ĐẠI CƯƠNG ĐÁI THÁO ĐƯỜNG (Kỳ 6)

2. Biến chứng mạn tính: 2.1. Biến chứng vi mạch: 2.1.1. Bệnh lý võng mạc ĐTĐ: Nguyên nhân chính gây mù. Gồm 2 giai đoạn: bệnh lý võng mạc ĐTĐ không tăng sinh (NPDR: nonproliferative diabetic retinopathy) và bệnh lý võng mạc ĐTĐ tăng sinh (PDR: proliferative diabetic retinopathy). Bảng: Các giai đoạn bệnh lý võng mạc ĐTĐ. Giai đoạn Thay đổi bệnh học thường gặp Thay đổi lưu lượng máu qua võng mạc Giai đoạn tiền lâm Mất TB quanh mao mạch võng mạc sàng Dày màng đáy Giai đoạn sớm: NPDR mức độ nhẹ Vi phình mạch...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐẠI CƯƠNG ĐÁI THÁO ĐƯỜNG (Kỳ 6) ĐẠI CƯƠNG ĐÁI THÁO ĐƯỜNG (Kỳ 6) 2. Biến chứng mạn tính: 2.1. Biến chứng vi mạch: 2.1.1. Bệnh lý võng mạc ĐTĐ: Nguyên nhân chính gây mù. Gồm 2 giai đoạn: bệnh lý võng mạc ĐTĐkhông tăng sinh (NPDR: nonproliferative diabetic retinopathy) và bệnh lý võngmạc ĐTĐ tăng sinh (PDR: proliferative diabetic retinopathy). Bảng: Các giai đoạn bệnh lý võng mạc ĐTĐ. Giai đoạn Thay đổi bệnh học thường gặp Thay đổi lưu lượng máu qua võng mạc Giai đoạn tiền lâm Mất TB quanh mao mạch võng mạcsàng Dày màng đáy Giai đoạn sớm: Vi phình mạch võng mạc và xuất huyết NPDR mức độ nhẹ dạng chấm Tăng tính thấm mạch máu võng mạc Xuất huyết dạng chấm như bông gòn Giai đoạn trung gian: Thay đổi khẩu kính tĩnh mạch + NPDR mức độ vừa Bất thường vi mạch trong võng mạc + NPDR mức độ nặng Mất mao mạch võng mạc Thiếu máu cục bộ võng mạc + NPDR mức độ rất Xuất huyết lan tỏa trong võng mạc và vinặng phình mạch lan tỏa Tăng sinh mạch ở dĩa thị Tăng sinh mạch nhiều nơi Tăng sinh mạch ở mống mắt Giai đoạn muộn: Tăng nhãn áp do tăng sinh mạch PDR Xuất huyết dịch kính và quanh võng mạc Tăng sinh xơ mạch máu Co kéo võng mạc, xé võng mạc, bong võng mạc + Ngoài biến chứng vi mạch võng mạc, tại mắt còn có các biến chứng sau:rối loạn chiết quang nên nhìn khi tỏ khi mờ, rối loạn màu sắc (xanh, vàng), đụcthuỷ tinh thể, viêm thần kinh thị, liệt cơ vận nhãn, glaucome (do tăng sinh mạchmáu tại mống mắt làm ngăn cản lưu thông dịch kính từ tiền phòng ra hậu phòng). 2.1.2. Bệnh lý vi mạch thận (bệnh lý thận ĐTĐ): Thường xảy ra đồng thời với bệnh lý võng mạc, là nguyên nhân hàng đầusuy thận mạn tiến triển. Triệu chứng ưu thế ở giai đoạn sớm là protein niệu xuấthiện sau 10-15 năm khởi bệnh ĐTĐ, mà biểu hiệu giai đoạn đầu là albumin niệu vithể. Bảng: Các phương pháp tầm soát albumin niệu (theo ADA - Diabetes Care1.2004; NEJM 4.2002) Giai Mẫu không theo thời Mẫu theo thời gianđoạn gian Không Hiệu Qua 24 h hiệu chỉnh theo C đêm chỉnh crea NT µg/ml mg/g µg/min mg/24h BT < 20 < 30 < 20 < 30 Alb 20-200 30-300 20-200 30-300niệu vi thể Alb > 200 > 300 > 200 > 300niệu đại thể Ở giai đoạn có albumin niệu vi thể, sinh thiết thận sẽ thấy dày màng đáymao mạch với các lắng đọng lan toả trong lớp gian mạch cầu thận. Khi các lắngđọng này có dạng nốt, được gọi là xơ hoá kính-cầu thận dạng nốt Kimmelstiel -Wilson; dạng tổn thương này ít gặp. Sau một thời gian dài, albumin niệu tăng dầnvà xuất hiện protein niệu rõ, nếu vượt quá 5 g/24 giờ. Có thể có giảm protid máu,phù đặc hiệu của một hội chứng thận hư và thường phối hợp hằng định với tăngHA trầm trọng, với bệnh lý võng mạc và thần kinh ĐTĐ. 2.1.3. Biến chứng thần kinh ĐTĐ: Bảng: Phân loại bệnh lý thần kinh ĐTĐ (theo ADA 2005): Cảm giác cấp tính Bệnh lý đa dây thần kinh đối xứng Vận động-cảm giác mạn tính Tự động Bệnh lý một dây thần kinh một ổ TK sọhay nhiều ổ TK ở thân TK ở chi Vận động gần gốc chi (teo cơ) Bệnh lý đa dây TK hủy myelin do viêm mạn tính cùng tồn tại Định nghĩa bệnh lý thần kinh ĐTĐ theo ADA 2005: “Sự hiện diện của cáctriệu chứng và/hoặc dấu hiệu của rối loạn chức năng thần kinh ngoại biên ở ngườiĐTĐ sau khi đã loại trừ các nguyên nhân khác” (Chẩn đoán bệnh lý thần kinhĐTĐ là một chẩn đoán lại trừ. Thường phối hợp với bệnh lý võng mạc, bệnh lýthận tạo thành “tam bện ...