ĐẠI CƯƠNG THOÁI HÓA KHỚP

Định nghĩa: Thoái hóa khớp (THK) là những bệnh của khớp và cột sống mạn tính, gây đau và biến dạng khớp. Tổn thương cơ bản của bệnh là tình trạng thoái hóa của sụn khớp và đĩa đệm ở cột sống, gắn liền với những thay đổi sinh học – cơ học giải phẩu – và bệnh lý ở phần khoang khớp gồm xương dưới sụn và màng hoạt dịch và khoang giữa các thân đốt sống. Người ta thường coi thoái hóa khớp là bệnh lý do hậu quả của quá trình tíchtuổi và sự chịu lực...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐẠI CƯƠNG THOÁI HÓA KHỚP THOÁI HÓA KHỚP 1. ĐẠI CƯƠNG: 1.1. Định nghĩa: Thoái hóa khớp (THK) là những bệnh của khớp và cột sống mạn tính,gây đau và biến dạng khớp. Tổn thương cơ bản của bệnh là tình trạng thoáihóa của sụn khớp và đĩa đệm ở cột sống, gắn liền với những thay đổi sinh học – cơhọc giải phẩu – và bệnh lý ở phần khoang khớp gồm xương dưới sụn và mànghoạt dịch và khoang giữa các thân đốt sống. Người ta thường coi thoái hóa khớp là bệnh lý do hậu quả của quátrình tích tuổi và sự chịu lực tác động thường xuyên lên khớp. Thoái hóa khớpgây đau và biến đổi cấu trúc khớp dẫn đến tàn phế làm ảnh hưởng đến chấtlượng cuộc sống và còn là gánh nặng cho kinh tế gia đình và toàn bộ xã hội.Thoái hóa khớp nếu được chẩn đoán sớm và điều trị sớm có thể làm chậm pháttriển của bệnh, giảm triệu chứng đau đớn, giúp duy trì cuộc sống hoạt động. 1.2. Đặc điểm dịch tễ học: Thoái hóa khớp (THK) là bệnh mạn tính thường gặp nhất ở ngườitrung niên và người có tuổi, xảy ra ở mọi chủng tộc, mọi thành phần của xã hội, ởtất cả các nước và phụ nữ nhiều hơn nam giới. Thống kê của WHO cho thấy có 0,3–0,5% dân sô bị bệnh lý về khớpthì trong đó có 20% bị thoái hóa khớp. Ở Mỹ: 80% trên 55 tuổi bị thoái hóakhớp. Ở Pháp: Thoái hóa khớp chiếm 28% số bệnh về xương khớp. Ở Việt Nam: thoái hóa khớp chiếm 10, 41% các bệnh về xương khớp. • Có sự liên quan chặt chẽ giữa thoái hóa khớp và tuổi tác - 15 – 44 tuổi: 5% người bị thoái hóa khớp. - 45 – 64 tuổi: 25 – 30% người bị thoái hóa khớp. - Trên 65 tuổi: 60 – 90% người bị thoái hóa khớp. • Và các vị trí thường bị thoái hóa: - Cột sống thắt lưng 31. 12%. - Cột sống cổ 13, 96%. - Nhiều đoạn cột sống 07, 07%. - Gối 12, 57% - Háng 08, 23% - Các ngón tay 03, 13%. - Riêng ngón tay cái 02, 52%. - Các khớp khác 01, 97%. Thoái hóa khớp là bệnh lý chủ yếu của sụn khớp và đĩa đệm cột sống,nhưng ảnh hưởng đến toàn bộ thành phần cấu tạo khớp như xương dưới sụn,bao hoạt dịch, bao khớp … bệnh thường xảy ra ở các khớp chịu lực nhiều như:cột sống thắt lưng - cổ, gối, gót…. 1.3. Quan niệm của YHCT Về biểu hiện bệnh lý của Thoái hóa khớp có đau – tê – mõi ở vùng cơbắp khớp xương tương ứng, các triệu chứng ấy cũng được YHCT mô tảtrong chứng Tý và Tích bối thống - Chứng Tý: do Phong Hàn Thấp xâm nhập vào cơ biểu kinh lạc gâybế tắc không thông gây ra nặng – tức – mõi và đau ở xương khớp mình mẫy trong điều kiện có yếu tố cơ địa là Can Thận âm hư - Chứng Tích – Bối thống: Can – Thận hư 2. NGUYÊN NHÂN VÀ CƠ CHẾ SINH BỆNH 2.1. Nguyên nhân Sự lão hóa Theo quy luật của tự nhiên, ở người trưởng thành khả năng sinh sảnvà tái tạo sụn giảm dần và hết hẳn. Các tế bào sụn với thời gian tích tuổi lâu dầnsẽ già, khả năng tổng hợp các chất tạo nên sợi collagen vàmucopolysaccharide sẽ giảm sút và rối loạn, chất lượng sụn sẽ kém dần, tính chất đàn hồi vàchịu lực giảm. Yếu tố cơ giới Là yếu tố thúc đẩy quá trình thoái hóa nhanh. Yếu tố cơ giới thể hiệnở sự tăng bất thường lực nén trên một đơn vị diện tích của mặt khớp hoặc đĩađệm là yếu tố chủ yếu trong thoái hóa khớp thứ phát, nó gồm: - Các dị dạng bẩm sinh làm thay đổi diện tích tỳ nén bình thường củakhớp và cột sống. - Các biến dạng thứ phát sau chấn thương, viêm, u, loạn sản làm thayđổi hình thái, tương quan của khớp và cột sống. - Sự tăng trọng tải: tăng cân quá mức do béo phì, do nghề nghiệp. Yếu tố miễn dịch: Bước đầu qua các công trình nghiên cứu nhận thấy ở bệnh nhân thoáihóa sụn khớp và đĩa đệm có những thay đổi hoạt động miễn dịch được thểhiện dưới các dạng: - Tăng đáp ứng miễn dịch tế bào - Tăng miễn dịch thể dịch tạo nên kháng thể trong tổ chức khoangkhớp - Có sự di truyền miễn dịch, biểu hiện qua hệ kháng nguyên phù hợptổ chức ở người bị thoái hóa sụn khớp có HLA. B7 và HLA.B8 tăng cao hơn ởngười bình thường Các yếu tố khác - Di truyền: cơ địa già sớm. - Nội tiết: mãn kinh, tiểu đường, loãng xương do nội tiết, do thuốc. - Chuyển hóa: bệnh goutte. 2.2. Phân loại Theo nguyên nhân, có thể phân biệt hai loại thoái hóa khớp Nguyên phát: nguyên nhân chính là do sự lão hóa, xuất hiện muộn,thường ở người sau 60 tuổi, nhiều vị trí, tiến triển chậm, tăng dần theo tuổi,mức độ không nặng. Thứ phát: phần lớ ...