Đặc điểm và xu thế phát triển của quan hệ Mỹ - Nhật sau chiến tranh lạnh

Quan hệ Mỹ - Nhật là một trong những mối quan hệ quan trọng hiện nay trên thế giới, được xây dựng và phát triển qua nhiều thập niên. Sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc, quan hệ Mỹ - Nhật đã có sự thay đổi về chất, có sự tác động to lớn đến tình hình thế giới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đặc điểm và xu thế phát triển của quan hệ Mỹ - Nhật sau chiến tranh lạnh76 TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHÚ YÊN ĐẶC ĐIỂM VÀ XU THẾ PHÁT TRIỂN CỦA QUAN HỆ MỸ - NHẬT SAU CHIẾN TRANH LẠNH Nguyễn Quốc Toàn*Tóm tắt Quan hệ Mỹ - Nhật là một trong những mối quan hệ quan trọng hiện nay trên thếgiới, được xây dựng và phát triển qua nhiều thập niên. Sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc,quan hệ Mỹ - Nhật đã có sự thay đổi về chất, có sự tác động to lớn đến tình hình thế giới.Mặc dù vẫn ẩn chứa những mâu thuẫn sâu sắc, lâu dài và khó tránh khỏi những tranh chấpnhưng có thể dự báo xu thế phát triển của quan hệ Mỹ - Nhật trong những thập niên đầucủa thế kỉ XXI là vẫn duy trì trong khuôn khổ “đồng minh chiến lược”, tiếp tục vận hànhtheo khuôn khổ hiện nay. Từ khóa: đặc điểm, xu thế, Mỹ, Nhật1. Đặt vấn đề trọng của mối quan hệ Mỹ - Nhật, cũng Quan hệ Mỹ - Nhật là một trong như ảnh hưởng to lớn của nó đối vớinhững mối quan hệ quan trọng hiện nay khu vực, thế giới và cả Việt Nam, trướcở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương những yêu cầu quan hệ hợp tác mới,cũng như trên phạm vi toàn thế giới, không thể không nghiên cứu một cáchđược xây dựng và phát triển qua nhiều sâu sắc về mối quan hệ giữa các nướcthập niên, đặc biệt là từ sau Chiến tranh lớn như quan hệ Mỹ - Nhật, để rút rathế giới thứ II và trải qua nhiều bước những đặc điểm có tính quy luật trongthăng trầm. Nếu trong thời kỳ Chiến chính sách đối ngoại của các nước nàytranh lạnh, mối quan hệ Mỹ - Nhật với nhau cũng như với các nước khác,mang tính chất phụ thuộc một chiều, thì qua đó đề ra chính sách đối ngoại phùsau khi Đông Âu và Liên Xô tan rã, hợp. Chính vì lẽ đó, nghiên cứu về đặcquan hệ Mỹ - Nhật chuyển dần sang điểm, tác động và xu thế phát triển củatrạng thái vừa hợp tác vừa cạnh tranh mối quan hệ này trở thành công việcquyết liệt. thường xuyên và cấp thiết đối với các Trong bối cảnh quốc tế có nhiều nước.biến đổi to lớn, xu thế hòa bình, hợp tác 2. Những đặc điểm cơ bản trong quancùng phát triển trở thành tất yếu, chi hệ Mỹ - Nhậtphối quan hệ giữa các nước. Nhu cầu Thứ nhất, quan hệ Mỹ - Nhậthiểu biết lẫn nhau để cùng phát triển trở là quan hệ đồng minh gắn bó hainên rất cần thiết. Do tính chất quan cường quốc hàng đầu, được xây dựng____________________ và phát triển qua nhiều thập niên.* ThS, Trường THPT chuyên Hoàng Lê Kha –Tây Ninh Liên minh Mỹ - Nhật được thiếtTẠP CHÍ KHOA HỌC SÔ 4 * 2013 77lập sau Chiến tranh thế giới thứ II xuất quốc tế. Có thể nhận thấy, quan hệ Mỹ -phát từ những tính toán chiến lược của Nhật đã đem đến những lợi ích chiếncả hai nước. Việc chiếm đóng Nhật Bản lược thực sự cho cả hai phía. Trải quasau chiến tranh, giúp khôi phục và phát một thời gian phát triển, tương quan vàtriển kinh tế nằm trong những tính toán tính chất của mối quan hệ này đã có sựchiến lược của Washington. Một mặt, thay đổi thật sự.Mỹ muốn chứng tỏ với công luận rằng Thứ hai, quan hệ Nhật - Mỹ đãcuộc chiến tranh đã qua, sự giúp đỡ đối chuyển từ sự phụ thuộc một chiềuvới với Nhật Bản là cần thiết và qua đó sang hợp tác đấu tranh.nhằm xóa đi hình ảnh không đẹp của Trong Chiến tranh lạnh, do nhiềumột đội quân chiếm đóng. Mặt khác, nguyên nhân và cũng do xác định làMỹ muốn sử dụng Nhật như một căn cứ một trong những đồng minh quan trọngtiền tiêu để khống chế hai siêu cường nhất với Mỹ, Nhật Bản trong chính sáchcộng sản là Liên Xô và Trung Quốc. Rõ đối ngoại của mình đã dành nhiều ưuràng sự thách thức và thay đổi về quyền tiên cho quan hệ này. Trên diễn đànlực và lợi ích đối với Mỹ sau chiến quốc tế, Nhật Bản không bao giờ làmtranh đã được xác định, không phải kẻ trái với quan điểm của người Mỹ1, mặcthù trong chiến tranh mà là “đồng minh dù đôi khi điều đó ảnh hưởng trực tiếp,chiến lược” thời hậu chiến. Tư tưởng thậm chí có phương hại phần nào đếnnày vẫn tiếp tục được duy trì và ngày lợi ích quốc gia. Đó là biểu hiện của sựcàng củng cố bởi đó là bang giao tay phụ thuộc một chiều của Nhật vào Mỹ.đôi quan trọng nhất trên thế giới - Chiến tranh lạnh kết thúc, quankhông có ...