chanh Sycanus Croceovitatus Dohrn. (Reduviidae, Hemiptera).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm sinh học của bọ xít cổ ngỗng đen cánh vàng chanh Sycanus Croceovitatus Dohrn. (Reduviidae, Hemiptera)28(4): 51-58 T¹p chÝ Sinh häc 12-2006 ®Æc ®iÓm sinh häc cña Bä xÝt cæ ngçng ®en c¸nh vµng chanh sycanus croceovitatus Dohrn. (Reduviidae, Hemiptera) NguyÔn Xu©n Thµnh ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt Bïi ThÞ KiÒu Khanh ViÖn §¹i häc Më Hµ Néi HiÖn nay ®Ó phßng chèng c¸c loµi s©u h¹i c©y ®Òu nhau xung quanh thµnh lä; ®Ønh lä vµ « cöatrång nãi chung vµ c©y v¶i thiÒu (Litchi chinensis sæ ®−îc d¸n v¶i mµn; ®¸y lä cã 1 líp c¸t dµy 5Sonn.) nãi riªng, ng−êi ta vÉn sö dông thuèc hãa cm, ®−îc phun n−íc ®Ó gi÷ Èm; phÝa trªn c¸t, ®Æthäc lµ chñ yÕu. ViÖc l¹m dông thuèc hãa häc ®· giÊy hót Èm. Thøc ¨n cho bä xÝt CN§CVC lµ Êug©y ra nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng nh−: « nhiÔm trïng s©u xanh b−ím vµng x¸m vµ ch©u chÊu lóa.m«i tr−êng, mÊt c©n b»ng sinh th¸i, t¹o ra tÝnh 2. Ph−¬ng ph¸pkh¸ng thuèc cho s©u, ¶nh h−ëng ®Õn c¸c sinh vËtcã lîi, ®Ó l¹i d− l−îng thuèc trong s¶n phÈm, g©y a. TiÕn hµnh nu«i sinh häc c¸ thÓ vµ quÇn®éc h¹i cho ng−êi s¶n xuÊt vµ ng−êi tiªu dïng. thÓ. Nh»m gãp phÇn vµo viÖc b¶o vÖ, khai th¸c b. Ph−¬ng ph¸p tÝnh to¸n vµ sö lý sè liÖumét c¸ch hîp lý nh÷ng loµi c«n trïng cã Ých, Thêi gian ph¸t dôc trung b×nh cña tõng phadïng chóng ®Ó tiªu diÖt s©u h¹i thay thÕ c¸c hãa ph¸t triÓn X = X 1 + X 2 + ... Xn .chÊt ®éc h¹i, chóng t«i tiÕn hµnh ®iÒu tra thµnh nphÇn loµi vµ sù ph©n bè cña c¸c loµi bä xÝt trªn Trong ®ã: - X : thêi gian ph¸t dôc trungc©y v¶i, ®ång thêi nghiªn cøu nh÷ng ®Æc ®iÓm b×nh cña tõng pha (ngµy); X1, X2,…, Xn: thêisinh häc cña loµi bä xÝt cæ ngçng ®en c¸nh vµng gian ph¸t triÓn tõng c¸ thÓ; n: sè c¸ thÓ thÝchanh Sycanus croceovitatus Dohrn. (CN§CVC) nghiÖm.(Reduviidae, Hemiptera). c. Sè liÖu ®−îc sö lý theo ph−¬ng ph¸p I. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu thèng kª sinh häc víi ®é tin cËy P ≤ 0,05 (NguyÔn Ngäc Khoa, 1975; Vâ H−ng, 1983)1. §Þa ®iÓm b»ng ch−¬ng tr×nh Excell trong Windows. ViÖc ®iÒu tra thu mÉu ®Ó nghiªn cøu ®−îctiÕn hµnh trªn c¸c c©y trång: v¶i thiÒu, ®iÒu vµ II. KÕt qu¶ nghiªn cøub«ng t¹i c¸c tØnh VÜnh Phóc, S¬n La, Yªn B¸i, Hµ Qua nhiÒu n¨m nghiªn cøu trªn c©y v¶iT©y, Qu¶ng Ninh, Ninh B×nh, Thanh Hãa, Qu¶ng thiÒu ë nhiÒu ®Þa ph−¬ng kh¸c nhau, chóng t«iTrÞ vµ B×nh §Þnh. ViÖc nghiªn cøu c¸c ®Æc ®iÓm ®· thu ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ sau.sinh häc cña bä xÝt CN§CVC ®−îc tiÕn hµnh t¹iphßng thÝ nghiÖm cña ViÖn Sinh Th¸i vµ Tµi 1. H×nh th¸i cña c¸c pha ph¸t triÓn cña bänguyªn sinh vËt ë Hµ Néi. xÝt CN§CVC Thêi gian nghiªn cøu: tõ 1998-2000 vµ a. Trøng2002-2004. Bä xÝt tr−ëng thµnh CN§CVC ®Î trøng theo Dông cô nghiªn cøu: m¸y quay kü thuËt sè; tõng æ. C¸c qu¶ trøng ®−îc g¾n kÕt víi nhau, t¹okÝnh lóp 2 m¾t MBC-10; vît c«n trïng; lä nhùa thµnh mét khèi nhê chÊt dÞch tiÕt ra tõ tuyÕn phôtrong cã dung tÝch 0,2, 0,5 vµ 10 l; lä nhùa nhá sinh dôc. H×nh d¹ng cña qu¶ trøng gièng nh− qu¶®−îc ®ôc lç tho¸ng xung quanh; lä nhùa lín 10 l d−a chuét, mµu vµng nh¹t. ChiÒu cao cña qu¶®−îc khoÐt 3 « h×nh vu«ng (10 × 10 cm) c¸ch trøng ®o ®−îc tõ 2,4-2,65 mm (h×nh 1). 51 H×nh 1. æ trøng cña bä xÝt CN§CVC S. croceovitatus Dohrn.b. Êu trïng thµnh ®−êng ®en râ nÐt chia c¸c ®èt bông; chiÒu dµi cña Êu trïng tuæi 3 tõ 5,5-5,72 mm. ë tuæi 4, Cã 5 tuæi. Tõ tuæi 1 ®Õn tuæi 5 ®Òu cã mµu ®á Êu trïng b¾t ®Çu ¨n nhiÒu nªn chiÒu dµi t¨ng kh¸n©u. H×nh d¸ng, kÝch th−íc cña c¬ thÓ thay ®æi nhanh tíi 10,21-10,48 mm; quan s¸t ta thÊy ëtheo tõng tuæi. Êu trïng tuæi 1 vµ tuæi 2 cã h×nh phÇn gèc ®èt ngùc 3, xuÊt hiÖn mÇm cña ®«i c¸nhth¸i gÇn gièng nhau, ch−a cã mÇm c¸nh nh−ng cã rÊt râ; phÇn bông ph×nh réng ra hai bªn; xungba mÊu ë phÇn bông; ë tuæi 2 râ h¬n tuæi 1. Êu quanh ba mÊu ë bông ®· t¹o thµnh vïng mµu ®entrïng tuæi 1 cã chiÒu dµi 2,6-2,79 mm vµ tuæi 2 lín vµ cã c¸c ®−êng ®en to ë c¸c ®èt bông. Êucã chiÒu dµi 3,5-3,75 mm. Khi míi në, Êu trïng trïng tuæi 5 cã chiÒu dµi 13,95-14,27 mm; c¸nhchØ tËp trung ë xung quanh æ trøng; sau mét thêi tr−íc kÐo dµi tíi mÐp sau ®èt bông thø ba; phÇngian, chóng bß ra xa h¬n ®Ó t×m kiÕm thøc ¨n. ë bông bÑt réng; vïng xung quanh 3 mÊu ë bôngÊu trïng tuæi 3, ®· xuÊt hiÖn mÇm c¸nh; xung t¹o thµnh h×nh tam gi¸c mµu ®en to; bé phËn sinhquanh 3 mÊu cña phÇn bông cã mµu ®en vµ t¹o dôc ph¸t triÓn (h×nh 2, b¶ng 1). H×nh 2. Êu trïng tuæi 2 cña bä xÝt CN§CVC S. croceovitatus Dohrn.c. Tr−ëng thµnh m¶nh, thu«n vÒ phÝa tr−íc. ChiÒu dµi cña ®Çu Th© ...